Το παιχνίδι της κλίμακας

H συλλογή δοκιμίων της Μαρία Τοντόροβα μας προσκαλεί σε ένα γοητευτικό ερευνητικό ταξίδι στα νεότερα και σύγχρονα Βαλκάνια μέσα από την πραγμάτευση εννοιών και ζητημάτων όπως η νεωτερικότητα και η καθυστέρηση, η εθνική ταυτότητα και οι ετερότητές της, η ιστορική δημογραφία και η κοινωνική δομή, η εμπειρία και η κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού, οι πολιτικές της μνήμης και η νοσταλγία του κομμουνισμού. Με άξονα τις συζητήσεις που προκάλεσε το πολυμεταφρασμένο και πολυδιαβασμένο αριστούργημά της Imagining the Balkans (Οξφόρδη 1997), ο παρών τόμος συγκροτεί μια συνοπτική διανοητική βιογραφία της κορυφαίας βαλκανιολόγου ιστορικού της εποχής μας μέσα από μια επιλογή των ίδιων της των κειμένων. Το παιχνίδι της κλίμακας, η ελεύθερη και δημιουργική κίνηση του βλέμματος της ιστορικού από το τοπικό και το εθνικό στο παγκόσμιο επίπεδο μας αποκαλύπτει ιδιαίτερες τροπές της βαλκανικής ιστορίας από τους εθνικισμούς ώς τη μετασοσιαλιστική νοσταλγία, λειτουργώντας την ίδια στιγμή ως ένα ισχυρό κριτικό αντίδοτο σε στερεοτυπικές απόψεις για την περιοχή μας.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Εισαγωγή
Η κριτική της ιδεολογίας και το παιχνίδι της κλίμακας στο έργο της Μαρία Τοντόροβα
Α. Λυμπεράτος

ΜΕΡΟΣ Α’. Μοντερνισμός και καθυστέρηση
1. Η παγίδα της καθυστέρησης: νεωτερικότητα, χρονικότητα και η μελέτη του ανατολικοευρωπαϊκού εθνικισμού
2. Μοντερνισμός

ΜΕΡΟΣ Β’. Βαλκανισμός, μετα-αποικιοκρατία και ιστορικές κληρονομιές
3. Βαλκάνια
4. Τα Βαλκάνια ως αναλυτική κατηγορία: Όρια, χώρος, χρόνος
5. Βαλκανισμός και μεταποικιοκρατία, ή για την ομορφιά της θέας από το αεροπλάνο
6. Τι είναι ή υπάρχει ένας βαλκανικός πολιτισμός, και έχουν ή θα έπρεπε να έχουν τα Βαλκάνια μια περιφερειακή ταυτότητα;

ΜΕΡΟΣ Γ’. Δημογραφία και κοινωνική δομή
7. Τοποθετώντας την οικογένεια της οθωμανικής Βουλγαρίας εντός του ευρωπαϊκού μοντέλου
8. Για την επιστημολογική αξία των μοντέλων οικογένειας: Τα Βαλκάνια εντός του ευρωπαϊκού προτύπου

ΜΕΡΟΣ Δ’. Βουλγαρία: εθνικισμός, σοσιαλισμός, κοινωνία των πολιτών
9. Η γλώσσα ως παράγων πολιτισμικής ενοποίησης σε ένα πολυγλωσσικό περιβάλλον: Η περίπτωση της Βουλγαρίας κατά τον 19ο αιώνα
10. Υπήρχε κοινωνία των πολιτών και δημόσια σφαίρα επί σοσιαλισμού; Οι συζητήσεις γύρω από τον φημολογούμενο επανενταφιασμό του Vasil Levski στη Βουλγαρία
11. Υπάρχει .αδύναμος εθνικισμός.; Είναι μια χρήσιμη κατηγορία;
12. Απρόβλεπτος .αντάρτης. ή τυπικός κομφορμιστής; Επτά σκέψεις για τη Νέα Βουλγαρία
13. Ο προσηλυτισμός στο Ισλάμ ως μοτίβο στη βουλγαρική ιστοριογραφία, στη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο

ΜΕΡΟΣ Ε’. Η μνήμη του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού
14. Ενθυμούμενοι τον κομμουνισμό: Παρόμοιες τροχιές, διαφορετικές μνήμες
15. Κοινή ή αμφισβητούμενη κληρονομιά; Τιμώντας τη μνήμη του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού στην Ευρώπη
16. Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι στη μνήμη: Η Αναφορά Κάρνεγκι και οι πολεμικές ανταποκρίσεις του Τρότσκι
17. Ανατινάζοντας το παρελθόν: Το Μαυσωλείο του Γκεόργκι Ντιμιτρόφ ως lieu de m.moire

Βιβλιογραφία

Ευρετήριο