Νερό / κοινό αγαθό

Το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς σε συνεργασία με τις εκδόσεις Νήσος προχώρησε στην έκδοση βιβλίου με τίτλο ΝΕΡΟ / ΚΟΙΝΟ ΑΓΑΘΟ: Η προστασία και η διαχείριση του. Παραδείγματα ορθής διαχείρισης και ευρωπαϊκά δημοψηφίσματα διεκδίκησης του δημόσιου χαρακτήρα του . Σκοπό της έκδοσης αποτέλεσε η διάθεση, προς όσους ενδιαφέρονται να συμβάλουν στην κατοχύρωση του δημόσιου χαρακτήρα του νερού, ενός οδηγού που περιλαμβάνει τις βασικές αρχές ορθής διαχείρισής του με γνώμονα την κοινωνική ωφελιμότητα και την περιβαλλοντική μέριμνα, μέσα από την παρουσίαση συγκεκριμένων, εμβληματικών παραδειγμάτων στον ευρωπαϊκό χώρο. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου παρουσιάζεται αναλυτικά η περίπτωση της Eau de Paris –της εταιρίας ύδρευσης του Παρισιού που πρόσφατα, και πανηγυρικά, επανήλθε σε δημοτικό έλεγχο– καθώς και τα ευρωπαϊκά κινήματα για την προστασία του νερού ως κοινού αγαθού που οδήγησαν σε σχετικά δημοψηφίσματα, τυπικά ή άτυπα. Αντιπροσωπευτικό πραγματολογικό υλικό από τις καμπάνιες που προηγήθηκαν των δημοψηφισμάτων, αλλά και από τις δράσεις των κινημάτων παρατίθεται στο παράρτημα.

Το βιβλίο έρχεται σε συνέχεια εκδηλώσεων και πρωτοβουλιών του Ινστιτούτου με αντικείμενο το νερό ως κοινό αγαθό επιδιώκοντας να συμβάλει στη διατύπωση μιας τεκμηριωμένης πρότασης. Προχωρά ένα βήμα μετά την εναντίωση στην ιδιωτικοποίηση του νερού, καθιστώντας σαφές ότι μια εναλλακτική διαχείρισή του υπό δημόσιο έλεγχο είναι εφικτή. Η σχετική διεθνής εμπειρία είναι άλλωστε υπαρκτή, δυναμικά αυξανόμενη και προσβάσιμη. Οι τοπικές ιδιαιτερότητες στην περίπτωση του νερού σε περιβαλλοντικό και κοινωνικό επίπεδο δεν επιτρέπουν βέβαια την μηχανιστική αντιγραφή ενός παραδείγματος από άλλο πλαίσιο και την εφαρμογή του σε συνθήκες διαφορετικές. Δίνουν ωστόσο το έναυσμα και την προαπαιτούμενη βάση τεκμηρίωσης με σκοπό τη διεκδίκηση και την επεξεργασία ενός μοντέλου διαχείρισης που θα προστατεύει και θα διαφυλάττει το νερό ως δημόσιο αγαθό.

Είναι σαφές ότι η διαχείριση των κοινών αγαθών προς όφελος της κοινωνίας συνδέεται άμεσα με την ποιότητα της δημοκρατίας. Οι κοινοί πόροι αντιπροσωπεύουν έναν νέο ορίζοντα στη σύνδεση διαφορετικών τομέων διαχείρισης και αντιστάσεων στο σφετερισμό τους –από τον υλικό πόρο του νερού έως το άυλο διαδίκτυο και τη θεσμοθέτηση αμεσοδημοκρατικών εργαλείων, όπως τα δημοψηφίσματα ή ο συμμετοχικός προϋπολογισμός.

D. Hachfeld, Ph. Terhorst, O. Hoedeman, Γ. Ευσταθόπουλος.