Η κοινωνικοποίηση του παιδιού

H κοινωνικοποίηση του παιδιού παραπέμπει στην ομαλή ψυχοσωματική ανάπτυξή του, η οποία περιλαμβάνει τέσσερις βασικές λειτουργίες: την εξέλιξη των κινητικών λειτουργιών - την ωρίμανση των αισθητηριακών λειτουργιών - την εξέλιξη της γλωσσικής και νοητικής λειτουργίας - τη διαμόρφωση της κοινωνικής συμπεριφοράς. Η ομαλή ανάπτυξη αυτών των λειτουργιών συμβάλλει ανάλογα στην κοινωνικοποίηση του παιδιού, σημαντικοί φορείς της οποίας είναι η οικογένεια και το σχολείο, με βασικούς εκπροσώπους τη μάνα και το δάσκαλο αντίστοιχα. Στη μάνα, οι πρώτες επιστημονικές έρευνες προσδίδουν «μυστηριώδεις» κοινωνικοποιημένες ιδιότητες και τη θεωρούν αναντικατάστατη για το παιδί. Η έλλειψη της μάνας από το παιδί, το οδηγεί στην παραμάνα ή στο ίδρυμα, με αποτέλεσμα αυτό να προσβάλλεται από «κατάθλιψη» ή «ιδρυματισμό», σύνδρομα που αναστέλλουν την ψυχοσωματική και κοινωνική ανάπτυξή του. Οι νεότερες έρευνες υποστηρίζουν ότι, παράλληλα με τη μάνα, το παιδί κοινωνικοποιείται καλύτερα και με άλλα πρόσωπα επαφής, αρκεί αυτά να διακρίνονται για την ποιότητα και την καταλληλότητά τους. Η κατάθλιψη και ο ιδρυματισμός αποδίδονται όχι αποκλειστικά στη μητρική έλλειψη, αλλά κυρίως στην αισθητηριακή, τη συναισθηματική και κοινωνικο-οικονομική αποστέρηση. Όταν η παραμάνα και το ίδρυμα πληρούν τους όρους που εξασφαλίζουν τις παραπάνω προϋποθέσεις, τότε το παιδί όχι μόνο δεν διατρέχει κανένα κίνδυνο, αλλά κοινωνικοποιείται καλύτερα. Στο σχολείο, η κοινωνικοποίηση του παιδιού προσλαμβάνει νέα ψυχοσωματικά στοιχεία και πνευματικές ιδιότητες. Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η «κατάκτηση» αυτών των στοιχείων, επιστημονικά ερμηνεύεται σε μια διπολική διάσταση: Από τη μια υποστηρίζεται ότι η κοινωνικοποίηση του παιδιού γίνεται «αναπαραγωγικά», ενώ από την άλλη ότι αυτή συγκροτείται «διαλεκτικά» κι έτσι αναπτύσσεται η πρόοδος και πολιτισμός. Το σύγγραμμα αυτό απευθύνεται στους φοιτητές και τις φοιτήτριες, στους γονείς και τους δασκάλους, και κυρίως στον καθένα που ενδιαφέρεται για τον εαυτό του και το παιδί.