Το διαλεκτικό νήμα ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΕΝΟ

Οποιαδη?ποτε υπερα?σπιση της διαλεκτικη?ς στις ημε?ρες μας εκλαμβα?νεται δικαιολογημε?να ως δη?λωση πι?στης στη μαρξιστικη? φιλοσοφικη? παρα?δοση. Εκει?νο που ενδιαφε?ρει ωστο?σο πολυ? περισσο?τερο ει?ναι να ε?ρθουν στο φως τα ουσιω?δη περιεχο?μενα αυτη?ς της παρα?δοσης, ανεξαρτη?τως, και μερικε?ς φορε?ς εις πει?σμα, του γρα?μματος. Το βιβλι?ο το επιχειρει? σε δυ?ο κατευθυ?νσεις.

Στο πρω?το με?ρος, παρακολουθει? το προγενε?στερο ταξι?δι αυτω?ν των περιεχομε?νων στη μακρα? διαδρομη? τη?ς δυτικη?ς σκε?ψης, πριν σταθεροποιηθου?ν στη διατυ?πωση που μας ει?ναι οικει?α: διερευνα? δηλαδη? τις ιστορικε?ς μεταμορφω?σεις τη?ς διαλεκτικη?ς (απο? τον Πλα?τωνα, τον Αριστοτε?λη και τους Στωικου?ς με?χρι τον Καντ, τον Χε?γκελ, τον Μαρξ και τα μεταμαρξιστικα? ρευ?ματα του εικοστου? αιω?να) στο φως των κοινωνιοανθρωπολογικω?ν αστερισμω?ν που την ε?καναν δυνατη?, και στους οποι?ους με τη σειρα? της παραπε?μπει.

Τα δοκι?μια του δευ?τερου με?ρους δοκιμα?ζουν τη διαλεκτικη? ε?νταση σε ευρυ?τερης προοπτικη?ς προβληματικε?ς τη?ς ιστορι?ας (Θουκυδι?δης και Ιμπν Χαλντου?ν, Χομπς και Ρουσσω?, Αριστεροι? Εγελιανοι?, Νι?τσε, Σπε?νγκλερ)· και ιχνηλατου?ν μη μαρξιστικε?ς αλλα? συγγενει?ς προσεγγι?σεις –στη φαινομενολογι?α (Χου?σερλ, Μερλω?-Ποντυ? και Γιαν Πατο?τσκα), στη φιλοσοφι?α τη?ς επιστη?μης (Α.Ν. Ουα?ιτχεντ), στον αμερικανικο? πραγματισμο? (Τζων Ντιου?η)– ορισμε?νων κομβικω?ν διλημμα?των τη?ς διαλεκτικη?ς συνει?δησης, που με τρο?πο οξυ?, τραγικο? μερικε?ς φορε?ς, ε?θεσε κατεξοχη?ν ο εικοστο?ς αιω?νας.