Στρατιωτική ιστορία 275

Κάθε καλοκαίρι, και συγκεκριμένα τον Ιούλιο, έρχονται στη μνήμη μας τα τραγικά γεγονότα της Κύπρου την περίοδο του 1974. Ωστόσο, εξίσου κρίσιμο ήταν και το καλοκαίρι του 1964, ακριβώς δέκα χρόνια πριν. Το άρθρο του κ. Νικολάου, για το Κυπριακό ζήτημα κατά τη διάρκεια των ετών 1963-1966, μας υπενθυμίζει ότι εκείνη την εποχή η Ελλάδα βρισκόταν, για ακόμη μια φορά, στα πρόθυρα πολέμου με την Τουρκία.

Ο κ. Σκλιβάνος, στο άρθρο του για τη Mάχη της Okehazama, αναφέρεται στην περίοδο του εμφυλίου πολέμου στην Ιαπωνία (1467-1600), που αποτελεί μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες, και παράλληλα ταραγμένες, στην ιστορία της χώρας. Μέσα από τις μεγάλες και ισχυρές φατρίες που δέσποζαν, αναδείχθηκε ένας άνδρας, το όνομα του οποίου έμελλε να χαραχθεί στην Παγκόσμια Ιστορία – ο Oda Nobunaga.

Ο κ. Κουφογιώργος μας παρουσιάζει την πρώτη νίκη των Αμερικανών κατά των panzer στην Τυνησία. Ενώ οι Αμερικανοί στρατιώτες αρχικά έδειχναν ανήμποροι να αντιμετωπίσουν τον έμπειρο αντίπαλό τους, τελικά απέδειξαν, στις 23 Μαρτίου 1943 στη Διάβαση του El Guettar, ότι μπορούν να μαθαίνουν από τα λάθη τους.

Η κα Ζαχαριάδη, στο άρθρο της για τους Πολέμους του Μπακαλιάρου (1958-1976), αναλύει τη διένεξη μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ισλανδίας αναφορικά με τα όρια δικαιοδοσίας αλιείας της τελευταίας. Η Ισλανδία προχώρησε σε διαδοχικές επεκτάσεις της ζώνης αλιείας της, εντός της οποίας οι μπακαλιάροι αποτελούσαν τον κύριο πόρο εσόδων της. Επρόκειτο στην ουσία για τρία διπλωματικά επεισόδια, με κινητοποίηση των στόλων εκατέρωθεν και στη βάση ενός Διεθνούς Δικαίου Θαλάσσης που εξελισσόταν. Έληξαν με την επικράτηση της Ισλανδίας, στην οποία η Βρετανία τελικώς αναγνώρισε 200 ν.μ. ζώνη αλιείας.

Κατά τη διάρκεια της αμερικανικής επιχείρησης για την κατάληψη της νήσου Οκινάβα, τον Απρίλιο του 1945, το αντιτορπιλικό Laffey αντιμετώπισε είκοσι δύο ιαπωνικές αεροπορικές επιθέσεις αυτοκτονίας. Στο άρθρο αυτό ο κ. Βαρσαμής περιγράφει πώς το πλήρωμα αντιμετώπισε με απαράμιλλη γενναιότητα το εχθρικό σφυροκόπημα και, παρά τις απώλειες που έφθασαν σχεδόν στο 30% του δυναμικού του, τελικά κατόρθωσε να διασώσει το πλοίο. Το αντιτορπιλικό αποτέλεσε ένα σύμβολο αποφασιστικότητας και σήμερα στέκει ως πολεμικό μουσείο, προκειμένου να θυμίζει στους νεότερους την επιμονή και την αυτοθυσία μιας γενιάς, η οποία άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμά της στην ιστορία.

Ανάμεσα στους διαδόχους του κορυφαίου Έλληνα στρατηλάτη, οι οποίοι πολέμησαν μεταξύ τους για την κληρονομιά τού μεγάλου ηγέτη, εκείνος που ξεχώρισε ήταν ο Πτολεμαίος Α΄. Στο άρθρο του ο κ. Ντόβας περιγράφει πώς ο Πτολεμαίος διέγνωσε έγκαιρα τον αναπόφευκτο κατακερματισμό της αυτοκρατορίας του Αλεξάνδρου και αφιέρωσε τη ζωή του στην κοινωνική, οικονομική, πολιτιστική και πολιτική οργάνωση του Βασιλείου της Αιγύπτου. Στον Πτολεμαίο οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, το ότι η Αλεξάνδρεια –η πόλη που ίδρυσε ο Αλέξανδρος και έγινε πρωτεύουσα του νέου κράτους– αποτέλεσε τη διάδοχο της Αθήνας ως πόλη των γραμμάτων και των τεχνών και ότι η Αίγυπτος αναδείχθηκε ως το ισχυρότερο και μακροβιότερο από τα ελληνιστικά κράτη.

