Γεώργιος Καραϊσκάκης

Σκοπός του παρόντος πονήματος δεν είναι να παρουσιαστεί μία ακόμη βιογραφία του "γυιού της καλογριάς", αλλά να καταγράφουν οι σημαντικότεροι σταθμοί της ζωής του, να προσδιοριστούν τα ψυχολογικά κίνητρα της συμπεριφοράς του σε κάθε περίσταση, και να γίνει απόπειρα ερμηνείας αυτών, όσο δυσχερής κι αν είναι η "χαρτογράφηση" του καραϊσκάκειου ψυχικού σύμπαντος. Ας μη λησμονούμε, άλλωστε, ότι στην Ψυχολογία ισχύουν πολλές θεωρητικές "αλήθειες", μία όμως παραμένει η απαρασάλευτη αλήθεια: Τον ανθρώπινο ψυχισμό να τον ψηλαφήσουμε μονάχα μπορούμε οι μελετητές του· ο ηρακλείτειος λόγος: "Τα τέρματα της ψυχής, όσο κι αν προχωρήσεις και όποια οδό κι αν ακολουθήσεις, δεν θα μπορέσεις να τα ανακαλύψεις· τόσο βαθύς είναι ο λόγος της", που επιλέχθηκε και ως προμετωπίδα του βιβλίου, δεν μας αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας αναφορικά με την εντελή γνώση των σύνθετων διαδικασιών που λαμβάνουν χώρα στους ψυχικούς βυθούς των ιστορικών υποκειμένων. Έτσι εξηγείται και η παρουσία της λέξης απόπειρα στον τίτλο της εργασίας· τα όσα καταθέτει ο γράφων δεν αποτελούν παρά μία από τις πολλές δυνατές "θεάσεις" της πολυεπίπεδης προσωπικότητας του Ρουμελιώτη καπετάνιου.
Ούτε είναι στις προθέσεις μας να προβούμε σε ψυχολογική "ταξινόμηση" του Καραϊσκάκη ή, πολύ περισσότερο, να επιδοθούμε στο προσφιλές και ιδιαίτερα προσοδοφόρο αγώνισμα της επικόλλησης εύκολων "ετικεττών", εν ονόματι μιας επιστημονικής, δήθεν, εγκυρότητας. Στη συγγραφική τούτη προσπάθεια, προέχει η "σύλληψη" και η κατανόηση, υπό το πρίσμα της Ψυχολογίας, του τι, του πώς και του γιατί της δράσης ενός ανθρώπου που άλλαξε τον ρου της Επανάστασης και μετά τον άδοξο θάνατό του το όνομά του έγινε τραγούδι στα χείλη του ελληνικού λαού.