Ο Αιχµάλωτος του Καυκάσου και άλλα διηγήματα

Ο Ζιλίν πιάνεται αιχµάλωτος από Τατάρους στρατιώτες καθώς επιστρέφει στο σπίτι του. Ο Ρώσος στρατιώτης κρατείται στο ταταρικό χωριό, µαζί µε έναν συµπολεµιστή του, προκειµένου να ανταλλαχθούν για λύτρα. Ένα µικρό κορίτσι θα τον λυπηθεί και θα τον βοηθήσει να ελευθερωθεί. Είναι η Ντίνα, η κόρη του αρχηγού των Τατάρων κι εκείνος είναι ο γενναίος Ουρούς, ή αλλιώς «Ο Αιχµάλωτος του Καυκάσου».

Το βράδυ είναι ένας τρυφερός πατέρας που χορεύει µε την κόρη του. Το ξηµέρωµα, όµως, γίνεται ο αξιωµατικός του ρωσικού στρατού που αποφασίζει µε σκληρότητα για τις ζωές των αιχµαλώτων του. Ο πρωταγωνιστής της ιστορίας, γίνεται ο αυτόπτης µάρτυρας αυτής της «διπλής ζωής». Βλέπει τον βασανισµό των «αδερφών» προς τον «αδερφό» και στοχάζεται για όσα συµβαίνουν αµέσως «Μετά τον χορό».

Πολλά λέγονταν για τον Φεδόρ Κουζµίτς. Η τροµακτική του οµοιότητα µε τον τσάρο Αλέξανδρο I και ο αφύσικα αιφνίδιος θάνατος του τελευταίου, πυροδοτούσαν για χρόνια φήµες ότι τελικά ο τσάρος ζούσε σε ένα καλύβι, απαλλαγµένος από το αξιώµά του µε το πιο έξυπνο κόλπο: αυτό του πλαστού θανάτου. 28 χρόνια µετά την εµφάνισή του στη Σιβηρία, ο Κουζµίτς πεθαίνει και τα γραπτά του έρχονται να φανερώσουν το µεγάλο µυστικό. Έρχονται να εξηγήσουν πώς ο τσάρος τα κατάφερε κι έγινε «Ο Ερηµίτης».

Βάζοντας στο µικροσκόπιο τη Ρωσία ταραγµένων εποχών, ο Τολστόι εµπνέεται τα τρία διηγήµατα που περιλαµβάνονται στην παρούσα συλλογή. Με γραφή αριστοτεχνική και συγκινησιακά φορτισµένη, συνθέτει τρεις ιστορίες στοχαζόµενος πάνω στον χαρακτήρα, τις πράξεις, αλλά και τις κοινωνίες των ανθρώπων.