Ο κ. Νικόλτσιος, στο άρθρο του για τα όπλα των Μακεδονομάχων, αναλύει τη γενικότερη κατάσταση που επικρατούσε στη Μακεδονία, αλλά και σε ολόκληρο τον υπό κατοχή ελλαδικό χώρο, όπου η οθωμανική εξουσία είχε απαγορεύσει την κατοχή όπλων από τους χριστιανικούς πληθυσμούς. Αυτό, όμως, δεν εμπόδισε τους Μακεδονομάχους και τους Κομιτατζήδες να κατέχουν και να διακινούν μεγάλες ποσότητες όπλων κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα. Ποια και τι είδους όμως ήταν αυτά τα όπλα; Ποια τα σημεία αγοράς τους; Με ποιον τρόπο πραγματοποιείτο η διακίνηση και η αποθήκευσή τους στη Μακεδονία; Ποια μοντέλα όπλων χρησιμοποιούσαν οι Μακεδονομάχοι, οι οποίοι είχαν αναλάβει τον ρόλο του προστάτη του ελληνικού στοιχείου;

Οι μόνιμες στήλες ξεκινούν με τις Ειδήσεις του κ. Πέπονα και το Μηνολόγιο του κ. Αναστασόπουλου, όπου το κεντρικό θέμα είναι η οργάνωση, το 1828, του Λόχου Προγυμναστών, προδρόμου της Σχολής Ευελπίδων. Το Δείγμα Γραφής, επίσης του κ. Αναστασόπουλου, αναφέρεται στην περίφημη Μάχη του Κουρσκ, από τη σειρά Μεγάλες Μάχες των Εκδόσεων Γκοβόστη, όπου αναλύεται το σκεπτικό διεξαγωγής αυτής της επιχείρησης που εξελίχθηκε στη μεγαλύτερη αρματομαχία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου? η στήλη του Μοντελισμού του κ. Ανέστη παρουσιάζει το τσεχικό L-29 Delfin της ΑΜΚ σε κλίμακα 1/72? η νέα μας στήλη Άγνωστες Πτυχές της Ιστορίας του κ. Βαρσαμή αναφέρεται στο ταχύτερο υποβρύχιο σε κατάδυση που κατασκευάστηκε ποτέ και στον μοναδικό άσσο αεροπόρο της Γιουγκοσλαβίας? οι Φυσιογνωμίες του κ. Δημόπουλου μας συστήνουν τον θρυλικό διοικητή του Ιερού Λόχου Χριστόδουλο Τσιγάντε και τα Οπλικά Συστήματα, του ιδίου, αναφέρονται στο οπλοπολυβόλο Chauchat.

Οι Στρατοί και Πολεμιστές, ύστερα από αρκετούς μήνες απουσίας, επανέρχονται με τον κ. Κουφογιώργο να μας παρουσιάζει τους Ρώσους τυφεκιοφόρους Streltsy? στη στήλη Ο Πόλεμος στην Τέχνη ο κ. Μαϊδάτσης κάνει μια σύντομη αναφορά σε κλασικά λογοτεχνικά έργα επηρεασμένα από τούς δύο παγκοσμίους πολέμους? τέλος, στην Πολιτιστική Κληρονομιά ο κ. Λόης παρουσιάζει τον Πύργο του Κορδή στο Ξυλόκαστρο.

Στο επόμενο τεύχος του περιοδικού μας θα περιέχονται, εκτός των άλλων, άρθρα για τους Κρήτες Μακεδονομάχους, την επέκταση της Πορτογαλίας σε παγκόσμιο επίπεδο τον 15ο-16ο αιώνα, τους Σωματοφύλακες των Ρωμαίων Αυτοκρατόρων και τη δράση της 4ης Μεραρχίας Panzer κατά τη διάρκεια της γερμανικής εισβολής στην Πολωνία.