Οι επιζώντες

Ο Γιώργος Βελιστόρης αγαπούσε τα χρώματα. Η Έμιλυ Σάντερς αγαπούσε τις απόκριες. Ο Στάθης, αγαπούσε τις εξηγήσεις. Η Γιασμίν Ζεκατζίρ αγαπούσε τη μουσική. Ο Κουρκέν Στεπανιάν αγαπούσε τα παλιά χαλιά. Ο δόκτορ Μπόυκοτ αγαπούσε τις αποφάνσεις. Ο Χρήστος Σαφαρίκας αγαπούσε τον τζόγο. Ο κύριος Αμπέρτος αγαπούσε την τάξη. Η Ευτέρπη Μάινα αγαπούσε τους πνευματικούς ανθρώπους. Ο Μιχάλης Μάινας αγαπούσε την Ευτέρπη. Ο θείος Χριστόφορος αγαπούσε την τέχνη του. Η θεία Ελένη αγαπούσε τον Μιχάλη της. Η γιαγιά η Νιόβη αγαπούσε το θέατρο της Δευτέρας. Η Ειρήνη αγαπούσε την κουζίνα της. Ο Μπάμπης αγαπούσε τη χλωρίδα. Η Κική αγαπούσε τη ζωή. Ο κύριος και η κυρία Σάντερς αγαπούσαν το birdwatching. Ο Κώστας Ταχιάτης αγαπούσε τη μοτοσυκλέτα του. Ο Λεοντής αγαπούσε τα καρώ πουκάμισα. Και η κυρία Βελιστόρη τους αγαπούσε όλους, γιατί, όπως έλεγε ο παππούς, εκείνη «μπέρδευε πάντα το φιλί με τη ζάχαρη».





Κριτική


Η Βίκυ Θεοδωροπούλου, έχοντας κερδίσει θετικές κρίσεις για τη φρεσκάδα και την αρτιότητα του πρώτου της βιβλίου Γράμμα απ' το Δουβλίνο, εμφανίζεται εφέτος με ένα δεύτερο, σαφώς πιο φιλόδοξο στις στοχεύσεις του μυθιστόρημα. Και εδώ, όπως και στο πρώτο βιβλίο της, καταφεύγει στην πρωτοπρόσωπη αφήγηση δανείζοντας τη φωνή της στον άντρα-κεντρικό ήρωα. Επιπλέον μια δεύτερη αφήγηση, από τη μεριά της γυναίκας-ηρωίδας, ενθέτεται με φυσικό τρόπο στην πρώτη ενισχύοντας τη δραματουργική λειτουργικότητα του μυθιστορήματος.


Η κεντρική ιδέα, αν και στερείται πρωτοτυπίας, είναι στέρεη και λειτουργική. Ένας ψυχαναλυτής (ο ήρωας-αφηγητής), ο Γιώργος, αρχικά γοητεύεται και στη συνέχεια παθιάζεται για μια αναλυόμενή του, την Έμιλυ, έτσι ώστε ολόκληρη η ζωή του ­του επαγγέλματός του μη εξαιρουμένου­ να τεθεί τελικά υπό αμφισβήτηση. Το παρελθόν του και το δικό της βρίσκονται σε μια διαρκή «συζήτηση» (τα ασυνείδητά τους, θα λέγαμε, ακολουθώντας το πνεύμα του βιβλίου, συνδιαλέγονται), με κομβικά σημεία τους θανάτους οικείων προσώπων που τους έχουν αμφότερους σημαδέψει. Ένα ατύχημα της Έμιλυ θα δώσει την τελική ώθηση στον Χρήστο για τη μεγάλη ανατροπή, η οποία χαρακτηρίζεται από την επιστροφή στην πρόωρα παραγκωνισμένη του εφηβεία και στην ενατένιση της ζωής ως διαρκούς παιχνιδιού εκπλήξεων.


Εν τούτοις σε ένα μυθιστόρημα όπου ολόκληρο το δραματουργικό βάρος το σηκώνει η ψυχολογική πορεία των προσώπων, όπου οι ανατροπές δεν οφείλονται στα «γυρίσματα» της πλοκής (δεν λείπουν κι αυτά) όσο κυρίως σε εσωτερικές μεταλλάξεις, απαιτείται από τον συγγραφέα μεγαλύτερη ακρίβεια σε κάθε φράση του, περισσότερη σαφήνεια στις προθέσεις του και ξεκάθαρη άποψη για το πού θέλει ανά πάσα στιγμή να οδηγήσει τους ήρωές του. Είναι ωστόσο βέβαιο, και ακόμη πιο φανερό στο δεύτερο αυτό, άνισο νομίζω, μυθιστόρημά της, ότι η Θεοδωροπούλου διαθέτει αφηγηματική ικανότητα, εσωτερικό πλούτο που γυρεύει έκφραση και ψυχικό κίνητρο για τη συγγραφή. Περισσότερη πειθαρχία στον χειρισμό του περίπλοκου και ευαίσθητου υλικού της θα προσέδιδε σε ενάργεια και δραστικότητα, αρετές απαραίτητες σε ένα ολοκληρωμένο και φιλόδοξο μυθιστόρημα.

Κώστας Κατσουλάρης, «ΤΟ ΒΗΜΑ», 11-02-2001