Για την ελευθερία της τέχνης

Οι συζητήσεις για την ελευθερία της τέχνης καταλήγουν μονότονα στο ίδιο πάντα δίλημμα: Προστατεύει το Σύνταγμα ανεπιφύλακτα όλες τις δραστηριότητες που εμφανίζονται ως καλλιτεχνικές ή μήπως μόνον εκείνες που πληρούν ορισμένες ποιοτικές προδιαγραφές; Το τελευταίο προφανώς προσκρούει στις αρχές του φιλελεύθερου συνταγματισμού, που διέπουν το πολίτευμά μας, ενώ το πρώτο, παρά τις αγαθές προθέσεις του, καταλήγει συχνά σε προφανείς παραλογισμούς. Η αδήριτη αναγκαιότητα της αντιμετώπισης σύγχρονων φαινομένων λογοκρισίας στην τέχνη επιβάλλει την επίλυση του διλήμματος, οσοδήποτε αδιέξοδο και αν αυτό φαντάζει. Το "Για την ελευθερία της τέχνης" επιχειρεί ακριβώς αυτό.



Η μελέτη του Ανδρέα Τάκη επιχειρεί να ξεπεράσει το αδιέξοδο, δείχνοντας ότι το παράλογο στην ιδέα μιας ανεπιφύλακτης ελευθερίας της τέχνης αποτελεί απλώς παρενέργεια του εποικισμού των δημοκρατικών μας θεσμών από μιαν αυταρχική θεολογία του υπερβατικού αγαθού της τέχνης. Γι' αυτό και, αντί της εύκολης λύσης, που παραμερίζει το ανεπιφύλακτο της προστασίας της τέχνης χάριν της προστασίας της αξίας του ανθρώπου ή άλλων υπέρτερων κοινωνικών αγαθών, προτείνεται να εγκαταλείψουμε πλήρως την ιδέα ενός "ειδικού" ατομικού δικαιώματος να κάνει κανείς τέχνη. Μόνον έτσι θα απαλλαγούμε ταυτόχρονα από την παραλυτική-κρυφή θεολογία του ωραίου, καθώς και από τις καθηλώσεις της έννομης προστασίας, που η δημοκρατία οφείλει στην τέχνη.