Σχολική έρευνα και διδακτική της ιστορίας: Από το βίωμα στην ιστορική γνώση

Εισήγηση:


εισήγηση: Σπύρος Βρεττός, Γαβριήλ Παντιώρας, Θεόδωρος Ροντογιάννης, Νικόλαος Καμήλος, Μαίρη Πλέσσα, Γεώργιος Λεοντσίνης, Δημήτριος Μαξούρης, Χρύσα Γαλάνη, Αιμίλιος Σολωμού, Γεώργιος Ξύδης, Ευαγγελία Κουνέλη, Αλέξιος Πέτρου, Παρασκευή Κοψιδά - Βρεττού, Παναγιώτης Γαλάνης, Γεώργιος Περδίκης, Παναγιώτης Νταβαρίνος, Γεώργιος Γιώτης, Γεώργιος Κούρτης, Άννα Κοψιδά, Κώστας Λάζαρης




Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει τις 21 εισηγήσεις επιστημονικής ημερίδας με θέμα: "Σχολική έρευνα και διδακτική της Ιστορίας. Από το βίωμα στην ιστορική γνώση". Η ημερίδα διοργανώθηκε από το Γραφείο Ιχ. Συμβούλων Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης Λευκάδας σε συνεργασία με το Δήμο Σφακιωτών, το Δημοτικό Σχολείο Σφακιωτών και την Εταιρεία θεωρίας, Έρευνας και Διδακτικής της Γενικής και της Τοπικής ιστορίας. Πραγματοποιήθηκε στο Δήμο Σφακιωτών Λευκάδας, τον Μάρτη του 2009.

Το έργο αντιμετωπίζει τις διδακτικές ανάγκες και τα προβλήματα του εκπαιδευτικού κατά τη διδασκαλία της ιστορίας τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Προβλήματα που σχετίζονται με τον διαρκή αναπροσανατολισμό του πεδίου της έρευνας στην ακαδημαϊκή ιστορία -γεγονός που επηρεάζει και τη σχολική ιστορία- και με την ανανέωση των παιδαγωγικών μεθόδων και πρακτικών κατά τη διδασκαλία της σχολικής ιστορίας.

Τα κείμενα των εισηγητών (πανεπιστημιακών δασκάλων, εξειδικευμένων στη διδακτική της ιστορίας εκπαιδευτικών και ερευνητών), θεωρητικά αλλά προπάντων υλοποιημένα διδακτικά μοντέλα, σχέδια εργασίας και μελέτες περίπτωσης, καλύπτουν βασικές έννοιες της σύγχρονης διδακτικής της ιστορίας, όηως τη χρήση των πηγών, το σχεδιασμό και τη διδασκαλία της τοπικής ιστορίας, την ιστορική διάσταση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και την περιβαλλοντική διάσταση της ιστορίας, τη διεπιστημονικότητα, την ενσυναίσθηση και το βίωμα και τη σημασία τους για την προσέγγιση της ιστορικής εποχής, την κατανόηση της έννοιας του χρόνου, συγκριτικές προσεγγίσεις της διδακτικής της ιστορίας (Ελλάδα, Γαλλία, Γερμανία), την αξιοποίηση της εκπαιδευτικής τεχνολογίας για τη διδασκαλία της ιστορίας, την έννοια του ερευνάν στη διδακτική της σχολικής ιστορίας κ. ά.

Με την παρούσα έκδοση απευθυνόμαστε στο σώμα των εκπαιδευτικών -πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης- που διδάσκουν ιστορία ή ενδιαφέρονται για την ιστορία και τη σύγχρονη διδακτική της. Επίσης σε σπουδαστές της ιστορίας και σε εκπαιδευτικούς άλλων ειδικοτήτων που ενδιαφέρονται να εργαστούν διεπιστημονικά μέσα στα πλαίσια της διαθεματικότητας και να μυηθούν στις μεθόδους και τις τεχνικές εκπόνησης ενός σχεδίου εργασίας (project).

Το βιβλίο αυτό, γραμμένο σε μια λιτή, ακριβή και ευχάριστα απλή, από παιδαγωγική άποψη, γλώσσα, θα αποτελεί συνεχώς χρηστικό εργαλείο εφαρμογής των επιστημονικών και παιδαγωγικών απαιτήσεων της διδακτικής τής ιστορίας σήμερα και ευπροσάρμοστο οδηγό του εκπαιδευτικού σε κάθε διδακτικό εγχείρημα ή καινοτόμο πειραματισμό.

