Λογιστική Εταιρειών, Φορολογία και Εταιρικοί Μετασχηματισμοί

Στο παρόν σύγγραμμα γίνεται μια προσπάθεια συγκερασμού της θεωρίας με τις πρακτικές εφαρμογές στις Επιστημονικές ενότητες της Λογιστικής Εταιρειών της Αξιολόγησης – Αποτίμησης Επιχειρήσεων και της Φορολογίας και Λογιστικής σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Ο εκπαιδευτικός στόχος του παρόντος συγγράμματος δεν αντιδιαστέλλεται σε θεωρητικό επίπεδο με τον τεχνικό του χαρακτήρα, αλλά σταδιακά περνά από το εισαγωγικό θεωρητικό τμήμα στις εφαρμογές και στην προχωρημένη ανάλυση των επιστημονικών του αντικειμένων.

Σκοπός του είναι να αποτελέσει ένα εργαλείο εκπαίδευσης και τεχνικής κατάρτισης καθώς απευθύνεται σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές των Σχολών Διοίκησης και Οικονομίας, αλλά και σε επαγγελματίες του χώρου της Λογιστικής και της Φορολογίας, οι οποίοι θα ήθελαν να αποκτήσουν εξειδικευμένες γνώσεις, σε θέματα βελτιστοποίησης της φορολογικής επιβάρυνσης των επιχειρήσεων σε εθνικό, ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο.

Το σύγγραμμα χωρίζεται σε τέσσερεις θεματικές ενότητες.

Η πρώτη από αυτές αφιερώνεται στις κυριότερες μορφές επιχειρηματικής δράσης καθώς και τα βασικά ζητήματα που συνδέονται με αυτές. Η δεύτερη ενότητα επικεντρώνεται σε ειδικά θέματα της Λογιστικής Εταιρειών. Στην τρίτη ενότητα αναλύονται μέθοδοι αποτιμήσεων, εξαγορών και συγχωνεύσεων (M&As). Τέλος, η τέταρτη ενότητα πραγματεύεται τόσο γενικά όσο και εξειδικευμένα θέματα φορολογίας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Ειδικότερα:

Στην πρώτη ενότητα παρουσιάζονται οι προβλεπόμενοι από την ελληνική νομοθεσία βασικοί τύποι εταιρειών, αναλύονται τα βασικά χαρακτηριστικά λειτουργίας τους καθώς και οι υποχρεώσεις που προκύπτουν όσον αφορά την λογιστική τήρηση των βιβλίων τους, τη φορολογία και τα ασφαλιστικά ταμεία με παράλληλη με μνεία στα σχετικά κόστη και τις επιβαρύνσεις. Ακολουθεί συγκριτική ανά εταιρική μορφή ανάλυση, σχολιασμός και παρουσίαση των σημαντικότερων ομοιοτήτων και διαφορών τους, καθώς και των μεταβολών που επήλθαν στο εταιρικό δίκαιο των ΑΕ με τον Ν. 4548/2018 (πρώην Κ.Ν. 2190/1920).

Η δεύτερη ενότητα αποτελείται από τέσσερα κεφάλαια. Το πρώτο περιλαμβάνει τα θέματα της λογιστικής των εταιρειών που αναφέρονται στην σύσταση, την καταβολή και τις μετέπειτα μεταβολές του κεφαλαίου, την διανομή των κερδών καθώς και τους χειρισμούς κατά την λύση-εκκαθάρισή τους πλην της ΑΕ. Στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζονται και αναλύονται διεξοδικά αντίστοιχα τα σημαντικότερα θέματα που άπτονται της λογιστικής των Ανωνύμων Εταιρειών, λόγω των ιδιαιτεροτήτων τους στα όργανα διοίκησης και της σημασίας τους στις κεφαλαιαγορές. Στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται σύντομη παρουσίαση των Οικονομικών Καταστάσεων σύμφωνα με τα Ελληνικά Λογιστικών Πρότυπα (ΕΛΠ) και τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ/ΔΛΠ), καθώς και των προβλεπόμενων σχετικά με τον έλεγχο και την δημοσίευσή τους. Στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται εκτενής αναφορά στην νομοθεσία περί του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ) και αναλύονται διεξοδικά οι λειτουργίες του.

