Ιατρική Μικροβιολογία

Έχει περάσει σχεδόν ένας αιώνας από την πρώτη κυκλοφορία του προδρόμου αυτού συγγράμματος, της «Ιατρικής Μικροβιολογίας». Όταν το βιβλίο των T. J. Mackie και J. E. McCartney «Εισαγωγή στην Πρακτική Βακτηριολογία όπως εφαρμόζεται στην Ιατρική και τη Δημόσια Υγεία» (Introduction to Practical Bacteriology as Applied to Medicine and Public Health) εκδόθηκε το 1925, οι απαιτήσεις των φοιτητών της Ιατρικής, οι οποίες, σημειωτέον, περιελάμβαναν την ανάγκη της πλήρους εξοικείωσής τους με τις εργαστηριακές μεθόδους, μπορούσαν να συμπεριληφθούν σε ένα πιο ευσύνοπτο σύγγραμμα, με λιγότερες από 300 σελίδες. Εκείνη την εποχή η ιστορία της Ιολογίας μόλις είχε αρχίσει να γράφεται, η Ανοσολογία βρισκόταν στα σπάργανα, η Παρασιτολογία θεωρούνταν επιστημονικό πεδίο χρήσιμο μόνο για τους γιατρούς των αποικιών, η αποτελεσματική θεραπεία των μικροβιακών νόσων ήταν σχεδόν ανύπαρκτη και η Μοριακή Βιολογία άγνωστη. Από τότε, μια εντυπωσιακή πρόοδος έχει συντελεστεί στη Βακτηριολογία, την Ιολογία, τη Μυκητολογία και την Παρασιτολογία, αλλά και στους συναφείς κλάδους της Ανοσολογίας, της Αντιμικροβιακής Χημειοθεραπείας και της Επιδημιολογίας. Ταυτόχρονα, όμως, πολλαπλασιάστηκαν και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στη μικροβιολογία. Η πανδημία του SARSCoV2 έδειξε ότι πολλά πρέπει ακόμα να κατακτηθούν για την προάσπιση της Δημόσιας Υγείας. Λοιμώδη νοσήματα βρίσκουν ολοένα και πιο συχνά τον δρόμο να περάσουν από τα ζώα στο ανθρώπινο είδος, ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, της πυκνότητας του πληθυσμού, της καταστροφής των φυσικών οικοσυστημάτων και της εντατικής κτηνοτροφίας. Τέλος, όπως εκτιμά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, μέχρι το 2050 οι θάνατοι λόγω της μικροβιακής αντοχής θα ξεπεράσουν τα 10 εκατομμύρια. Και μπορεί μια πληθώρα από πληροφορίες να είναι διαθέσιμες στον παγκόσμιο ιστό με το πάτημα ενός «κλικ», αλλά δεν συνιστούν γνώσεις. Η γνώση θέλει προσπάθεια και κόπο για να κατακτηθεί – και αξιόπιστες πηγές, όπως ένα καλό σύγγραμμα, ενημερωμένο, σαφές και φιλικό προς τον χρήστη, γραμμένο από ειδικούς που γνωρίζουν με απόλυτη επάρκεια και τα επιστημονικά πεδία, και τις ανάγκες των φοιτητών. Αυτές ήταν οι αρετές όλων των προηγούμενων εκδόσεων του παρόντος συγγράμματος, αυτή είναι η πολύτιμη παράδοσή του, και η νέα 19η έκδοση την ακολουθεί και τη σέβεται πλήρως. Πέρα από το ότι είναι αισθητικά βελτιωμένη, έρχεται να καλύψει όλα τα νεότερα δεδομένα για τη βιολογία και ταξινομική των μικροοργανισμών, την ανοσολογία των λοιμώξεων, τα βακτηριακά και ιογενή παθογόνα, τους μύκητες και τα παράσιτα ιατρικής σημασία, για τη διάγνωση, τη θεραπεία και τον έλεγχο των λοιμώξεων, καθώς και για τις νέες τεχνικές μοριακής διάγνωσης. Τα κεφάλαια της Ανοσολογίας είναι ιδιαίτερα ανανεωμένα και περιλαμβάνουν τις σύγχρονες εξελίξεις που συμβάλλουν καθοριστικά στην κατανόηση των μικροβιακών λοιμώξεων. Η οργάνωση των κεφαλαίων –τα οποία είναι εμπλουτισμένα με φωτογραφίες, πίνακες, διαγράμματα και κλινικά παραδείγματα για την εμπέδωση της ύλης– γίνεται έτσι ώστε οι φοιτητές να προσεγγίζουν με ολοκληρωμένο τρόπο και να κατανοούν σε βάθος την Ιατρική Μικροβιολογία, χωρίς περιττές πληροφορίες, χωρίς η ποσότητα να λειτουργεί εις βάρος της ποιότητας. Στην ελληνική έκδοση της «Ιατρικής Μικροβιολο- γίας» έγινε ιδιαίτερη προσπάθεια για την ακριβή απόδοση στη γλώσσα μας των εννοιών και των όρων. Σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχει επισήμανση ιδιαιτεροτήτων που ενδεχομένως παρατηρούνται στην Ελλάδα, κυρίως όσον αφορά τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά ορισμένων λοιμώξεων. Υπάρχει επίσης αναλυτικό ευρετήριο, που δίνει τη δυνατότητα εύκολης αναζήτησης στα διάφορα κεφάλαια. Η «Ιατρική Μικροβιολογία» είναι μια περιεκτική έκδοση, προσανατολισμένη στη μάθηση. Ένα βιβλίο κορμός για τους γιατρούς, για τους φοιτητές της Ιατρικής αλλά άλλων επιστημών υγείας πολύτιμος αρωγός τους στη συστηματική μελέτη των παθογόνων μικροοργανισμών με στόχο να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του λειτουργήματός τους σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο επιστημονικό και κοινωνικό περιβάλλον.