Για μια πολιτική της μέριμνας (care) σ έναν ευάλωτο κόσμο

Ζούμε σ' έναν κόσμο όπου η φτώχεια και η αβεβαιότητα εξαπλώνoνται, ενώ ο παραδοσιακός ρόλος του Κράτους Πρόνοιας αποδυναμώνεται και αμφισβητείται.


Οι έννοιες της ισότητας και της δικαιοσύνης δεν επαρκούν από μόνες τους για να μειώσουν την ανθρώπινη δυστυχία και να κάνουν βιώσιμο τον κόσμο μας. Πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας στις ανάγκες των συνανθρώπων μας με αίσθημα ευθύνης, στοργή και συμπόνια, εκδηλώνοντας έμπρακτα τη συμπαράστασή μας σε όσους έχουν ανάγκη. Χρειάζεται όχι απλώς η κρατική αρωγή και η δράση των παραδοσιακών φιλανθρωπικών και εκκλησιαστικών οργανώσεων, αλλά η γενικευμένη κινητοποίηση όλων - πολιτών και θεσμών.


Η έννοια της μέριμνας (care), που αναπτύχθηκε από τη φεμινιστική θεωρία, ως ιδιότητα εγγενής στις γυναίκες, μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη, υποστηρίζει η Τζόαν Τρόντο. Η συγγραφέας ξεκινά από τη φεμινιστική θεωρία, αλλά -και εδώ έγκειται η πρωτοτυπία της- επεκτείνει τη χρήση της έννοιας της care στη σφαίρα της πολιτικής και της ηθικής, θεωρώντας ότι μπορεί να δώσει καίριες απαντήσεις στα σύγχρονα προβλήματα. Τι θα συνέβαινε -αναρωτιέται η Τρόντο, αν όσα θεωρείται ότι ανήκουν στον κόσμο των γυναικών, όπως, π.χ., τα συναισθήματα, αγκαλιάσουν όλες τις πτυχές του κοινωνικού βίου; Η Τρόντο υποστηρίζει την αναγκαία σύζευξη της πολιτικής με την ηθική, του λογικού με τα συναισθήματα, της δημόσιας ζωής με την ιδιωτική σφαίρα.


Το θέμα τής care αποτελεί σήμερα ένα από τα ζητήματα που απασχολούν τη δημόσια συζήτηση στη Γαλλία. Το Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, με εισήγηση της γραμματέως του Μαρτίν Ωμπρύ, αναγνώρισε τη χρησιμότητα της έννοιας της care και την ενέταξε στο πολιτικό και ιδεολογικό του μανιφέστο, όχι χωρίς αντιδράσεις. Στο Επίμετρο συγκεντρώνονται κείμενα Γάλλων στοχαστών (του αρχισυντάκτη του περιοδικού Esprit Marc-Olivier Padis της καθηγήτριας κοινωνιολογίας Liane Mozere, της καθηγήτριας φιλοσοφίας Agata Zielinski και του Ιησουίτη Paul Valadier) που φωτίζουν με τον δικό τους τρόπο την έννοια της care.