Το θεόπαιδο

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
ΠΑΝΟΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ
ΤΟ ΘΕΟΠΑΙΔΟ
ΚΕΔΡΟΣ 1992
σελ.120

Μετά το «Άλας της γης» της Καπάνταη και τα «Ζηλωτικά» του Ματσούκα (ξανα)διάβασα το «Θεόπαιδο» του Πάνου Θεοδωρίδη, τακτικού φίλου στο Φωτοβιβλίο. Κι αυτό γιατί ο συγγραφέας του ανιχνεύει –με τον τρόπο του- τα ίδια συνταρακτικά γεγονότα στα οποία αναφέρονται και οι δυο προηγούμενοι συγγραφείς. Με μια ουσιώδη διαφορά: ο Π. Θ. είναι βαθύς γνώστης των χώρων στους οποίους κινούνται οι ήρωές του, καθώς και των ιστορικών γεγονότων της κρίσιμης εκείνης εποχής (κάτι που απουσιάζει από την Καπάνταη) και βέβαια, όπως είναι γνωστό, είναι προικισμένος και με τη χαρισματική πένα του παραμυθά (αυτό που δε διαθέτει ο Ματσούκας).
Μια απόλαυση λοιπόν η ανάγνωση! Θαρρείς και έχεις ξεθάψει από ξεχασμένο σωρό περγαμηνών σε παλιό μοναστήρι ένα μοναδικό χρονικό της εποχής του Ανδρέα Παλαιολόγου και του Καντακουζηνού! Παιδί γίνεσαι και κρέμεσαι από την πένα του για να ζήσεις εκείνα τα θεοτικά γεγονότα που συνέβησαν από τα Νικολοβάρβαρα του 1338 ως την Πεντηκοστή του 1339 όχι μόνο στη συμβασιλεύουσα, αλλά και στην ύπαιθρό της , κυρίως στον οδικό άξονα από την πόλη ως τη Χριστούπολη.
Αφηγητής ο Δημήτρις Σπαρτηνός, αρχοντόπουλος και ψευτοκαλόγερος από το Λοζίκι (περιοχή της Βόλβης). Και γύρω του μια ιδιόρρυθμη κομπανία : ο δούλος του Βολέας, η «εταιρική κούρβα» Μάριον, ο τζουτζές Καναβός και στη συνέχεια μια πλειάδα ακόμη αλλοπρόσαλλων τυχοδιωκτών της εποχής.
Και απέναντί τους ο μυστηριώδης καλόγερος Συμεών, που περιφέρει στα χωριά ένα σαλό παιδάκι θαυματοποιό, υφαίνοντας σε ολόκληρη την «Ποπολία» ένα ιδιόρρυθμο κοινωνικό κίνημα, ενώ μαίνεται στη Θεσσαλονίκη ο πόλεμος των φίλων του αυτοκράτορα Ανδρόνικου με το σφετεριστή του θρόνου μέγα δομέστικο Καντακουζηνό… Το έμβλημα του καλόγερου η μυστηριώδης λέξη ΜΑΡΠΟΥ, την οποία πρωτοείδαν να εμφανίζεται σ’ έναν εσπερινό της μονής Ακαπνίου «ενώ ο Μιχαήλ Παλαιολόγος, γενάρχης του βασιλικού μας οίκου, ήτανε ακόμη στρατηγός».
Η ιστορία μας ξεκινάει με ένα σύνομο ταξίδι στην πολιορκημένη από τις ορδές του Καντακουζηνού Θεσσαλονίκη: «Στο κάστρο δεν μπήκαμε από τις πόρτες τις καλές. Κατεβήκαμε στη θάλασσα και κοντά στη Μονή των Εξαπτερύγων περάσαμε τον έλεγχο και κοιμηθήκαμε απέξω, σε θαλάσσιο πανδοχείο».
Την επομένη θα μπουν στην πόλη και θα συναντήσουν τον αρχηγό των Ζηλωτών Ανδρέα Παλαιολόγο. «Ήταν ένας κοκαλιάρης, στοχαστικός που εμπόδια έβρισκε στα πάντα». Σύντομα όμως θα ανακαλύψουν ότι έχουν πέσει σε μια καλοστημένη παγίδα. Τρομοκρατημένοι θα εγκαταλείψουν άρον άρον την πόλη και θα ξεκινήσουν ένα μακρύ οδοιπορικό που θα καταλήξει στο κάστρο της Αλεκτορούπολης (στη σημερινή Νέα Πέραμο) όπου και κορυφώνεται και η αφήγηση…
Και εκεί στο κάστρο της Αλεκτορούπλης, το οποίο οι ήρωές μας υπερασπίζονται σθεναρά από στεριά και θάλασσα (οι δυο αντίπαλοι οίκοι πλέον έχουν ενωθεί, αλλά αυτοί δεν το ξέρουν), την ύστατη στιγμή, όταν πια όλα έχουν χαθεί…
«Από αυτήν τη σιωπή, ένας μόνον ήχος έμεινε, κυριάρχος στη ζωή μου από εδώ κι εμπρός. Οι οιμωγές των πληγωμένων. Όπως τα λεπίδια και τα συρσίματα των σωμάτων σταμάτησαν, έμεινε μια πολυφωνία, μια ποικιλία κραυγών, δακρύων και βασάνων, άκουγες λύκους να πονάνε και κατσικάκια του γάλακτος. Άκουγες παιδιά και γυναίκες , παλικαράδες που κλαίγανε το χαμένο τους χέρι κι άλλους που ζουπούσανε την κοιλιά τους , για να βγάλουνε κάποια αιχμή. Κι αυτοί οι ήχοι ακούγονταν ξεχωριστά και μαζί, ακούγονταν ένας ένας κι αξεχώριστα και αυτοί οι ήχοι ήτανε ο ήχος της φρίκης. Ήρθε η φρίκη και ωσάν το χιόνι κάθισε πάνω σε όλων τις καρδιές. Φίλοι κι εχθροί ακούσανε τη φωνή και το κάλεσμά της και δεν έμεινε άνθρωπος να μην ανατριχιάσει.» (σελ. 98)

Η μαγεία σε όλο της το μεγαλείο.

Απίθανα ενδιαφέρον και ξεχωριστό, τόσο σαν κείμενο όσο και σαν συγγραφική σύλληψη, μυθιστόρημα από αυτά που θέλεις κάποτε να ξαναδιαβάσεις. Ο Θεοδωρίδης είναι πραγματικά ένας συγγραφέας που τον διακρίνει τόσο η εφυής έμπνευση όσο και ένα εντελώς δικό του αμίμητο λογοτεχνικό ύφος. Πολύ καλό...