Το Δέντρο 205-206

Μια συνάντηση με τον Μαρξ και την οικογένειά του

[Ο Τζον Σουίντον, αμερικανός δημοσιογράφος (1829-1901) συναντά τον Καρλ Μαρξ)


[...] Δεν βιάζεται, είναι χαλκέντερος, με τη δωρεά της υψηλής εφυίας. Πολύ διεισδυτικός, φτάνει σε απλησίαστα διανοητικά ύψη. [...] Όταν ήρθα πρόσφατα στο Λονδίνο, εκείνος βρισκόταν στο Ραμσγκέιτ, το γνωστό και προσφιλές παραθαλάσσιο θέρετρο των κατοίκων της βρετανικής πρωτεύουσας. Εκεί πήγα και τον βρήκα στο εξοχικό του, περιτριγυρισμένο από την οικογένειά του: τα παιδιά και τα εγγόνια του. Η χαριτωμένη και ευγενική γυναίκα η οποία με υποδέχεται στην πόρτα, στεφανωμένη με αύρα αγιότητας και φωνή γλυκειά, είναι χωρίς καμιά αμφιβολία η οικοδέσποινα, η σύζυγος του Καρλ Μαρξ. Εκείνου του κυρίου στα εξήντα, που στέκεται απέναντί μου μεγαλοπρεπής και ευγενής, με το τεράστιο κεφάλι και τα φουντωτά γκρίζα μαλλιά.
[...] Ο τρόπος με τον οποίο συζητά μου θύμισε την ελευθερία της σκέψης του Σωκράτη: είναι ικανός να πηγαίνει από το ένα θέμα στο άλλο, με δημιουργικό, παραστατικό και ειλικρινή τρόπο, με λόγο διανθισμένο από σκωπτικές αιχμές, λαμπερό χιούμορ και παιγνιώδη διάθεση. Μίλησε έντονα για τις πολιτικές δυνάμεις και τα λαικά κινήματα των ευρωπαικών χωρών: την ευρύτητα του ρωσικού πνεύματος, την κινητικότητα της γερμανικής σκέψης, τη δραστηριότητα των Γάλλων, τη στατικότητα των Άγγλων. Μίλησε με εμπιστοσύνη και αισιοδοξία για την υπόθεση της Ρωσίας [...] με ευθυμία για τη Γαλλία και με απογοήτευση για την Αγγλία, κάνοντας περιφρονητική αναφορά στις "ατομιστικές μεταρριθμίσεις" οι οποίες απασχολούν διαρκώς τους άγγλους βουλευτές.
[...] Η ερώτησή μου "Γιατί σήμερα δεν είστε πολιτικά ενεργός;" έγινε δεκτή ως απορία κάποιου ανίδεου στον οποίο δεν μπορούσε να απαντήσει ευθέως. Στο αίτημά μου για εξηγήσεις, γιατί το "Κεφάλαιο", το μεγάλο του έργο, αυτή η καλλιεργημένη γη που απέδωσε μια τόσο πλούσια συγκομιδή, δεν είχε μεταφραστεί στα αγγλικά ενώ ήδη είχε κυκλοφορήσει στα ρωσικά και στα γαλλικά, εκείνος φάνηκε ανίκανος να απαντήσει αν και πρόσθεσε ότι του είχε προταθεί ήδη από εκδοτικό οίκο της Νέα Υόρκης. Πρόσθεσε ακόμα ότι το βιβλίο, το οποίο έχει κυκλοφορήσει, αποτελεί απόσπασμα ενός πολύ ευρύτερου τριμερούς έργου για τη Γη, το Κεφάλαιο και την Πίστ (ταπεζική).
Στην παραλία συναντάμε τους οικείους του, τις δύο κόρες με τα παιδιά τους και τους γαμπρούς του, ο ένας απ' τους οποίους είναι καθηγητής στο Κινγκς Κόλετζ του Λονδίνου και ο άλλος, εάν θυμάμαι καλά, είναι διανοούμενος. Ένας γλυκύτατος οικογενειακός πίνακας. [...] Ο Καρλ Μαρξ ξέρει την τέχνη να είσαι παππούς, όπως ο Βικτόρ Ουγκό, αλλά είναι πιο τυχερός απ' αυτόν, γιατί όλοι οι κατιόντες του είναι ακόμη στη ζωή και γιορτάζουν γενέθλια.