Φύλλα κατοχής

Tούτο το ημερολόγιο δεν το προόριζα για τη δημοσιότητα. Έγραφα και κάθε τόσο έρριχνα τα φύλλα του μέσα σ\ ένα τενεκεδένιο κουτί, θαμμένο σε μια γωνιά του κήπου μας, για να το διαβάσουν κάποτε τα παιδιά μου. Πέρασαν περισσότερα από είκοσι χρόνια και βλέπω πως τα γεγονότα που συντάραξαν το Έθνος ολόκληρο λησμονήθηκαν. Tο ψυχικό κλίμα της εποχής εκείνης έχει ολότελα εξαφανιστεί. Mυριάδες όμως τότε Eλληνίδες αισθάνθηκαν όπως εγώ και πράξανε όπως εγώ. Tο βίωμα το δικό μου υπήρξε βίωμα σχεδόν καθολικό της Eλληνίδας γυναίκας. Πιστεύω πως η διατήρησή του στη μνήμη μας αποτελεί καθήκον. Aκόμη, από τη θέση όπου έτυχε να βρίσκομαι την εποχή εκείνη, μου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω την ψυχή και τις πράξεις μερικών ξεχωριστών, υπέροχων ανθρώπων, μερικών ηρώων. Θεώρησα χρέος μου να διασώσω τα όσα έζησα τότε από τη ζωή τους? σαν ένα παράδειγμα και σά μια διδαχή για τις ώρες όπου τα εθνικά ιδανικά δεν έχουν την κυρίαρχη θέση που τότε είχανε. Eλπίζω να μου συγχωρεθούν τα πολλά κενά και οι κάθε είδους ατέλειες. Παρουσιάζω αναλλοίωτο ένα κείμενο, που είναι ένα κομμάτι της ζωής μου. Όπως δεν μπορώ ν\ αλλάξω τη ζωή μου που πέρασε, έτσι και αυτό δεν μπόρεσα και δεν θέλησα να τ' αλλάξω. IΩANNA TΣATΣOY, Πρόλογος στην A' έκδοση, 1965