Προστατευόμενες περιοχές : νομική θεώρηση του σύγχρονου πλαισίου

Αντικείμενο του βιβλίου «Προστατευόμενες περιοχές: νομική θεώρηση του σύγχρονου πλαισίου - Η ορθολογική κατανομή και τα επιτρεπτά όρια των ανθρωπογενών παρεμβάσεων» είναι η παρουσίαση και ερμηνεία των πρόσφατων νομοθετικών και νομολογιακών εξελίξεων (σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο) στον τομέα των Προστατευόμενων περιοχών, με επίκεντρο το άρθρο 218 του Ν 4782/2021 για τον καθορισμό υποπεριοχών προστασίας στις περιπτώσεις ήπιων αναπτυξιακών έργων. Αποτελεί ένα χρηστικό εργαλείο τόσο για τον θεωρητικό όσο και για τον εφαρμοστή του Δικαίου, έχοντας υπόψη τον ιδιαίτερο χειρισμό των εν λόγω περιοχών κατά την περιβαλλοντική αδειοδότηση και την ιδιότητά τους ως φυσικό κεφάλαιο για τον σύγχρονο άνθρωπο.

ΠρόλογοςΣελ. VII
ΣυντομογραφίεςΣελ. XIII
I. Η ενωσιακή νομοθεσία για τις προστατευόμενες περιοχές
A. ΙστορικάΣελ. 1
B. Το περιβάλλον στις ΣυνθήκεςΣελ. 1
Γ. Διαδικασία επί παραβάσειΣελ. 3
Δ. Οδηγία 92/43/ΕΟΚΣελ. 3
II. Η ελληνική νομοθεσία για τις προστατευόμενες περιοχές
Α. Συνταγματική Προστασία του ΠεριβάλλοντοςΣελ. 5
Β. Ν 1650/1986 για την προστασία του περιβάλλοντος (όπως τροποποιήθηκε με τον Ν 4685/2020)
1. Κατηγοριοποίηση περιοχών (άρθρο 19, παρ. 1-3)Σελ. 7
2. Κριτήρια χαρακτηρισμού και ζωνοποίηση (άρθρο 19, παρ. 4-6)Σελ. 8
3. Χαρακτηρισμός περιοχών, στοιχείων ή συνόλων της φύσης και του τοπίου (άρθρο 21)Σελ. 11
4. Μεταβατικό Καθεστώς (άρθρο 21 παρ. 6)Σελ. 13
ΙΙΙ. Νομικά ζητήματα - Προβληματισμοί
Α. Η στάθμιση περιβαλλοντικής προστασίας και άλλων δικαιωμάτων
1. Η αρχή της πρόληψηςΣελ. 15
2. Η αρχή της προφύλαξηςΣελ. 16
3. Η Δέουσα ΕκτίμησηΣελ. 18
i. Η Δέουσα Εκτίμηση στην ΕλλάδαΣελ. 24
4. Η σύγκρουση δικαιωμάτωνΣελ. 25
i. Το δικαίωμα στην ανάπτυξηΣελ. 26
i.α. Η βιώσιμη ανάπτυξηΣελ. 26
ii. Το δικαίωμα στην ιδιοκτησίαΣελ. 28
5. Η φέρουσα ικανότητα και η ακεραιότητα του τόπουΣελ. 30
6. Η ανάγκη για εξεύρεση ειδικότητας και ισορροπίας στην προστασίαΣελ. 31
7. Η αρχή της αναλογικότητας – Η άρση της σύγκρουσηςΣελ. 33
Β. Εθνικές ρυθμίσεις
1. Η εκπόνηση Προεδρικού ΔιατάγματοςΣελ. 35
i. Επί της αναγκαιότητας Προεδρικού Διατάγματος για την προστασίαΣελ. 35
ii. Προεδρικό Διάταγμα και Στρατηγική Περιβαλλοντική ΕκτίμησηΣελ. 38
ii.α. Προεδρικό Διάταγμα ΥμηττούΣελ. 39
