Κάτω απ τον ήλιο

Το βλέμμα ενός φωτογράφου κι ενός στυλίστα που γυρίζουν την Ελλάδα το μαγνητίζει το φως, αυτή η φωτεινότητα που δημιουργεί ο ήλιος, εισβάλλοντας παντού μόλις βρει κάποιο άνοιγμα. Ο ήλιος δίνει χρώμα στους κήπους, κάνοντας ν' ανθίσουν χιλιάδες λουλούδια, μα μπορεί και να ξεθωριάσει τα χρώματα ενός χαλιού, τα μαξιλάρια ενός καναπέ. Εκεί που δεν φτάνει ο ήλιος, προσθέτουμε κίτρινο χρώμα στους τοίχους και πορτοκαλί στις κουρτίνες, για να αναπλάσουμε αυτό το φως.
Στο βιβλίο αυτό συγκεντρώνονται σήμερα φωτογραφίες που τα τελευταία δέκα και πλέον χρόνια δημιουργήσαμε, παίζοντας με τον ήλιο σε κάθε δωμάτιο όλων των σπιτιών που επισκεφθήκαμε.

Philippe Thebaud, Βασίλης Μακρής

ΚΡΙΤΙΚΗ



Ο μικρόκοσμος του περιοδικού Τύπου γνωρίζει καλά τα ονόματα των συντελεστών αυτού του λευκώματος, του καλού φωτογράφου Βασίλη Μακρή και του γάλλου στην καταγωγή στυλίστα Philippe Thebaud που ζει στην Ελλάδα εδώ και δύο δεκαετίες. Πολύ φυσικό είναι λοιπόν ένα βιβλίο που φέρει την κοινή τους υπογραφή να εξάπτει τα πνεύματα. Στην πολυτελή έκδοση έχουν χωρέσει εικόνες σπιτιών από κάθε γωνιά της Ελλάδας, αστικές κατοικίες και διαμερίσματα, κοσμοπολίτικες επαύλεις, γουστόζικα εξοχικά. Σπίτια με έντονες επιρροές από την αρχιτεκτονική του Βορρά ή της νησιωτικής χώρας αλλά και από τις μοντέρνες τάσεις της διακόσμησης. Σπίτια «φωτογραφημένα τα τελευταία δέκα και πλέον χρόνια», στη διάρκεια των οποίων ο φωτογράφος και ο στυλίστας ταξίδευαν στην Ελλάδα με το μάτι τους «να μαγνητίζεται από το φως, αυτή τη φωτεινότητα που δημιουργεί ο ήλιος, εισβάλλοντας παντού μόλις βρει κάποιο άνοιγμα», όπως γράφουν οι ίδιοι στη σύντομη εισαγωγή τους.

Με την πρώτη ματιά ειλικρινά σκέφτηκα ότι πρόκειται για ένα ακόμη ευχάριστο αλλά και ανώδυνο coffee table book, με πολύ καλές φωτογραφίες που ξέρουν να ζωντανεύουν την αίσθηση του κάθε χώρου. Με κέρδισε περισσότερο όταν το ξανακοίταξα και ανακάλυψα μια απρόσμενη, πρακτική πλευρά η οποία προκύπτει από τον έξυπνο συνδυασμό εικόνας και λεζάντας. Οταν ένα παρόμοιας φύσης βιβλίο είναι χρήσιμο, τότε τουλάχιστον στα δικά μου μάτια δικαιώνεται.

Τι βρήκα λοιπόν ενδιαφέρον: Πρώτα απ' όλα τη συγκέντρωση εικόνων κάτω από μια κοινή συνισταμένη. Οπως είναι, για παράδειγμα, ο κάθε λειτουργικός χώρος του σπιτιού ή κάποια βασικά αρχιτεκτονικά στοιχεία - οι σκάλες και οι βιβλιοθήκες, η κατασκευή των οποίων όλους μας προβληματίζει. Η αντιπαράθεση των μεγάλων εικόνων με τις πολλές μικρές ερεθίζει το μάτι και το πνεύμα προβάλλοντας μέσα από λεπτομέρειες τα έπιπλα, τα αντικείμενα και τις αρχιτεκτονικές κατασκευές που εξοπλίζουν εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Συγχρόνως προβάλλει τους πολλούς και διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους μπορεί να διαμορφωθεί κάθε δωμάτιο καθώς και τις άπειρες επιλογές για τον συνδυασμό των υλικών.

Μέσα από τις ύλες αναδύονται λοιπόν προσωπικές ζωές, κουλτούρες, ακόμη και η οικονομική επιφάνεια των ανθρώπων που κατοικούν αυτά τα σπίτια. Μου άρεσε λοιπόν το ότι πίσω από τις εικόνες φανταζόμουνα τον άνθρωπο και τις καθημερινές διαδρομές μέσα στον χώρο του. Και αυτό δεν νομίζω ότι προέκυπτε απλώς λόγω της προβολής των δικών μου σκέψεων αλλά γιατί πραγματικά μου το υπέβαλε ο συνδυασμός της εικόνας με τις συνοπτικές παρατηρήσεις του κειμενογράφου ο οποίος έχει συνειδητά δώσει έμφαση στον τρόπο που οι καθημερινές ανάγκες και συνήθειες γέννησαν πρωτότυπες διακοσμητικές λύσεις. Παράδειγμα ο σχολιασμός της χρησιμότητας μιας προστατευμένης βεράντας σε ένα ανεμοδαρμένο κυκλαδονήσι μπορεί να αποβεί σημαντική συμβουλή για κάποιον που φτιάχνει εκεί το εξοχικό του, χωρίς να έχει βιώσει τις κλιματολογικές ιδιομορφίες του τόπου. Η απελευθέρωση από τους κανόνες χρήσης του κάθε χώρου μαζί με παραδείγματα καινούργιων λειτουργιών είναι εξίσου ενδιαφέρουσα.

Ενα άλλο ωραίο στοιχείο ήταν ότι κατάφερε να χωνέψει αρμονικά στις σελίδες του εικόνες από σπίτια διακοσμημένα σε εντελώς διαφορετικά στυλ. Από αρχοντικά που θυμίζουν πύργους με πίνακες εποχής και έπιπλα αποικιακού στυλ ως απλά εξοχικά που προέκυψαν από τη διαμόρφωση ενός στάβλου στην Πάρο. Ενδιαφέρον επίσης είναι το γεγονός ότι ανεξάρτητα του διακοσμητικού τους ρυθμού όλοι οι χώροι μυρίζουν Ελλάδα, χωρίς αυτό να παραπέμπει σε κανενός είδους φολκλόρ.

Μου άρεσε επίσης που είδα συγκεντρωμένη σε ένα βιβλίο τη δουλειά δύο συναδέλφων. Γιατί είναι αλήθεια ότι ο εφήμερος χαρακτήρας της δημοσιογραφίας ρίχνει στη λήθη σήμερα αυτό που χθες μόλις ανέτειλε. Με κούρασε όμως το μεγάλο σχήμα γιατί αισθάνθηκα ότι με καθήλωσε στο γραφείο για να μπορέσω να το ξεφυλλίσω. Φαντάζομαι θα το επέβαλαν ο όγκος και η αισθητική διαχείριση του άπειρου φωτογραφικού υλικού.



ΤΟΝΙΑ ΜΑΚΡΑ

ΤΟ ΒΗΜΑ , 19-01-2003