Κέρδος και πολίτης

Στο Κέρδος και πολίτης ο Νόαμ Τσόμσκι ασχολείται με το νεοφιλελευθερισμό: Το σύστημα της οικονομικής και πολιτικής στρατηγικής που υποστηρίζει τις εταιρείες και το οποίο διεξάγει σήμερα μια μορφή παγκόσμιου κοινωνικού πολέμου. Eξετάζει τις αντινομίες ανάμεσα στις αρχές της δημοκρατίας και στις αρχές της αγοράς που διακηρύσσονται από τους κατέχοντες την εξουσία, ανάμεσα στα λόγια για «υψηλές αρχές» και στην πράξη κριτικάρει την τυραννία των λίγων. Τυραννία που περιορίζει τη σφαίρα του δημόσιου και εντέλλεται πολιτικές οι οποίες αυξάνουν υπέρμετρα τον ιδιωτικό πλούτο, αγνοώντας τις κοινωνικές και οικολογικές συνέπειες.

Με σαφή και κατανοητή γλώσσα, ο Τσόμσκι χαρτογραφεί τη δραματική απομάκρυνση από την ερμηνεία της δημοκρατίας ως συστήματος που ευνοεί το δημόσιο συμφέρον σ' ένα ανεστραμμένο πρότυπο που υπηρετεί το κίνητρο του κέρδους των μεγάλων εταιρειών. Στο Κέρδος και πολίτης παρουσιάζονται επίσης οι σκέψεις του Τσόμσκι για τη φιλοσοφία της ελεύθερης αγοράς, για τον έλεγχο της κοινής γνώμης από τις εταιρείες και για την επίδραση των πολιτικών που εφαρμόζουν αντιδημοκρατικοί θεσμοί όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Βορειοαμερικανική Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου και η Πολυμερής Συμφωνία Επενδύσεων. Συνδυάζοντας λεπτομερειακά ιστορικά παραδείγματα και ασυμβίβαστη κριτική, ο Τσόμσκι μας δίνει μια βαθιά αίσθηση ελπίδας ότι η κοινωνική δράση μπορεί να αποκαταστήσει τα δικαιώματα των λαών ως πολιτών και όχι ως καταναλωτών, επαναπροσδιορίζοντας τη δημοκρατία ως ένα παγκόσμιο κίνημα και όχι ως μια παγκόσμια αγορά.

Αυστηρή κριτική του νεοφιλελευθερισμού από τον διανοούμενο που ασχολείται με τις πλέον επίκαιρες θεματικές του αιώνα που φεύγει. Ο αμερικανοτραφής Τσόμσκι διαθέτει την εμπειρία του πλέον προωθημένου καπιταλισμού και άρα αντικρίζει τις σχετικά πιο ανεπτυγμένες μορφές του. Είναι «το υπόδειγμα ενός στρατευμένου διανοούμενου, ο οποίος δεν πορεύεται στην πολιτική στενά κομματικά, αλλά ως ένας επιτυχημένος στην επιστήμη του (τη γλωσσολογία), την οποία ουσιαστικά μετασχημάτισε σε μια βαθιά υλιστική επιστήμη».