Προοπτικές του κοινωνικού κράτους στη Νότια Ευρώπη

ΚΡΙΤΙΚΗ





Το μέλλον του κοινωνικού κράτους είναι ένα από τα ελάχιστα θέματα που παραμένουν ικανά να αναμοχλεύσουν πολιτικά πάθη σ' αυτό το τέλος του αιώνα. Και αυτό γιατί το κοινωνικό κράτος, μαζί με τη μεικτή οικονομία της αγοράς και ένα πολιτικό σύστημα που εγγυάται τα δικαιώματα του πολίτη, αποτελεί βασικό συστατικό του περίφημου «ευρωπαϊκού μοντέλου». Ειδικά για την Αριστερά, η υπεράσπιση του κοινωνικού κράτους αποτελεί συστατικό στοιχείο της ταυτότητάς της.

Γιατί όμως οι προοπτικές του κοινωνικού κράτους ειδικά στη Νότια Ευρώπη; Η Νότια Ευρώπη είναι μια «οικογένεια χωρών» που χαρακτηρίζονται από σημαντικές ομοιότητες όσον αφορά την ιστορική ανάπτυξη του κοινωνικού κράτους, τα σημερινά του προβλήματα, τις προοπτικές του στο μέλλον. Επιπλέον, τα ζητήματα του κοινωνικού κράτους έχουν ερευνηθεί πιο συστηματικά στις υπόλοιπες χώρες απ' ό,τι έχει συμβεί στη χώρα μας. Συνεπώς οι Ελληνες έχουν πολλά να μάθουν από την εμπειρία της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας.

Τα κείμενα του τόμου βασίζονται στις ανακοινώσεις του συνεδρίου που διοργάνωσε τον Δεκέμβριο του 1997 η Εταιρεία Πολιτικού Προβληματισμού Ν. Πουλαντζάς, σε μια εκδοχή όμως επεξεργασμένη από τους ίδιους τους συγγραφείς για τους σκοπούς της παρούσας έκδοσης. Ο αναγνώστης μπορεί να βρει όλες τις «ψυχές» της σύγχρονης Αριστεράς: από τη ριζοσπαστική παράδοση ως τον «κοινωνικό μεταρρυθμισμό» και από τις διεκδικήσεις των συνδικάτων ως τα προγράμματα της κυβερνητικής Αριστεράς. Οι συγγραφείς δεν κρύβουν τις συμπάθειές τους, με αποτέλεσμα μια συναρπαστική ανταλλαγή απόψεων που έχει τελικό κριτή τον αναγνώστη.

Ιδιαίτερη μνεία αξίζει να γίνει στο εύρος των απόψεων που εκφράζονται σ' αυτόν τον τόμο. Το αποτέλεσμα είναι πολύ ενδιαφέρον καθώς στις 319 σελίδες αποτυπώνονται οι διαφορετικές απόψεις που αντιπαρατίθενται στο εσωτερικό της ευρωπαϊκής Αριστεράς.



ΣΩΤΗΡΗΣ ΝΤΑΛΗΣ

ΤΟ ΒΗΜΑ, 05-12-1999