Η τρίτη ενότητα, (αποτιμήσεις, εξαγορές και συγχωνεύσεις (Mergers and Acquisitions - M&As) η οποία και απευθύνεται κυρίως σε φοιτητές προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών, αποτελείται από δέκα κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζει την ανάλυση λογιστικών καταστάσεων μέσω αριθμοδεικτών, ενώ το δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζει το θεωρητικό και το τεχνικό πλαίσιο ανακεφαλαιοποιήσεων και αναδιοργανώσεων των επιχειρήσεων. Στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται μια αναλυτική παρουσίαση των μεθόδων αποτιμήσεων των επιχειρήσεων και στο τέταρτο κεφάλαιο αναλύεται η μέθοδος της Οικονομικής Προστιθέμενης Αξίας. Στο πέμπτο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι προϋπολογισμοί και τα επιχειρηματικά σχέδια ως εργαλεία προγραμματισμού και παρακολούθησης της επιχειρηματικής επίδοσης - δραστηριότητας, ενώ στο έκτο κεφάλαιο παρουσιάζονται αναλυτικά οι αποτιμήσεις και λογιστική της εύλογης αξίας. Οι μέθοδοι προσαρμογής των τιμών κινητών αξιών εισηγμένων εταιρειών προσεγγίζονται στο έβδομο κεφάλαιο ενώ στο όγδοο, παρουσιάζονται οι μέθοδοι εταιρικών μετασχηματισμών μέσω συγχωνεύσεων και εξαγορών. Το ένατο κεφάλαιο αναφέρεται ειδικότερα σε συνασπισμούς και μετασχηματισμούς επιχειρήσεων, ενώ στο δέκατο κεφάλαιο, παρατίθενται υποδείγματα απορρόφησης εταιρείας από άλλη – όπου γίνεται ένας συνδυασμός αποτιμήσεων, επιχειρηματικών σχεδίων και τεχνικών συγχωνεύσεων και εξαγορών (M&As).

Η τέταρτη ενότητα, (φορολογία) της οποίας επίσης τα τελευταία δύο κεφάλαια απευθύνονται κυρίως σε φοιτητές προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών, αποτελείται από έξι κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο αποτελεί μια εισαγωγή στη φορολογία. Το δεύτερο κεφάλαιο αναφέρεται στη άμεση φορολογία ενώ το τρίτο κεφάλαιο αναλύεται η έμμεση φορολογία και στο τέταρτο κεφάλαιο αναλύεται η φορολογία ακινήτων. Στο πέμπτο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι ελληνική και διεθνής προσέγγιση της λογιστικής του εταιρικού φόρου εισοδήματος και ειδικότερα η λογιστική τυποποίηση και αναβαλλόμενη φορολογία. Τέλος, στο έκτο κεφάλαιο αναλύεται η αναβαλλόμενη φορολογία υπό το πρίσμα του Διεθνούς Λογιστικού Προτύπου (ΔΛΠ) 12 «Φόροι Εισοδήματος».

Από την πρώτη στιγμή γίνεται αντιληπτός από τον αναγνώστη ο καθαρά τεχνικός χαρακτήρας του έργου και η επιτυχία του, η οποία αποτελεί και ευχή των συγγραφέων, έγκειται στο εάν θα καταφέρει να μεταφέρει με επάρκεια τις τεχνικές γνώσεις που πραγματεύεται. Για το λόγο αυτό η παρουσία, των διαγραμμάτων, των παραδειγμάτων και των εφαρμογών ανά ενότητα είναι συστηματική και σε διάφορα κεφάλαια.

Ως συγγραφείς αναλαμβάνουμε την πλήρη ευθύνη για το σύνολο του παρόντος συγγράμματος και θέλουμε να ευχαριστήσουμε από βάθος καρδιάς τους κατά καιρούς καθηγητές μας καθώς επίσης, τους προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές των τμημάτων Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου, Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και του πρώην ΤΕΙ Ηπείρου, οι οποίοι με τα πολύ στοχευμένα και χρήσιμα ερωτήματά τους, συνέβαλαν δημιουργικά και εμπλούτισαν το περιεχόμενο αυτού του βιβλίου. Επίσης ευχαριστούμε, τους συναδέλφους καθηγητές, τους επαγγελματίες λογιστές και οικονομολόγους, όπου οι παρατηρήσεις και συμβολές τους ενσωματώνονται στο παρόν έργο.

Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τον Δρ. Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής, επαγγελματία Λογιστή - Φοροτεχνικό και Σύμβουλο Επιχειρήσεων κ. Σωτήριο Τρίγκα, τον Δρ. Λογιστικής και Τραπεζικής και Σύμβουλο Επιχειρήσεων κ. Πάρι Πάτση, τον επιστημονικό συνεργάτη Δρ. Τάσιο Στέργιο, την Υπ. Δρ. του Παντείου Πανεπιστημίου και στέλεχος του Υπουργείου Οικονομικών κα. Δήμητρα Ντέρτσου, και τον Υπ. Δρ. του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Ορκωτό Λογιστή- Ελεγκτή Φασούλα Μάριο, για την βοήθειά τους στο πρακτικό μέρος και την κριτική τους ανάγνωση και για την επιμέλεια που επέδειξαν επί των κειμένων και των εφαρμογών του παρόντος συγγράμματος. Τέλος ευχαριστούμε τους Υπ. Δρ. κ. Στυλιανό Αρτσιδάκη και Υπ. Δρ. Θεοφάνη Πετρόπουλο που βοήθησαν στην συλλογή και επιμέλεια του υλικού που ενσωματώθηκε και που συνέβαλλαν ουσιαστικά στην υλοποίηση της παρούσας έκδοσης.