Δον Κιχώτης Ι - Δεμένο

Λέει ο δον Κιχώτης στον Σάντσο: «[...] να καρφώνεις τα μάτια σου απάνω σου, για να μπορέσεις να γνωρίσεις τον εαυτό σου, διότι είναι η πιο δύσκολη γνωριμία που μπορεί να φαντασθεί κανείς. Απ' την αυτογνωσία σου εξαρτάται αν θα φουσκώνεις ή όχι σαν το βατράχι, που 'θελε, φουσκώνοντας, να φτάσει στο μπόι το βόδι· κι αν το κάνεις αυτό, θα 'σαι τρελός, όμως το παγόνι της τρέλας σου, παρ' όλον τον ωραίο φτερωτό του δίσκο, θα 'χει, σαν όλα τα παγόνια, άσχημα πόδια, κι αυτά θα 'ναι η πληροφορία ότι κάποτε, στο χωριό σου, έβοσκες γουρούνια.

»― Αυτό ειν' αλήθεια, είπε ο Σάντσο, όμως τότε ήμουν παιδάκι· κατόπι, σαν αντρώθηκα λίγο, έβοσκα χήνες κι όχι γουρούνια· ωστόσο θαρρώ πως αυτό δεν έχει να κάνει, γιατί δε βγήκαν όλοι, όσοι κυβερνάν, από βασιλικά παλάτια. [...]»

Ένα μικρό αλλά καθόλα «εύγλωττο» απόσπασμα από το μνημειώδες έργο που σηματοδοτεί τη μεγάλη τομή στην παγκόσμια γραμματεία. Εδώ ο Θερβάντες αποδεσμεύεται από τη μεσαιωνική λογοτεχνία και χάρη στις ρηξικέλευθες αφηγηματικές τεχνικές του καταφέρνει να κάνει τον Δον Κιχώτη το πρώτο μοντέρνο μυθιστόρημα.