Το πώς και το γιατί αυτών που συμβαίνουν στον κόσμο

Η Επιστήμη παράγει και χρησιμοποιεί γνώσεις με επιλεγμένες και αξιόπιστες μεθόδους. Μελετά φαινόμενα που μπορούν να παρατηρηθούν, να μετρηθούν και να υποστούν μαθηματική επεξεργασία. Όμως, η παρατήρηση έχει τη μονομέρειά της, η μέτρηση την αβεβαιότητά της (θεωρία Heisenberg) και η μαθηματική επεξεργασία δέχεται βολές από τη θεωρία του Χάους και τα θεωρήματα της μη πληρότητας του Godel. Επομένως, η αξιοπιστία των επιστημονικών αποτελεσμάτων αμφισβητείται από την ίδια την επιστήμη. Δεν υπάρχει επιστημονική αλήθεια, υπάρχουν μόνο επιστημονικές γνώσεις, πάντοτε επί μέρους, σχετικές, προσωρινές.

Οι επιστήμες δεν προοδεύουν μεταβαίνοντας από μία βεβαιότητα σε άλλη, όπως πιστεύουν μερικοί, αλλά «μέσω εικασιών και ανασκευών ή μέσω εμβαθύνσεων και διαγραφών» όπως έλεγε και ο Karl Popper. Προοδεύουν με ένα είδος επιλογής θεωριών, με τη Δαρβινική σημασία της επιλογής, η οποία εγκαταλείπει τις πιο αδύναμες και διασώζει τις ισχυρότερες. Αυτό, τουλάχιστον, μας λέει η Ιστορία των Επιστημών. Οι νόμοι της Φυσικής απόκτησαν τώρα νέα σημασία. Δεν διαπραγματεύονται, πλέον, βεβαιότητες αλλά δυνατότητες. Οι περιγραφές των φυσικών διεργασιών δεν γίνονται μόνο αιτιοκρατικά αλλά και πιθανοκρατικά. Οι πρόσφατες εξελίξεις της Φυσικής, και ιδιαίτερα η «θεωρία του Χάους», μας επιτρέπουν να αντιληφθούμε ότι η «τύχη» και η «αναγκαιότητα» είναι τα στοιχεία της δημιουργίας του κόσμου. «Ό,τι υπάρχει στο Σύμπαν είναι προϊόν τύχης και αναγκαιότητας», (J. Monod, Nobel ιατρικής 1965).

Οι νόμοι δεν οδηγούν σε ένα μέλλον αυστηρά καθορισμένο ούτε η ισχύς τους είναι απεριόριστη. Σε αυτή τη λεπτή αλληλεπίδραση του σταθερού με το τυχαίο οφείλεται η διάπλαση και η συνέχεια του Κόσμου. Όμως, η εξέλιξη του Σύμπαντος είναι δεδομένη, όπως και η εξέλιξη των ζωντανών οργανισμών, της τεχνολογίας, της επιστημονικής σκέψης και της ανθρώπινης νόησης. Εάν όλα αυτά έχουν κάποια σκοπιμότητα και αποβλέπουν σε κάποιο αποτέλεσμα, δεν είμαστε σε θέση ούτε να το επιβεβαιώσουμε αλλά και ούτε να το διαψεύσουμε.

Αυτά τα αξιοθαύμαστα δημιουργήματα του νου παρουσιάζονται στις σελίδες αυτού του βιβλίου.