Περιεχόμενα:

- Χαιρετισμοί
- Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού, "Εισαγωγικά'

Εναρκτήρια ομιλία
- Σπύρος Βρεττός: "Ιστορία: Η πλήρης έκφανση της ανθρώπινης παρουσίας στον κόσμο: Αισιόδοξη ή απαισιόδοξη προοπτική;"

Α΄ Μέρος
- Γαβριήλ Παντιώρας: "Διδάσκοντας τα "Αρχαία Χρόνια" στην Δ΄ τάξη Δημοτικού: από την ιστορία-αφήγημα στην ιστορία-πρόβλημα"
- Θεόδωρος Ροντογιάννης: "Η τοπική ιστορία στα ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ του Δημοτικού Σχολείου.
Μία διδακτική πρόταση"
- Νικόλαος Κάμηλος: "Η εξέγερση των χωρικών της Λευκάδας το 1819. Διδακτικό παράδειγμα θέματος τοπικής ιστορίας Λευκάδας"
- Μαίρη Πλέσσα: "Η ιατρική πρόληψη στη Λευκάδα τον 19ο αι. Μια διδακτική πρόταση για το μάθημα της τοπικής ιστορίας"

1ο Θεματικό Συμπόσιο
"Σχολική έρευνα και διδακτική της Ιστορίας"
- Γεώργιος Ν. Λεοντσίνης: "Σχολική έρευνα και διδασκαλία της Ιστορίας"
- Δημήτρης Μαξούρης: "Η Νεότερη Ελληνική Ιστορία στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση"
- Χρυσούλα Γαλάνη: "Σύγχρονες τάσεις διδασκαλίας της Ιστορίας στη γαλλική δευτεροβάθμια εκπαίδευση"
- Αιμίλιος Σολωμού: "Πηγές και η διδασκαλία της Ιστορίας"
- Γεώργιος Ξύδης: "Όρια και ρόλος της αφήγησης στη διδασκαλία της Ιστορίας"
- Ευαγγελία Κουνέλη: "Ιστορικές αφηγήσεις "χωρίς λόγια": Μια εναλλακτική διδακτική πρόταση για τη διδασκαλία της Ιστορίας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση"
- Αλέξιος Πέτρου: "Οι απόψεις του Νίτσε περί της μεθοδολογίας της Ιστορίας και των ιστορικών σπουδών"

Β΄ Μέρος
- Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού: "Ημερολόγιο των "πληκτικών" ημερών. Βίωμα και ενσυναίσθηση
στη διδακτική της Ιστορίας"
- Ευαγγελία Κουνέλη, Παναγιώτης Γαλάνης: "Διδακτικές προσεγγίσεις στο μάθημα της Ιστορίας για την κατανόηση της έννοιας του χρόνου από μαθητές του δημοτικού σχολείου"
- Γιώργος Περδίκης: "Τοπική Ιστορία και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Η περίπτωση των προγραμμάτων Π.Ε. στα σχολεία του Ν. Πιερίας"
- Παναγιώτης Νταβαρίνος: "Σχολείο και Τοπική Ιστορία στην Ελλάδα και στη Γερμανία"

2ο Θεματικό Συμπόσιο
"Σχολική ιστορία και περιβάλλον"

- Γεώργιος Ν. Λεοντσίνης: "Σχολική ιστορία και περιβάλλον. Διδακτικές προσεγγίσεις"
- Γιώργος Περδίκης: "Η ιστορική διάσταση της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης"
- Γεώργιος Γιώτης: "Η περιβαλλοντική διάσταση της σχολικής ιστορίας στα προγράμματα σπουδών"
- Χρυσούλα Γαλάνη: "Τοπική ιστορία και περιβάλλον στο γαλλικό εκπαιδευτικό σύστημα"
- Γαβριήλ Παντιώρας: "Η συμβολή της "Μελέτης Περιβάλλοντος" Α΄ και Β΄ τάξης Δημοτικού στη συγκρότηση ιστορικής σκέψης"

- Πρόγραμμα Επιστημονικής Ημερίδας
- Οργανωτική και Επιστημονική Επιτροπή, Γραμματεία, Υπεύθυνοι Έκθεσης Βιβλίου
- Στοιχεία Επικοινωνίας Συνέδρων.