RAF - Αυτό ήταν για μας Απελευθέρωση

Ίρμγκαρντ Μέλερ, κρατούμενη πάνω από 22 χρόνια σε φυλακές υψίστης ασφαλείας, μέλος της πρώτης γενιάς της RAF και μοναδική επιζήσασα από τη Νύχτα Θανάτου (18η προς 19η Οκτωβρίου 1977) στα λευκά κελιά του Στάμχαϊμ, σε μια εκτενή συζήτηση με τον δημοσιογράφο Όλιβερ Τόλμαϊν. Μια συζήτηση για την ένοπλη πάλη, τη φυλακή και την Αριστερά.

Τριάντα χρόνια ακριβώς μας χωρίζουν από το πολύκροτο «Γερμανικό Φθινόπωρο», κι όμως τα γεγονότα που σημάδεψαν μια ολόκληρη γενιά που επιχείρησε την «έφοδο στον ουρανό» στον απόηχο του Μάη του '68 και των νικηφόρων τότε απελευθερωτικών κινημάτων του Τρίτου Κόσμου απέχουν πολύ από το να κατατάσσονται σε κάποιο μακρινό και αδιάφορο παρελθόν.

Στο πλαίσιο αυτό οι εκδόσεις ΚΨΜ παρουσιάζουν στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό μια μοναδική, ίσως, μαρτυρία για τη γερμανική οργάνωση του αντάρτικου πόλης RAF (Φράξια Κόκκινος Στρατός), η θυελλώδης και αποφασιστική δράση της οποίας επί δύο δεκαετίες τουλάχιστον προσέκρουσε στο πιο άγριο ανθρωποκυνηγητό, στην πιο σκληρή κρατική καταστολή που γνώρισε ποτέ η μεταπολεμική Ευρώπη.

Η Ίρμγκαρντ Μέλερ, κρατούμενη πάνω από 22 χρόνια σε φυλακές υψίστης ασφαλείας, μοναδική επιζήσασα από τη Νύχτα Θανάτου (18η προς 19η Οκτωβρίου 1977) στα λευκά κελιά του Στάμχαϊμ, αντικρούει τα επίσημα κρατικά σενάρια αλλά και τους μύθους που αναπτύχθηκαν γενικότερα γύρω από τα πρόσωπα και τη δράση της οργάνωσης. Σε μια εκτενή συνομιλία με το δημοσιογράφο Όλιβερ Τόλμαϊν και μέσα από μια οπτική που εξακολουθεί να εμμένει στο όραμα της ανατροπής, συζητά αφηγούμενη την προσωπική της διαδρομή για τη γέννηση, την πορεία και το τέλος του εγχειρήματος της RAF, αφηγείται τις συνθήκες κράτησης που βίωσε και τις απεργίες πείνας που ως έσχατο μέσο πάλης αντέταξαν σε αυτές, καθώς επίσης και τις εμπειρίες της μετά την αποφυλάκισή της το 1994.

Η συνομιλία συμπληρώνεται από μια σειρά άγνωστων εν πολλοίς στην Ελλάδα κειμένων της RAF.






ΚΡΙΤΙΚΗ



Στις 20 Απριλίου του 1998, έφτασε στο πρακτορείο «Ρόιτερ» μέσω φαξ μια οκτασέλιδη επιστολή, που έφερε το χαρακτηριστικό έμβλημα της γερμανικής ένοπλης ακροαριστερής οργάνωσης «Φράξια Κόκκινος Στρατός». Η κατακλείδα του κειμένου είχε ως εξής: «Το αντάρτικο πόλης που έκανε η RAF ανήκει στην ιστορία». Σήμερα, δέκα χρόνια μετά την επίσημη δήλωση διάλυσής της, η RAF δεν βρίσκεται ακριβώς στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας. Ωστόσο, ο μύθος που τη συνοδεύει -ο οποίος εν μέρει τροφοδοτείται από την αυξανόμενη παραγωγή βιβλίων και τανιών σχετικά με τη δράση της-, οι πρόσφατες αποφυλακίσεις πρώην μελών της, αλλά και το μυστήριο που σκιάζει τη Νύχτα Θανάτου στα λευκά κελιά του Στάμχαϊμ, εξακολουθούν να κεντρίζουν το ενδιαφέρον.

Στο βιβλίο αυτό, η 61χρονη πλέον Ιρμγκαρντ Μέλερ, ιδρυτικό μέλος της RAF, κρατούμενη για πάνω από 22 χρόνια στις φυλακές υψίστης ασφαλείας του Στάμχαϊμ και μοναδική επιζήσασα από τη Νύχτα Θανάτου, καταθέτει τη δική της μαρτυρία. Στην εκτεταμένη συνομιλία της με τον 47χρονο Γερμανό δημοσιογράφο περιγράφει τις εμπειρίες της από το κοινωνικό και φοιτητικό κίνημα της δεκαετίας του '60, από τους κόλπους του οποίου προέρχονταν οι ιδρυτές της οργάνωσης, μιλά για τα πρώτα χρόνια δράσης της RAF, την ιδεολογία που υποβάσταζε τις πρακτικές του αντάρτικου πόλης, αλλά και για την Αριστερά εν γένει. Επίσης, αναφέρεται στις συνθήκες κράτησης στο Στάμχαϊμ, στην αυτοκτονία -σύμφωνα με την εκδοχή της αστυνομίας- της Ούλρικε Μάινχοφ, καθώς και στην πολύκροτη Νύχτα Θανάτου. Η συνομιλία συνοδεύεται από ντοκουμέντα και άγνωστα στο ελληνικό κοινό κείμενα της RAF.

Οπως αναφέρει στον πρόλογο ο Τόλμαϊν, στόχος του βιβλίου ήταν «να ανοίξουμε ένα παράθυρο σε αυτό το κεφάλαιο ακροαριστερής πολιτικής, που θα συλλαμβάνει το κλίμα της ανατροπής, το αντιεξουσιαστικό, εξεγερσιακό στοιχείο που κινητοποίησε κόσμο, να θέσουμε τα πάντα υπό συζήτηση, το πώς αποτολμάς μια ριζοσπαστική ρήξη ρισκάροντας παράλληλα τη ζωή σου». Ο στόχος επιτυγχάνεται, καθώς στο βιβλίο δεν παρουσιάζεται μονόπλευρα η εκδοχή της Μέλερ για πρόσωπα και καταστάσεις. Η περίοδος δράσης της RAF εξετάζεται ως μια ξεχωριστή σελίδα της νεότερης γερμανικής ιστορίας και, παράλληλα, αναδεικνύεται το πώς και το γιατί η ένοπλη πάλη υπήρξε τουλάχιστον συζητήσιμη επιλογή στις τάξεις μιας σεβαστής μερίδας αριστερών, κατά τις δεκαετίες του '60 και του '70.

Σήμερα, η Μέλερ, παρότι αναγνωρίζει πλήθος λαθών απ' τη μεριά της οργάνωσης, δεν διαγράφει το παρελθόν της κι ελπίζει σε μια μελλοντική ανατροπή. Ωστόσο, όσο εμφανής είναι η προσπάθειά της για ιδεολογική συνέπεια καθ' όλη τη διάρκεια της συζήτησης, άλλο τόσο προφανής προβάλλει η αδυναμία της να οικοδομήσει ένα άτρωτο πλέγμα επιχειρημάτων που να αιτιολογούν την αφαίρεση της ανθρώπινης ζωής - έστω και αν κάτι τέτοιο διαπράττεται στο όνομα υψηλών ιδανικών.



ΙΩΑΝΝΑ ΚΟΚΚΙΝΗ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 01/02/2008