Μακεδονία

Νέα Νικομήδεια, Αιανή, Σίνδος, Αιγές, Πέλλα, Δίον... Μια περιδιάβαση στα μονοπάτια των θεών και των ανθρώπων, στους μύθους και στην ιστορία της Μακεδονίας, από τα προϊστορικά χρόνια ως το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, βασισμένη στους αρχαίους συγγραφείς και στη σύγχρονη αρχαιολογική έρευνα.






ΚΡΙΤΙΚΗ




Στους δασκάλους, αυτούς που πλάθουν τις νέες γενιές με ό,τι ομορφαίνει τη ζωή, με ό,τι της δίνει αξία αφιερώνει το βιβλίο της η Λουκία Θεοδώρου, για να το έχουν σύντροφο στις περιπλανήσεις του νου και στα ταξίδια.

Διαβάζοντας τη Μακεδονία ο αναγνώστης που ενδιαφέρεται για την αρχαία κληρονομιά καταλαβαίνει ότι αυτό το βιβλίο δεν είναι ένα προϊόν γραφείου που σκοπό έχει να μας διδάξει την αρχαιολογία μιας περιοχής. Πρόκειται για ένα γοητευτικό ανάγνωσμα περιήγησης όπου φωτογραφίες από τοπία της Μακεδονίας (των Κ. Βέργα, Α. Γκλαβά, Δ. Ταλιάνη και Τ. Τλούπα) και αρχαία ευρήματα συνταιριάζονται με τα κείμενα δημιουργώντας εικόνες στο μυαλό μας για την ιστορία της περιοχής από τη νεολιθική εποχή ως και το τέλος της αρχαιότητας.

Οι αρχαίες λογοτεχνικές πηγές χρησιμοποιούνται χωρίς διδακτισμό. Ο Όμηρος, ο Ησίοδος, ο Πλούταρχος, ο Στράβωνας και άλλοι πολλοί έδωσαν το υλικό για να ξαναγραφτεί η μυθολογία των Μακεδόνων, των θεών, των ηρώων τους, των τοπικών θρύλων. Παράλληλα το επίπονο ανασκαφικό έργο των αρχαιολόγων συνεπικουρεί προβάλλοντας το ανθρώπινο στοιχείο, τις ευαισθησίες των ανθρώπων που δημιούργησαν όσα βρέθηκαν θαμμένα στη γη. Το βιβλίο είναι ένας οδηγός διαφορετικός από αυτούς που εκδίδονται συνήθως. Δεν ξεναγεί στη Νέα Νικομήδεια, στις Αιγές, στην Πέλλα, στο Δίον και στα άλλα κέντρα της μακεδονικής ιστορίας. Οι αρχαιολογικοί χώροι που παρουσιάζονται, οι πόλεις και τα ιερά, λειτουργούν ως η τεκμηρίωση των ιστοριών που μας διηγείται για την περιοχή που εκτείνεται από τον Όλυμπο ώς τη Χαλκιδική. Έτσι αυτό το βιβλίο μπορεί να διαβαστεί από τον περιηγητή, είτε ως εισαγωγή πριν από το ταξίδι του είτε στον μετά την επίσκεψη χρόνο, αλλά και από τον καθένα που ενδιαφέρεται να μάθει τις διαφορετικές πλευρές της ζωής των αρχαίων Μακεδόνων. Όψεις για την υποθετική καθημερινότητα της εποχής δίνουν, στο τέλος κάθε κεφαλαίου, επτά σύντομα διηγήματα γραμμένα με βάση τα αρχαιολογικά δεδομένα: ο Πετραλώνιος που γνωρίζει την κατεργασία της πέτρας και η νεολιθική γυναίκα από τη Νικομήδεια που στήνει το σπιτικό της, ο γέρος λυράρης που ψάχνει τον Ορφέα στον Όλυμπο, η υφάντρα από την Ιωνία που μαθαίνει στις γυναίκες την τέχνη της και ο νέος που επέστρεψε στην Πέλλα μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου, το μικρό κορίτσι από το Δίον, όλοι θα μπορούσαν να ήταν οι σύντροφοί μας σ' αυτό το ταξίδι γνωριμίας με τη Μακεδονία. Θυμίζουμε ότι η Λουκία Θεοδώρου έχει γράψει παλαιότερα ένα βιβλίο για παιδιά, τη Βεργίνα (μαζί με τη Β. Γκράτζιου, εκδ. Αμμος, 1993). Το νέο βιβλίο της είναι ένα βιβλίο για όλους, μεγάλους και μικρούς.

Η γραφή της χαρακτηρίζεται από λυρισμό και η απλή καθημερινή γλώσσα υποτάσσει την επιστημονική αυστηρότητα που είναι απαραίτητη στα καθαρά αρχαιολογικά μέρη του βιβλίου. Τα παιδιά, ιδιαίτερα των μεγάλων τάξεων του δημοτικού και του γυμνασίου, θα έχουν την ευκαιρία διαβάζοντάς το να έρθουν σε επαφή με ένα εξαιρετικής αισθητικής βιβλίο και με κάποιον που αγαπά το αντικείμενό του.

Μαρίζα Ντεκάστρο, «ΤΟ ΒΗΜΑ», 17-06-2001