Οι Έλληνες οι Ρωμαίοι και εμείς

Η επικαιρότητα του αρχαίου κόσμου
Συλλογικός τόμος - επιμέλεια Roger-Pol Droit
«Πόσο σύγχρονοι είναι οι αρχαίοι; Αν κρίνουμε από το πλήθος που ήρθε στη γαλλική πόλη Μαν για να συμμετάσχει στο φόρουμ με θέμα "οι Ελληνες, οι Ρωμαίοι και εμείς", η απάντηση είναι: Ναι, οι αρχαίοι εξακολουθούν να ενδιαφέρουν πολύ. Επί τρεις ολόκληρες ημέρες, επτακόσια ώς οκτακόσια άτομα πήραν μέρος στο φόρουμ αυτό, που οργανώθηκε από την εφημερίδα Le Monde και τις δημοτικές αρχές του Μαν. Και η συμμετοχή τους ήταν ενεργή, σε σημείο που κάθε μέρα, μετά τη λήξη των εργασιών του συνεδρίου, στα μπαρ της πόλης, μέσα σε καπνούς και με την υπόκρουση της ροκ, ξεσπούσαν ατέλειωτοι καβγάδες γύρω από τον Πλάτωνα (...) Οι εισηγητές μίλησαν στη γλώσσα όλου του κόσμου και απάντησαν στις ερωτήσεις που τους τέθηκαν» (L'EVENEMENT/ΤΑ ΝΕΑ).
Ο τόμος περιλαμβάνει τις πρωτότυπες εισηγήσεις που παρουσίασαν σ' αυτό το συνέδριο πάνω από είκοσι ιστορικοί, φιλόλογοι, φιλόσοφοι, ανθρωπολόγοι, πολιτικοί επιστήμονες, θρησκειολόγοι και κριτικοί της τέχνης (μεταξύ των οποίων οι Βερνάν, Βεν, Ντετιέν, Λορώ, Αρτόγκ, Τερραί, Μορέν, Καστοριάδης)· ακόμη αποσπάσματα των συζητήσεων που είχαν μεταξύ τους και με το κοινό, καθώς και μια σειρά από κατατοπιστικά σημείωματα του επιμελητή. Ζητήματα όπως η διάκριση Ανατολής και Δύσης, το νόημα της ελευθερίας, της ισότητας και της δημοκρατίας, η αντίληψη του σώματος και του εαυτού, η σχέση με το θείο και με το θάνατο, εξετάζονται εδώ μέσα από ένα διπλό πρίσμα: πώς τέθηκαν με τρόπο πρωτότυπο και μοναδικό στην ιστορία από τους Αρχαίους; πώς επανατοποθετήθηκαν και γονιμοποιήθηκαν ή παραχαράχθηκαν από τους Νεότερους; Η επικαιρότητα του αρχαίου κόσμου αναδεικνύεται έτσι τόσο μέσα από τις απροσδόκητες ομοιότητες όσο και μέσα από τις αγεφύρωτες διαφορές του προς τη δική μας νεωτερική (και μεταμοντέρνα;) κατάσταση. Όπως λέει ο επιμελητής του τόμου στο προοίμιό του:
«Τη στιγμή που τα τείχη έχουν πέσει, που οι Ανατολικές χώρες επανεμφανίζονται, που τίθεται και πάλι το ζήτημα της ταυτότητας, του πολιτισμού και των πολιτικών της Ευρώπης, τη στιγμή επίσης που η Λερναία Υδρα του ρατσισμού και της ξενοφοβίας ξαναβγάζει κεφάλια και επικαλείται την Ελλάδα ή την ινδοευρωπαϊκή κληρονομιά, δεν είναι καθόλου παράταιρο να αναρωτηθούμε πως μπορούμε να συλλάβουμε σήμερα την εφεύρεση της δημοκρατίας από τους Αθηναίους ή τη "διαπολιτισμική" κοινωνία της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (...) Προφανώς κάτι συμβαίνει στη σχέση του πολιτισμού μας με την Αρχαιότητα, κάτι που είναι πια αρκετά διαρκές, ευρύ και πολύμορφο, ώστε να μην μπορεί να μας ικανοποιήσει η εξήγηση ότι πρόκειται για μόδα. Το βιβλίο ετούτο προσπαθεί να ρίξει κάποιο φως σ' αυτό το σημείο».