Τα όρια της δικαιοδοσίας των πολιτικών και διοικητικών δικαστηρίων

Η ολοκλήρωση της δικαιοδοσίας των διοικητικών δικαστηρίων με τον ν. 1406/1983, προκάλεσε καθυστερημένα και κατά τρόπο σωρευτικό δυσεπίλυτα δικαιοδοτικά ζητήματα, η έρευνα των οποίων θεωρούνταν αλυσιτελής υπό το καθεστώς της ενιαίας δικαιοδοσίας που ίσχυσε επί ενάμισι περίπου αιώνα στην χώρα μας. Η έρευνα αυτή αποκτά νέες διαστάσεις στα πλαίσια του ισχύοντος κάθετου διαχωρισμού των δύο δικαιοδοτικών κλάδων και λόγω της διευρυμένης διαπλοκής δημόσιου και ιδιωτικού δικαίου που χαρακτηρίζει την σύγχρονη διοικητική δράση. Η ποικιλία των διαφορών, η σωρεία των δικαστικών αποφάσεων και η κατά περίπτωση χρήση των δικονομικών κριτηρίων, η συχνά εσφαλμένη και απόλυτη απόδοση από την θεωρία των νομολογιακών επιλογών, η ασυνέπεια του νομοθέτη, απεικονίζουν εν μέρει την δημιουργηθείσα κατάσταση.



Με την μελέτη αυτή επιχειρείται κατ' αρχήν ο καθορισμός του πλαισίου διαπλάσεως της κρίσιμης πλέον έννοιας της "διοικητικής διαφοράς". Η ιστορική αναδρομή στους λόγους καθιερώσεως και στην πορεία που ακολούθησε το σύστημα δυαδισμού της δικαιοσύνης, με τη διαμόρφωση και εξέλιξη της γενικής ρήτρας αρμοδιότητας των διοικητικών δικαστηρίων σε χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία, είναι απαραίτητη για την πληρέστερη σύλληψη των ιδιαιτεροτήτων που εμφανίζει το σύστημα αυτό στην χώρα μας. Ακολουθεί μία γενική κριτική παρουσίαση των βασικών προϋποθέσεων και μία προσέγγιση των ουσιαστικών και τυπικών κριτηρίων της διοικητικής διαφοράς καθώς και του τρόπου χρήσεώς τους από την νομολογία των ελληνικών διοικητικών δικαστηρίων, ιδίως εκείνη του Συμβουλίου της Επικρατείας. Τα κριτήρια αυτά, όπως αναπτύχθηκαν στα πλαίσια της αναζητήσεως της έννοιας της ακυρωτικής διοικητικής διαφοράς, χρειάζονται σύγχρονη ανάγνωση, περαιτέρω επεξεργασία, συστηματοποίηση, αλλά και σύνδεση με εκείνα που πηγάζουν από την ήδη διαμορφωμένη νομολογία του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου. Αναγκαία καθίσταται η αναλυτική ανάπτυξη και επεξεργασία των νομολογιακών δεδομένων επί των οριακών τουλάχιστον περιπτώσεων, τόσο εκείνων που είχαν απασχολήσει την νομολογία στο παρελθόν, επί των οποίων εκδόθηκαν νεώτερες και ενδιαφέρουσες αποφάσεις, όσο και, κυρίως, αυτών που εμφανίσθηκαν μετά τον ν. 1406/1983.