ii.β. Προεδρικό Διάταγμα Κυπαρισσιακού ΚόλπουΣελ. 42
ii.γ. ΣυμπεράσματαΣελ. 46
2. Η αντιστροφή της διαδικασίας Σχεδίου Διαχείρισης και ΠΔΣελ. 48
3. Επί της χρήσης του ΠΔ 59/2018 στις προστατευόμενες περιοχέςΣελ. 51
4. Η φύση της Ειδικής Περιβαλλοντικής ΜελέτηςΣελ. 52
IV. Ενωσιακή νομολογία
Α. C-504/14: Απόφαση της 10ης Νοεμβρίου 2016 – Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Ελληνικής Δημοκρατίας – Προστασία θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta
1. Χρονικό της υπόθεσηςΣελ. 55
2. Νομικό πλαίσιο – ΠαραβάσειςΣελ. 55
3. Επί των αιτιάσεων - Σκεπτικό του ΔικαστηρίουΣελ. 56
4. Απόφαση – Καταληκτικές παρατηρήσειςΣελ. 59
Β. C-849/19: Απόφαση της 17ης Δεκεμβρίου 2020 – Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Ελληνικής Δημοκρατίας – Ειδικές Ζώνες Προστασίας – Στόχοι διατήρησης
1. Χρονικό της ΥπόθεσηςΣελ. 60
2. Ενσωμάτωση Οδηγίας στην ελληνική έννομη τάξηΣελ. 61
3. Καταδίκη ΕλλάδαςΣελ. 61
4. Επιχειρήματα ελληνικής πλευράςΣελ. 62
5. Θέση της ΕπιτροπήςΣελ. 62
V. Η προστασία οικοτόπων και ειδών σε άλλες έννομες τάξεις
Α. Οι βασικοί τύποι διακυβέρνησης προστατευόμενων περιοχώνΣελ. 65
Β. ΓαλλίαΣελ. 66
Γ. ΓερμανίαΣελ. 69
Δ. ΙταλίαΣελ. 70
Ε. ΦινλανδίαΣελ. 71
ΣΤ. ΔανίαΣελ. 71
Ζ. ΒέλγιοΣελ. 72
Η. ΟλλανδίαΣελ. 73
VI. Οι ανθρώπινες επεμβάσεις υπό αυστηρό καθεστώς: η περίπτωση του Ν 4782/2021
Α. Το υφιστάμενο καθεστώς: μία αρχική προσέγγισηΣελ. 75
Β. Το άρθρο 218 του Ν 4782/2021 για τον καθορισμό υποπεριοχών: καταστρατήγηση ή λύση;Σελ. 76
1. Μία πρώτη αξιολόγησηΣελ. 77
i. Τα στάδια της διαδικασίας καθορισμούΣελ. 77
ii. Η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη υπό νέο πρίσμαΣελ. 77
iii. Κατακερματισμός ή όχι των περιοχών NATURA;Σελ. 78
iv. Η αποφυγή της ανατροπής της δέουσας εκτίμησηςΣελ. 80
2. Η σύννομη διαδικασία – ο ορθολογικός σχεδιασμόςΣελ. 83
i. Η Προκαταρκτική εκτίμηση – Η διερεύνηση των δυνατοτήτωνΣελ. 83
ii. Η ΕΠΜ ως επιστημονική εγγύηση προστασίαςΣελ. 85
ii.α. Οι προδιαγραφές και ο ρόλος της ΕΠΜΣελ. 85
ii.β. Η συνοχή του περιεχομένου της ΕΠΜΣελ. 86
iii. Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση στις υποπεριοχέςΣελ. 90
iv. Η γνωμοδότηση του ΚΕΣΥΧΩΘΑΣελ. 91
Γ. Μια συνεκτική αξιολόγησηΣελ. 92
Δ. Καταληκτικές ΠαρατηρήσειςΣελ. 95
ΒιβλιογραφίαΣελ. 97
Παράρτημα – ΝομολογίαΣελ. 99
Αλφαβητικό ευρετήριοΣελ. 103