Πολιτισμικές και κοινωνικές διαστάσεις του περιβάλλοντος

Η κατανόηση και ερμηνεία της σχέσης μεταξύ της φύσης, της κοινωνίας και του πολιτισμού, του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, αποτέλεσε αντικείμενο επιστημονικής αναζήτησης των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών.


Η διεπιστημονική προσέγγιση ανέδειξε νέες οπτικές σε ήδη γνωστά αντικείμενα (λ.χ. αστικό περιβάλλον και ανοικτός δημόσιος χώρος), άλλες θεαματικές, όπως το αστικό και, αγροτικό τοπίο, και εισήγαγε πιο διευρυμένες προσεγγίσεις (ύπαιθρος χώρος, διατροφή, εναλλακτικός και οικολογικός τουρισμός κ.ά.), οι οποίες καθορίζουν πολιτικές και στρατηγικές και οδηγούν σε στοχευμένες πρακτικές και επεμβάσεις.
Ο συλλογικός αυτός τόμος, τιμώντας τη μνήμη της αγροτικής κοινωνιολόγου Ελένης Κοβάνη, συγκεντρώνει μελέτες οι οποίες συνεισφέρουν στην ανάδειξη ερευνητικών ζητημάτων και νέων προβληματισμών που αφορούν το περιβάλλον ως αγροτικό και αστικό, τις προσλήψεις και αναπαραστάσεις του τοπίου και της αγροτικότητας, τη διατροφή και τους μετασχηματισμούς του χώρου, την περιβαλλοντική αλλαγή και την κλιματική κρίση.



Πρόλογος
Ο ανά χείρας τόμος «Πολιτισμικές και κοινωνικές διαστάσεις του περιβάλλοντος-Ελένης Κοβάνη αντιχάρισμα» αποτελεί τον τέταρτο στη σειρά αυτοτελών εκδόσεων της Ελληνικής Εταιρείας Εθνολογίας (ΕΛΕΤΕ). Είναι αφιερωμένος στη μνήμη της Ελένης Κοβάνη, αγροτικής κοινωνιολόγου, Διευθύντριας Ερευνών του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ), ιδρυτικού και ενεργού μέλους της ΕΛΕΤΕ, που έφυγε από κοντά μας το 2013. Η ίδια είχε διατελέσει Πρόεδρος, Αντιπρόεδρος και μέλος του Δ.Σ. της ΕΛΕΤΕ επί σειρά ετών, καθώς και μέλος της Συντακτικής/Εκδοτικής Επιτροπής του έντυπου περιοδικού Εθνολογία.
Η θεματική του τόμου εμπίπτει στο πεδίο της Πολιτισμικής Οικολογίας/Οικολογικής Ανθρωπολογίας, πεδίο ενδιαφέροντος και έρευνας της Ελένης Κοβάνη. Στην έκδοση δημοσιεύονται πρωτότυπες μελέτες στηριζόμενες σε ανθρωπολογικό/εθνογραφικό υλικό από την Ελλάδα υπό την οπτική της αλληλεπίδρασης της φύσης και τον πολιτισμού. Αναδημοσιεύεται, επίσης, άρθρο της Ελένης Κοβάνη από τα Πρακτικά του Επιστημονικού Συμποσίου για το Αγροτικό Τοπίο, με την ευγενική παραχώρηση των κ.κ. Μπεόπουλου και Κανελλακόπουλου. Τέλος, παρατίθεται αναλυτική βιοεργογραφία της, πόνημα της Ελισάβετ Άλλισον και της Μαρίας Θανοπούλου.
Η ιδέα για τον τιμητικό τόμο κυοφορείτο για πολύ καιρό στους κόλπους της ΕΛΕΤΕ, λόγω όμως της οικονομικής αλλά και της πρόσφατης υγειονομικής κρίσης που ανέστειλαν επί μακρόν τον σχεδιασμό αυτό, υλοποιείται οκτώ χρόνια μετά το τελευταίο ταξίδι της Ελένης Κοβάνη. Η απόφαση για την έκδοση ελήφθη από το προηγούμενο Δ.Σ. της Εταιρείας και πραγματοποιείται με επιχορήγηση του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Στο σημείο αυτό, επιθυμούμε να ευχαριστήσουμε το Δ.Σ. του ΕΚΚΕ και τον Πρόεδρό του, κ. Νίκο Δεμερτζή, που ανταποκρίθηκαν στο αίτημα του Δ.Σ. της ΕΛΕΤΕ για συνδρομή του ΕΚΚΕ στην επιστημονική επιμέλεια της έκδοσης, μέσω της έγκρισης συμμετοχής της Μαρίας Θανοπούλου ως συν-επιμελήτριας του τόμου.
Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλουμε στις/στους συγγραφείς που με τα κείμενά τους αποδίδουν φόρο τιμής στη μνήμη της Ελένης Κοβάνη, καθώς και στους/στις συναδέλφους Ελευθέριο Αλεξάκη και Ανδρομάχη Οικονόμου από την ΕΛΕΤΕ και τη Μαρία Θανοπούλον από το ΕΚΚΕ που ανέλαβαν την επιστημονική επιμέλεια του τόμου. Τέλος, αλλά εξίσου θερμά, ευχαριστούμε τον αδελφό της Ελένης, Μπάμπη Κοβάνη, για τη συνεισφορά του στην έκδοση.

Για το Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Εθνολογίας
Η Πρόεδρος
Δρ Μαρία Κοκολάκη