Τάκιτου χρονικά. XΙII-XVI. Νέρων

Δεν χρειάζεται ίσως να συστήσουμε τον Πόπλιο Κορνήλιο Τάκιτο, που από πολλούς θεωρείται ο μεγαλύτερος Ρωμαίος ιστορικός, ένας από τους σημαντικότερους όλων των αιώνων. Τα Χρονικά, το σπουδαιότερο έργο του, περιγράφουν την ιστορία των άμεσων διαδόχων του Αυγούστου και την εδραίωση του νεοπαγούς αυτοκρατορικού συστήματος, που αυτός είχε ιδρύσει, και αποτελούν την κύρια ιστορική πηγή μας για εκείνη την εποχή. Η βαρύτητά τους γίνεται ακόμη μεγαλύτερη καθώς ο ίδιος ο συγγραφέας ήταν εκ των έσω γνώστης των πραγμάτων, με μια επιτυχή πολιτική σταδιοδρομία που στέφθηκε με ύπατα αξιώματα. Με τη δύναμη μάλιστα του λόγου του και τη διεισδυτικότητα της σκέψης του, ο Τάκιτος έπαιξε κύριο ρόλο, κυρίως μέσα από τα Χρονικά, στη διαμόρφωση της εικόνας που έχουμε σήμερα για τις αρχές της ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Αν στα έξι πρώτα βιβλία των Χρονικών κυριαρχεί η παθιασμένη και λεπτομερής παρουσίαση του χαρακτήρα του Τιβέριου (που θεωρείται η πλέον αξιομνημόνευτη και διεισδυτική απεικόνιση ενός ατόμου σε όλη την αρχαία ιστορία), στα υπόλοιπα έξι βιβλία (11-16, καθώς τα ενδιάμεσα δεν σώζονται) ο Τάκιτος στρέφεται στην εξιστόρηση γεγονότων, στην οποία αποδεικνύεται εξίσου χαρισματικός.

Τα τέσσερα τελευταία βιβλία του έργου περιγράφουν την εποχή του Νέρωνα (54-68 μ.Χ.), ενός από τους πλέον διάσημους αλλά και αμφισβητούμενους Αυτοκράτορες, του οποίου την καταδικαστική εικόνα διαμόρφωσαν τόσο η χριστιανική, όσο και η παγανιστική ιστορική παράδοση, καθεμιά για τους δικούς της ξεχωριστούς λόγους. Περιγράφονται κλασσικές στιγμές, όπως η δολοφονία της μητέρας του Αγριππίνας, η δηλητηρίαση του Βρεττανικού, η ενασχόληση του Νέρωνα με τη σκηνή, η μεγάλη πυρκαϊά της Ρώμης, ο διωγμός των Χριστιανών, ή η λεπτομερής περιγραφή της μεγάλης αλλά αποτυχημένης συνωμοσίας του Γάιου Πείσωνα. Καθώς το σωζόμενο κείμενο των Χρονικών διακόπτεται απότομα στα 66 μ.Χ., δυο χρόνια πριν την πτώση του Νέρωνα, επισυνάπτεται ειδικό προσάρτημα για τη συνέχεια και το τέλος της εποχής του.