Μπέογουλφ

Το Μπέογουλφ είναι ένα αγγλοσαξονικό έπος και ένα από τα παλαιότερα κείμενα της αγγλικής γλώσσας, που εξιστορεί την ιστορία του ομώνυμου ήρωα.

Το έπος γράφτηκε στην Παλαιο-αγγλική γλώσσα, σε παρηχητικό στίχο. Η συνολική έκτασή του είναι 3120 στίχοι και αποτελεί το 10%, περίπου, της αγγλοσαξονικής ποίησης. Το όνομα το έλαβε μόλις τον 19ο αιώνα, καθώς το αρχικό χειρόγραφο ήταν άτιτλο. Η συγγραφή του τοποθετείται στο δεύτερο μισό της 1ης χιλιετίας μ.Χ. και, πιο συγκεκριμένα, κάπου μεταξύ του 650-800μ.Χ. Ο παλαιότερος μελετητής και κάτοχος του χειρόγραφου είναι ο Laurence Nowell, τον 16ο αιώνα. Επειδή τα γεγονότα διαδραματίζονται σε μία εποχή πριν τον εκχριστιανισμό των Αγγλοσαξόνων και στη διάρκεια της προετοιμασίας τους για να εισβάλλουν στην Βρετανία (5ος-6ος αιώνας), το ποίημα έχει συσχετιστεί με τη Γένεση. Συγγραφέας λογίζεται κάποιος Χριστιανός ποιητής ή κληρικός και, παρότι παγανιστής, ο κεντρικός ήρωας εκλήφθη από τους χριστιανούς, ως φορέας χριστιανικών αξιών.

Οι ρίζες του επικού αυτού ποιήματος βρίσκονται στα γερμανικά φύλα που κατέλαβαν την Ευρώπη κατά τον πρώιμο Μεσαίωνα, ενώ αποτελεί το μοναδικό πλήρες κείμενο της Αγγλοσαξονικής περιόδου. Η μετάφραση του έργου συναντάει δυσκολίες, καθώς τα Παλαιοαγγλικά δεν έχουν, σχεδόν, καμία ομοιότητα με τα νεότερα αγγλικά, που καθιερώθηκαν και γνωρίζουμε σήμερα. Το Μπέογουλφ έχει μία μίξη προ χριστιανικών και χριστιανικών στοιχείων: αυτοθυσία, ηρωισμός, συντροφικότητα, νίκη ενάντια στο κακό, αλλά και παραπομπές στα παγανιστικά χρόνια της γερμανικής κοινωνίας. Ακριβώς γι’ αυτό, είναι δύσκολο να διακρίνουμε ποια κομμάτια του έργου ανήκουν στην προχριστιανική και ποια στη χριστιανική περίοδο. Πάντως, πριν ο χριστιανισμός εξαπλωθεί στην Αγγλία και πριν την γραπτή του σύνθεση, το ποίημα μεταδιδόταν προφορικά, από στόμα σε στόμα, από τους βάρδους.

Υπόθεση-μορφή

Το ποίημα εξιστορεί τη ζωή του βασιλιά Γκεάτ, του Μπέογουλφ. Ο Μπέογουλφ δίνει τρείς σημαντικές μάχες με τρία ανθρωποφάγα τέρατα, που καταστρέφουν την περιοχή και ταλαιπωρούν τους κατοίκους: τον Γκρέντελ, τη μητέρα του (στην ταινία ο ρόλος της μητέρας ενσαρκώνεται από την Αντζελίνα Τζολί) και τον δράκο με την πύρινη ανάσα, με τον οποίο η μάχη είναι μοιραία και για τους δύο. Η ιστορία εξελίσσεται στη Δανία, στη Γιουτλάνδη. Συγκεκριμένα, και η κοινωνία είναι Γερμανική και παρατηρούνται, έντονα, τα στοιχεία γερμανικής εθιμολογίας και ηθολογίας, όπως η εκδίκηση για τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου. Η εποχή είναι παράλληλη με αυτή του Αρθουριανού Κύκλου, καθώς, εκείνη την περίοδο, οι Αγγλοσάξονες εισβάλανε στην Ρωμαιοκρατούμενη Βρετανία. Η δομή έχει αντιθέσεις ανάμεσα στο νέο και το παλιό, στο παλάτι και το βουνό, στα νιάτα και τα γηρατειά.

Η ιστορία του επικού αυτού ήρωα μας ταξιδεύει σε άλλες εποχές – εποχές ηρωισμού, ξακουστών πολεμιστών, φαντασίας, δράκων και τεράτων, ενώ είναι σημαντικό να αναφερθεί πως, μέχρι και ο τρομερός συγγραφέας του Άρχοντα των δαχτυλιδιών, Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν, ήταν από τους σημαντικότερους μελετητές του Μπέογουλφ και εμπνεύστηκε από το ποίημα αυτό, τις επικές ιστορίες των ηρώων του, στη Μέση Γη.