Ξαναδιαβάζοντας το Ελληνικό Παράδοξο

Το φθινόπωρο του 1995, με πρωτοβουλία της Γιάννας Αγγελοπούλου και του John F. Kennedy School of Government οργανώθηκε στο Χάρβαρντ ένα Συνέδριο στο οποίο συζητήθηκε – με τη συμμετοχή πανεπιστημιακών, πολιτικών, διπλωματών και δημοσιογράφων – το φαινόμενο εκείνο, που καθιερώθηκε να ονομάζεται "Το Ελληνικό Παράδοξο". Οι εργασίες του Συνεδρίου κυκλοφόρησαν στο βιβλίο το 1997, στις Εκδόσεις Παπαζήση.
Σήμερα, 20 χρόνια αργότερα πολλά έχουν αλλάξει εκτός από τα «ελληνικά παράδοξα» που γεωμετρικά έχουν αυξηθεί. Η μεγάλη οικονομική κρίση, η εμπειρία των ολυμπιακών, η μετάλλαξη της κρίσης από αμιγώς οικονομική σε αξιακή, μας έχουν κάνει να αναθεωρήσουμε κατεστημένες απόψεις και παγιωμένες αντιλήψεις δεκαετιών. Όπως λέει η κυρία Αγγελοπούλου «ενώ οι Έλληνες ως άτομα ανοιγόμαστε και ανοίγουμε διαρκώς νέους ορίζοντες στον κόσμο, ενώ διαπρέπουμε στην οικονομία, στην επιστήμη, στις τέχνες και στη δημόσια ζωή, την ίδια στιγμή η Ελλάδα μένει πίσω».
Άραγε αυτό οφείλεται στην επικράτηση του «ατομικού» έναντι του «συλλογικού» που αποτελεί διαχρονικό γνώρισμα του ελληνικού έθνους και επανέρχεται άλλοτε ως κατάρα και ενίοτε ως ευλογία; ή μήπως αποτελεί γνώρισμα μιας κοινωνίας που μεταλλάσσεται μέσα από μια διαδικασία ωρίμανσης και προσαρμογής στο σύγχρονο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι;
Αυτή την πραγματικότητα – και τις δυνατότητες να την ξεπεράσουμε – εξετάζει το «Ξαναδιαβάζοντας το Ελληνικό Παράδοξο» είκοσι χρόνια μετά την 1η έκδοση και πιο επίκαιρο από ποτέ.