Ιβάν ο τρομερός

Ορφανός από πατέρα και μητέρα, υπό την κηδεμονία των βογιάρων που αλληλοσπαράσσονται για την αρπαγή της εξουσίας, ο Ιβάν Δ' μαθαίνει απ' την πιο τρυφερή ηλικία την πανουργία και την αγριότητα. Στα δεκαεπτά του, το 1547, στέφεται τσάρος. Αυταρχικός, καχύποπτος, ακόλαστος, βίαιος και ταυτόχρονα αρρωστημένα θρησκόληπτος, θεωρεί τον εαυτό του εκπρόσωπο του Θεού και πιστεύει ότι όλα του επιτρέπονται. Με τη νοσηρή καχυποψία του βλέπει παντού εχθρούς και προδότες και διατάζει την εκτέλεση των πιο αποτρόπαιων εγκλημάτων ανάμεσα σε δύο γονυκλισίες και δυο προσευχές. Οσο ο Ιβάν διψάει για αίμα, άλλο τόσο διψάει και για γυναίκες. Ερωτικά ακόρεστος, παντρεύεται οκτώ φορές αψηφώντας την Εκκλησία. Ωστόσο η ακόλαστη ζωή του δεν τον αποσπά από την προσήλωσή του στην πολιτική του αποστολή: την αναδιοργάνωση της Ρωσίας και την επέκτασή της σε βάρος της Πολωνίας, της Σουηδίας, των Τατάρων. Ακροβατώντας ανάμεσα στην ευλάβεια και την ακολασία, ανάμεσα στην πνευματική διαύγεια και την παραφροσύνη, ο Ιβάν Δ' παραμένει αίνιγμα. Ο Ανρί Τρουαγιά, με αυτή τη βιογραφία που διαβάζεται με κομμένη ανάσα, ζωντανεύει τη γεμάτη ακρότητες προσωπικότητα του τσάρου που η ιστορία ονόμασε Τρομερό, και γύρω του την ταραχή των μαχών, τη βαρβαρική χλιδή της αυλής και τις πνιγερές αίθουσες των βασανιστηρίων, μέσα σε μια ατμόσφαιρα άμετρου πάθους, μυστηρίου και αγριότητας.