Μεθοδολογικά ζητήματα στις κλασικές σπουδές

Η συζήτηση για τη μεθοδολογία των Κλασικών Σπουδών ανάγεται στη γέννηση της κλασικής φιλολογίας στην ελληνιστική Αλεξάνδρεια. Λόγιοι, ποιητές και γραμματικοί επιδόθηκαν τότε για πρώτη φορά σε συστηματικές προσπάθειες για την αποκατάσταση και την ερμηνεία των αρχαίων κειμένων. Καθοριστική υπήρξε στη συνέχεια η συμβολή των λογίων της βυζαντινής εποχής, οι οποίοι διέσωσαν μέσω της αντιγραφής χειρογράφων μεγάλο μέρος της αρχαίας λογοτεχνίας. Έκτοτε η επιστήμη της Κλασικής Φιλολογίας έχει εξελιχθεί, συνεχίζει ωστόσο να βρίσκεται στο μεταίχμιο μεταξύ παλαιού και νέου. Ορισμένα από τα ερωτήματα που απασχολούν σήμερα τους φιλολόγους είναι ίδια ή παρόμοια με εκείνα που μελέτησαν οι αλεξανδρινοί λόγιοι. Για παράδειγμα, ποιες μεθόδους μπορούμε να αξιοποιήσουμε ώστε να αποκαταστήσουμε ένα αρχαίο κείμενο; Ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσουμε προκειμένου να καταλήξουμε σε ένα κείμενο αξιόπιστο, που θα αντικατοπτρίζει όσο το δυνατόν πιστότερα το πρωτότυπο; Πώς προσεγγίζουμε τα αποσπασματικά σωζόμενα αρχαία κείμενα; Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια, το πεδίο των Κλασικών Σπουδών έχει διευρυνθεί σημαντικά· υπογραμμίζεται όλο και περισσότερο η ανάγκη της διεπιστημονικότητας και της στενής συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών επιστημονικών κλάδων (της φιλολογίας, της ιστορίας, της φιλοσοφίας, της επιγραφικής κλπ.). Τίθεται επίσης πλήθος ερμηνευτικών ζητημάτων σχετικά με την επικαιρότητα των αρχαίων κειμένων και τη σημασία της μελέτης των αρχαίου πολιτισμού εν γένει.

Ο τόμος επιχειρεί να απαντήσει στα παραπάνω ερωτήματα, προσφέροντας μια επισκόπηση ορισμένων σύγχρονων μεθοδολογικών προβληματισμών στο πεδίο των Κλασικών Σπουδών. Συγκεντρώνει μελέτες οι οποίες αφορούν στους εξής τομείς: στις κριτικές εκδόσεις, στα αρχαία κείμενα που σώζονται σε αποσπάσματα, στις αφηγηματολογικές προσεγγίσεις, στις διεπιστημονικές θεωρήσεις για τη μελέτη του αρχαίου πολιτισμού και της αρχαιολογίας, και στην πρόσληψη της κλασικής γραμματείας. Οι συγγραφείς του τόμου εξετάζουν τους τρόπους με τους οποίους παλαιά ερωτήματα μπορούν να επανεξεταστούν με νέα μεθοδολογικά εργαλεία ή θέτουν καινούργια ερωτήματα στα οποία απαντούν με τη βοήθεια σύγχρονων μεθοδολογικών προσεγγίσεων. Η παρούσα έκδοση αντικατοπτρίζει έτσι το αυξανόμενο ενδιαφέρον για τις Κλασικές Σπουδές μέσα από τον συνεχή και ανανεωμένο προβληματισμό για μεθοδολογικά ζητήματα.


Οι συγγραφείς του τόμου: Λουκία Αθανασάκη, Κώστας Αποστολάκης, Κώστας Βλασόπουλος, Θεόδωρος Γ. Γιαννόπουλος, Angela Cinalli, Luca Guiliani, Άννα Ζουγανέλη, Νικολέττα Καναβού, Αθηνά Μπάζου, Μιχαήλ Πασχάλης, Δήμος Γ. Σπαθάρας, Κωνσταντίνος Σπανουδάκης, κ.ά.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Οι συγγραφείς του τόμου

Ευχαριστίες

Εισαγωγή

I.ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

Aθηνά Μπάζου: Αραβική και συριακή παράδοση vs ελληνική παράδοση: η συμβολή της έμμεσης παράδοσης στην έκδοση των αρχαίων ελληνικών ιατρικών κειμένων

Emeline Marquis: Μεθοδολογικά ζητήματα στην έκδοση του Λουκιανού από τα Σαμόσατα. Ο ρόλος της «ακολουθίας»

ΙI.ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ

Patrick J. Finglass: Εκδίδοντας τον Στησίχορο

Κώστας Αποστολάκης: Εκδίδοντας κωμικά αποσπάσματα: σύγχρονες μέθοδοι και πρακτικές

Άννα Ζουγανέλη: Ο μύθος ως μεθοδολογικό εργαλείο στη μελέτη των τραγικών αποσπασμάτων του 4ου αιώνα π.Χ.

Elena Martin Gonzalez: Μεταξύ έμμετρου και πεζού λόγου: μεθοδολογικά ζητήματα στην κατηγοριοποίηση των αρχαϊκών και κλασικών επιγραφών

III.ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ

Δήμος Σπαθάρας: Συναισθήματα, αφηγήσεις, και γνωσιακές προσεγγίσεις: το παράδειγμα του Αιγινητικού (Ισοκρ. 19)

Ζαχαρούλα Πετράκη: Αφηγηματολογικές προσεγγίσεις στους πλατωνικούς διαλόγους: η περίπτωση του Φαίδωνα

Αngela Cinalli: Οι επιγραφές ως αφήγηση: περιπλανώμενοι διανοούμενοι και μουσικοί στις επιγραφικές πηγές της ελληνιστικής περιόδου

IV.ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ
ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Λουκία Αθανασάκη: Η ευριπίδεια τραγωδία και το εικαστικό της περιβάλλον: ερμηνευτικά και μεθοδολογικά ζητήματα

Κώστας Βλασόπουλος: Οι σύγχρονες θεωρίες της ιστοριογραφίας και η μελέτη της αρχαίας ιστορίας

Κατερίνα Οικονομοπούλου: Προσεγγίζοντας τη γραμματεία της Δεύτερης Σοφιστικής μέσα από τον Νέο Ιστορικισμό

Νικολέττα Καναβού: Ομηρικοί ήρωες στον Λουκιανό και τον Φιλόστρατο: μια ανάγνωση με βάση την ερμηνευτική θεωρία του Ronald Dworkin

V.ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΘΕΩΡΗΣΕΙΣ
ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ

Θεόδωρος Γ. Γιαννόπουλος: Προϊστορική αρχαιολογία και πληθυσμιακή γενετική: θεωρητικές και ερμηνευτικές (α)συμβατότητες

Luca Giuliani: Η μέθοδος του Lachmann σήμερα: από την εκδοτική κριτική στην ιστορία της αρχαίας τέχνης

VI.ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΤΗΣ ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ

Κωνσταντίνος Σπανουδάκης: Η πρόσληψη του Θεοκρίτου στην Ύστερη Αρχαιότητα

Μιχαήλ Πασχάλης: Ο λατινικός και ο πρωτότυπος Όμηρος στο έπος Africa του Φραγκίσκου Πετράρχη



Ευρετήριο προσώπων

Επιλεκτικό ευρετήριο αρχαίων χωρίων

Επιλεκτικό ευρετήριο επιγραφών