Η χαμένη άνοιξη

Εξαιρετικά ενδιαφέρον και καλογραμμένο μυθιστόρημα του Σ. Τσίρκα ( αν και θεωρήθηκε σε σχέση με την τριλογία των Ακυβέρνητων Πολιτειών υποδεέστερο) το οποίο εισάγει, με λογοτεχνικό τρόπο, τον αναγνώστη στα ταραγμένα χρόνια της δεκαετίας του ΄60 και συγκεκριμένα στα γεγονότα της Αποστασίας του ΄65 και το θάνατο του Σ. Πέτρουλα.
Αθήνα: μια πόλη που βράζει πολιτικά και κοινωνικά. Οι καλοδουλεμένοι ήρωες του σ. παρασύρονται από τη δίνη της ιστορίας και των ερωτικών και πολιτικών τους παθών, μπλέκονται σε γεγονότα πραγματικά και φανταστικά, προσεγγίζουν και απομακρύνονται υπακούοντας πειθήνια στη μαεστρική μπαγκέτα του Τσίρκα. Ο ικανότατος σ. κατορθώνει μέσα σε πραγματικό χρόνο 20 ημερών να δώσει όλο σχεδόν το πλέγμα των ιστορικών γεγονότων, από το τέλος του Εμφυλίου ως και την εισβολή στην Κύπρο, εγκιβωτίζοντας στην κύρια αφήγηση δευτερεύουσες αφηγήσεις με τη μορφή οργανικών αναδρομών και πολιτικών προβλέψεων. Η τεχνική του είναι άψογη, η γραφίδα του βουτηγμένη στην πιο γνήσια λογοτεχνική φλέβα και οι ήρωές του φαντάζουν αληθινοί, σπαρταριστοί και ολοζώντανοι. Ο Σ. Τσίρκας ήταν ένας πραγματικός τεχνίτης του λόγου και μάστορας της γραφής με την πιο βαθιά έννοια.
Και κάτι τελευταίο:επειδή το βιβλίο το ξαναδιάβασα έπειτα από πολλά χρόνια, κατά τα οποία εντρύφησα ολότελα στη σύγχρονη νεοελληνική πεζογραφία ( που κατά κύριο λόγο είναι εσωστρεφής, αυτοαναφορική, βαυκαλίζουσα, λαγνοψυχολογίζουσα, ανερμάτιστη και υπερπληθωρική), η σύγκριση με τέτοια στιβαρά μυθιστορήματα, όπως αυτό του Τσίρκα, αποβαίνει τόσο σε επίπεδο τέχνης και τεχνικής όσο και σε επίπεδο κοινωνικοπολιτικού προβληματισμού συντριπτικά εις βάρος της. Σα να συγκρίνει κανείς μια Ferrari με ένα Fiatάκι…