Παραοικονομία

Η έκδοση αυτή είναι αφιερωμένη στη διερεύνηση του φαινομένου της παραοικονομίας, που τόσο διεθνώς όσο και στη χώρα μας φαίνεται ότι έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες.
Είναι μια συλλογή άρθρων ελλήνων και ξένων συγγραφέων, που δημοσιεύονται γαι πρώτη φορά και αφορούν τόσο στη θεωρητική διερεύνηση του φαινομένου της παραοικονομίας όσο και στην εμπειρική εκτίμηση της έκτασής του.



Παρά το ότι η παραοικονομία στη χώρα μας, κατά τις τελευταίες τουλάχιστον δεκαετίες, αποτελεί ένα σημαντικό τμήμα της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας (έχουμε εκτιμήσει, όπως παρουσιάζεται στο τελευταίο άρθρο του παρόντος τόμου, ότι η μέση τιμή της παραοικονομίας ως ποσοστού του ΑΕΠ κατά την περίοδο 1958-1988 ήταν περίπου 25%), η συστηματική θεωρητική αλλά και εμπειρική διερεύνηση του φαινομένου άρχισε μόλις την τελευταία πενταετία, κυρίως εξαιτίας των τεράστιων ελλειμμάτων του δημόσιου τομέα και της μεγάλης υστέρησης των φορολογικών εσόδων, που συνδέονται στενά με το φαινόμενο αυτό. Βέβαια, ακόμη και σε διεθνές επίπεδο η διερεύνηση της παραοικονομίας αναπτύχθηκε μόλις την τελευταία δεκαετία. Σήμερα είναι ευρύτερα αποδεκτό ότι η θεωρητική θεμελίωση του φαινομένου της παραοικονομίας είναι ανεπαρκής και η ανεπαρκής αυτή θεωρητική θεμελίωσή της έχει οδηγήσει στη διαμόρφωση μη αξιόπιστων μεθόδων εκτίμησης της έκτασής της.
Με σκοπό τη συμβολή στην κατανόηση και τη θεωρητική και εμπειρική διερεύνηση του φαινομένου, αφιερώθηκε η πρώτη ειδική έκδοση του περιοδικού "Τεύχη Πολιτικής Οικονομίας" στην παραοικονομία. Πέρα από την Εισαγωγή, ο τόμος περιλαμβάνει δώδεκα άρθρα, γραμμένα ειδικά γι' αυτόν: Στην Εισαγωγή γίνεται από τον επιμελητή της έκδοσης μια κριτική επισκόπηση των σημαντικότερων, αμέσων και εμμέσων, μεθόδων εκτίμησης της παραοικονομίας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην παρουσίαση των εμμέσων μεθόδων και συγκεκριμένα των μεθόδων των αποκλίσεων μεταξύ εισοδήματος και δαπάνης, της μεθόδου των αποκλίσεων μεταξύ του επίσημου και του θεωρούμενου ως πραγματικού ποσοστού συμμετοχής του εργατικού δυναμικού, των μεθόδων των νομισματικών δεικτών, των μεθόδων των προσδιοριστικών παραγόντων/δεικτών και των μεθόδων της ζήτησης χρήματος, δεδομένων των αδυναμιών με τις οποίες συνδέονται οι άμεσες μέθοδοι, οι σημαντικότερες από τις οποίες είναι οι σημειακές εκτιμήσεις που παρέχουν καθώς και η διαχρονική ασυνέπεια, η μεροληψία δείγματος και η μεροληψία απάντησης που συνήθως τις χαρακτηρίζουν. [...]