Παιδομάζωμα ή Παιδοσώσιμο;

Το βιβλίο συγκεντρώνει τις εισηγήσεις και τις παρεμβάσεις που έγιναν σε ένα συνέδριο για το θέμα των παιδιών του εμφυλίου, τον Οκτώβρη του 2003 στην Ουγγαρία, σε ένα κάστρο που τα χρόνια εκείνα λειτούργησε ως παιδικός σταθμός για αρκετά από τα Ελληνόπουλα που απομάκρυνε ο ΔΣΕ από την Ελλάδα. Στο συνέδριο συζητήθηκαν ορισμένες πτυχές ( πολιτικές/ κοινωνικές/ ιδεολογικές/ εκαπιδευτικές) του ζητήματος. Σε καμιά περίπτωση το βιβλίο δε δίνει απάντηση στο ερώτημα του τίτλου και απλώς είναι ένα καλό ορεκτικό για όποιον θα ήθελε να προχωρήσει στη μελέτη του παδομαζώματος ή του παιδοσωσίματος. Οι όροι εδώ είναι καθοριστικοί για την ιδεολογική πλευρά από την οποία προσεγγίζει κανείς το ζήτημα. Εντύπωση προκαλούν ορισμένες εισηγήσεις που βλέπουν το θέμα από καθαρά ανθρωπολογική/ ανθρωποκεντρική οπτική γωνία και δεν τοποθετούνται πολιτικά στο ζήτημα. Η ουσία είναι ότι πολλά από αυτά τα παιδιά έγιναν επιστήμονες και είχαν μια ζωή καλή, χάρη στη φιλοξενία των ανατολικών χωρών και στο πνεύμα αλληλεγγύης που έδειξαν οι λαοί τους, κάτι πολύ σπάνιο στις μέρες μας. Αλήθεια είναι επίσης ότι τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά χάθηκαν για τον ελληνισμό. Ακόμα θα μπορούσε να σημειωθεί ότι εντύπωση προκαλεί το πόσο οι ηγεσίες των χωρών, τόσο του ανατολικού όσο και του δυτικού μπλοκ, παρόλη την ανθρωπιστική ρητορεία που χρησιμοποίησαν, εκμεταλλεύτηκαν εν τέλει τον ανθρώπινο πόνο και τη δυστυχία που προκάλεσε ο εκούσιος ή/και ακούσιος χωρισμός των παιδιών από τους γονείς τους κάνοντας το ζήτημα ένα ακόμα σημείο τριβής του Ψυχρού Πολέμου. Οι επανενώσεις των οικογενειών - όσες τελικά έγιναν μετά από χρόνια - πέρασαν από σαράντα κύματα κι αυτό από μόνο του λέει πολλά για το ποιόν των εξουσιών που διαχειρίστηκαν το θέμα και ενώ ο ΟΗΕ είχε πάρει σαφείς αποφάσεις για το ξανασμίξιμο παιδιών και γονέων. Πρόκειται, λοιπόν, για άλλη μια συμφορά από τις πολλές που κληροδότησε στις επόμενες γενιές ο Εμφύλιος των Ελλήνων, ο χειρότερος όλων όσων συνέβησαν ποτέ στην Ελλάδα...