Δήλος Μύκονος Ιστορικός και Αρχαιολογικός οδηγός

Μια νέα σειρά βιβλίων που περιγράφουν τα μνημεία και τα μουσεία της Ελλάδος, γραμμένων από διακεκριμένους αρχαιολόγους και βασισμένων στις τελευταίες έρευνες της αρχαιολογικής επιστήμης. Σ' αυτά περιγράφονται οι ελληνικοί αρχαιολογικοί χώροι και τα μουσεία τους με μέθοδο και σαφήνεια ώστε ο αναγνώστης κι όταν βρίσκεται μακριά από τον τόπο να μπορεί να ανασυνθέτει την εικόνα του.





ΚΡΙΤΙΚΗ



Γνωρίζοντας όσο λίγοι τη Μύκονο και βέβαια τη Δήλο, ο επίτιμος έφορος Αρχαιοτήτων Κωνσταντίνος Τσάκος είναι ο κατ' εξοχήν αρμόδιος να μας μιλήσει για τα δύο αυτά νησιά του κεντρικού Αιγαίου. Έτσι ο καινούργιος οδηγός του που κυκλοφορεί τους τελευταίους μήνες είναι ένας πολύτιμος αρχαιολογικός ξεναγός για τον επισκέπτη της Δήλου και της Μυκόνου, νησιά που όλοι νομίζουμε ότι γνωρίζουμε αλλά εξακολουθούν να κρύβουν πολλά μυστικά της ιστορίας τους.

Ο συγγραφέας αφιερώνει, όπως άλλωστε είναι φυσικό, τα δύο τρίτα του βιβλίου του στη Δήλο ­ «ένας βράχος γρανίτη στη μέση του πελάγους είναι η Δήλος» ­ και κάπου 40 σελίδες μόνο στη Μύκονο. Και στο ένα όμως κεφάλαιο και στο άλλο το κείμενο κυλάει απρόσκοπτα, διατηρώντας αδιάσπαστο το ενδιαφέρον του αναγνώστη με στοιχεία από τη Μυθολογία και την Ιστορία, καθώς επίσης με τις τελευταίες πληροφορίες της αρχαιολογικής έρευνας τόσο στη Δήλο όσο και στη Μύκονο.

Για την τουριστική φιλολογία, στην οποία αναπόφευκτα ανήκει, ο οδηγός αυτός είναι ένα υπόδειγμα γραφής αλλά και γενικότερης σύλληψης του ερωτήματος για το πώς πρέπει να είναι ένας τουριστικός οδηγός. Πώς δηλαδή η εκλαΐκευση δεν θα αλλοιωθεί από τον λαϊκισμό και πώς χάρη στην ποιότητα της γραφής ο αναγνώστης ο οποίος δεν είναι υποχρεωμένος να διαθέτει αρχαιολογικές γνώσεις θα μπορέσει να αντλήσει τις πληροφορίες που του χρειάζονται για να γνωρίσει καλύτερα τα μνημεία που επισκέπτεται και να απολαύσει την τέχνη μιας κοινωνίας που δεν υπάρχει πια. Πάντως πρέπει να διευκρινιστεί ότι ο Οδηγός «Δήλος - Μύκονος» απευθύνεται κατ' αρχήν στον καλλιεργημένο αναγνώστη, σε αυτόν δηλαδή που δεν ικανοποιείται από την υπάρχουσα τουριστική βιβλιογραφία, και λιγότερο στον τουρίστα που αρκείται στο ουζάκι με το χταποδάκι και στο μπάνιο σε μια ωραία ακτή.

Αυτό είναι άλλωστε και το πρόβλημα που παρουσιάζεται με όλους τους τουριστικούς οδηγούς, που αποβλέπουν στο να κερδίσουν το αναγνωστικό τους κοινό προσφέροντάς του μια εύληπτη και ακριβή πληροφόρηση. Ο συνδυασμός όμως του εύληπτου κειμένου και ταυτόχρονα και του ακριβολόγου είναι η μεγάλη δυσκολία για ένα βιβλίο το οποίο απευθύνεται στον αναγνώστη που επισκέπτεται π.χ. τη Δήλο με την πρόθεση κατ' αρχάς να ψυχαγωγηθεί και μετά να μάθει. Γιατί, ας μη γελιόμαστε, στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό ακριβώς συμβαίνει. Με την ευκαιρία μιας εκδρομής στη Μύκονο ή στις Κυκλάδες, πάμε και στη Δήλο...

Ένα στοιχείο που δυσκολεύει το ευρύτερο κοινό να κατανοήσει τι ήταν στην πραγματικότητα η Δήλος είναι ο μεγάλος αριθμός των μνημείων που σώζονται, καθώς επίσης και ορισμένα θαυμαστά στοιχεία, όπως τα μωσαϊκά δάπεδα των διαφόρων οικιών, τα οποία μονομερώς αποσπούν το ενδιαφέρον του επισκέπτη. Έτσι ο Ιστορικός και Αρχαιολογικός Οδηγός του κ. Τσάκου αναλαμβάνει την ξενάγηση του επισκέπτη μέσα από τα δαιδαλώδη στενά δρομάκια της αρχαίας ιερής πόλης με τα αμέτρητα μνημεία, αλλά και της ομολογουμένως... λιγότερο ιερής σήμερα πια, πανέμορφης Μυκόνου. Με την ίδια έννοια η ξενάγηση συνεχίζεται και στα μουσεία των δύο νησιών, με περισσότερη έμφαση, όπως είναι φυσικό, στο Μουσείο της Δήλου.

Τέλος, όπως αναφέρθηκε στην αρχή, αυτό το σύντομο βιβλίο του κ. Τσάκου, αν και ανήκει στην κατηγορία των τουριστικών οδηγών, σίγουρα δεν απευθύνεται στον τουρίστα ενός βιαστικού μονοήμερου σταθμού, που θα σέρνει τη «δυστυχία» αλλά και την αδιαφορία του στα γεμάτα τουριστική πραμάτεια μυκονιάτικα σοκάκια. Δυστυχώς αυτή η εικόνα του αποχαυνωμένου πλήθους τουριστών είναι γνωστή σε όλους μας. Το βιβλίο όμως είναι ανεκτίμητο για τον περίεργο και τον ευαίσθητο επισκέπτη, ο οποίος ζητάει μαζί με την υπεύθυνη πληροφόρηση και την απόλαυση ενός καλογραμμένου κειμένου, πράγμα που τελικά καταγράφεται ως σπάνιο είδος στην εποχή μας, αφού νομίζουμε ότι με ένα CD-ROM ή μια σελίδα του Internet μπορούμε να έχουμε γνώσεις που άλλοι χρειάστηκαν χρόνια έρευνας και μελέτης για να αποκτήσουν. Από αυτή την άποψη λοιπόν ο μικρός Ιστορικός και Αρχαιολογικός Οδηγός του Κ. Τσάκου δεν πρέπει να λείπει από τη βιβλιοθήκη όσων διαθέτουν αυτό το είδος.

ΧΑΡΑ ΚΙΟΣΣΕ, «ΤΟ ΒΗΜΑ», 27-06-1999