Παιδιά εξωτικά, παιδιά οικόσιτα

Πρόλογος: Δήμητρα Γκέφου-Μαδιανού
Όποιος υπάρχει σε ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον, δεν υπάρχει απολύτως σύμφωνα με τις δικές του επιθυμίες, και επίσης όποιος υπάρχει σε ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον δεν χρησιμοποιεί με αποτελεσματικότητα όλα τα μέσα που του παρέχονται. Δεν είναι δηλαδή η αναπηρία μια έννοια αμιγώς καθοριζόμενη από την ικανότητα του ατόμου να προσαρμόζει επιθυμίες και στόχους με βάση τις βιολογικές του ανάγκες, αλλά η προσαρμοστικότητα αυτή φαίνεται ότι επηρεάζεται από τις δυνατότητες των εκπαιδευτικών συστημάτων να ενσωματώσουν όλων των τύπων τις επιθυμίες, προσφέροντας τεχνικές που να υποβοηθούν την ικανοποίηση των επιθυμιών αυτών. Είναι δηλαδή η αναπηρία στο εκπαιδευτικό περιβάλλον μια κοινωνικά προσδιορισμένη ταυτότητα ετερότητας, που καθορίζεται από τις κάθε είδους παραμέτρους που προτείνονται ως μέσα για την ικανοποίηση των σκοπών. Οι ιατρικές γνωματεύσεις των μαθητών αναδεικνύουν εντάσεις και συγκρούσεις μέσα στο εργασιακό περιβάλλον των επαγγελματιών της αναπηρίας. Ποιοι όμως καθορίζουν τους σκοπούς της εκπαιδευτικής διαδικασίας και διαμορφώνουν το κοινωνικό περιβάλλον της ύπαρξης των μαθητών στο σχολείο; Είναι οι ίδιοι οι μαθητές; Είναι οι επαγγελματίες της ειδικής εκπαίδευσης; Είναι το θεσμικό πλαίσιο; Είναι οι γονείς; Είναι όλα αυτά μαζί; Και αν ισχύει η τελευταία πρόταση, τότε με ποιους όρους και σε ποιο βαθμό συμμετέχουν όλοι σε αυτό που ονομάζουμε κουλτούρα της ειδικής εκπαίδευσης.