0
Your Καλαθι
Ο νόμος της δύναμης στην παγκόσμια τάξη ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΕΝΟ
Έκπτωση
50%
50%
Περιγραφή
Το βιβλίο Ο νόμος της δύναμης στην παγκόσμια τάξη είναι αποτέλεσμα των ακάματων προσπαθειών του Τσόμσκυ να εκτιμήσει τις υπερδυνάμεις του κόσμου σύμφωνα με τα δικά τους μέτρα και σταθμά και να τις καταστήσει υπεύθυνες για τις πράξεις που διαπράττουν στο όνομα των λαών τους.
ΚΡΙΤΙΚΗ
Αν αυτά που καταλογίζει στην πατρίδα του ο Νόαμ Τσόμσκι τολμούσε να τα πει κάποιος άλλος για τη χώρα του, οι πιθανότητες είναι ότι η ζωή του θα γινόταν ιδιαίτερα δύσκολη. Φαντασθείτε, για παράδειγμα, τι θα πάθαινε κάποιος Τούρκος αν έλεγε ότι η χώρα του είναι ένα «κράτος-κακοποιός»... Συνεπώς, δύο τινά είναι πιθανόν να συμβαίνουν: είτε οι ΗΠΑ είναι μια εξαιρετικά φιλελεύθερη χώρα και ο Τσόμσκι μπορεί ελεύθερα να λέει την όποια γνώμη του οπότε θα μπορούσε τελικά να έχει άδικο για όσα της καταλογίζει είτε ο Τσόμσκι ξέφυγε όλα αυτά τα χρόνια από κάποιους μηχανισμούς ελέγχου σαν αυτούς που καταγγέλλει πως υπάρχουν.
Το υπό παρουσίασιν βιβλίο αποτελεί συλλογή ορισμένων άρθρων, ομιλιών και διαλέξεων του Τσόμσκι από το 1998 ως το 2000. Ο συγγραφέας τους κινείται και εδώ στο γνωστό μοτίβο της αμφισβήτησης των προθέσεων και των έργων της παγκόσμιας τάξης, όπως αυτή εκφράζεται κυρίως μέσω της κυβέρνησης της χώρας του. Και σε υποστήριξη των θέσεών του προστρέχουν πολλά καινούργια στοιχεία που παρουσιάζονται στο έργο αυτό. Κατηγορούνται οι ΗΠΑ για επεμβάσεις στα εσωτερικά θέματα άλλων χωρών κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου και της ηθικής , αποκαλύπτονται τα συμφέροντα που φέρονται να κρύβονται πίσω από την οποιαδήποτε ενέργεια και απορρίπτονται τα επιχειρήματα που προβάλλονται από την επίσημη κυβέρνηση. Ο Τσόμσκι δεν διστάζει μάλιστα να αποκαλέσει τη χώρα του «κράτος-κακοποιό». Δεν έχει σημασία αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς με τις θέσεις του. Σημασία έχει πως όλα αυτά τα φρέσκα στοιχεία που φέρνει στην επιφάνεια ο Τσόμσκι συνθέτουν μια δυναμική υπεράσπιση των σκέψεών του και συνεπώς πρέπει να μελετηθούν.
Είναι γεγονός πως από τα αρχαία χρόνια η Ιστορία γράφεται από τους ισχυρούς και σύμφωνα πάντα με τις επιταγές και τα συμφέροντά τους. Και ο Τσόμσκι δεν παραλείπει να αναφερθεί σε αυτό το γεγονός. Ετσι, ισχυρίζεται ότι σε πολλές περιπτώσεις η αλήθεια είναι μια έννοια τελείως σχετική που κατά βούλησιν διαστρέφεται ή που χρησιμοποιείται μόνον όταν η συγκυρία είναι κατάλληλη. Στην περίπτωση του Ιράκ, για παράδειγμα, υφίστανται δύο εκδοχές. Η μία, αυτή του Τσόμσκι, λέει ότι για όσον καιρό οι ΗΠΑ είχαν συμφέρον από την παρουσία του Σαντάμ Χουσεΐν (βλ. πόλεμος Ιράν - Ιράκ), τα όποια εγκλήματά του (π.χ., χημικά αέρια εναντίον των Κούρδων) σκοπίμως και επιμελώς απεκρύπτοντο και, από τη στιγμή που συνέφερε τις ΗΠΑ να αποδώσουν άλλον ρόλο στον ιρακινό ηγέτη, ακόμη και τα πιο ξεχασμένα από τα εγκλήματά του ξεθάφτηκαν και ήρθαν στην επιφάνεια. Η άλλη εκδοχή, η επίσημη κυβερνητική θέση των ΗΠΑ, λέει πως μόνον από τη στιγμή που το Ιράκ εισέβαλε στο Κουβέιτ, καταπατώντας το διεθνές δίκαιο και την ανεξαρτησία μιας γειτονικής του χώρας, αυτές μπορούσαν να δράσουν καθώς προηγουμένως, όπως ισχυρίζονται, δεν ενομιμοποιούντο να παρέμβουν στα εσωτερικά ζητήματα του Ιράκ.
Ο Τσόμσκι εμφανίζει πολλά παραδείγματα σαν το παραπάνω προσπαθώντας να τεκμηριώσει τη θέση ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ πολύ συχνά διαστρεβλώνει την αλήθεια και υιοθετεί την υποκρισία. Αναφέρεται στην περίπτωση της Σερβίας και στα όσα επιχειρήματα η ιδιαίτερα αγαπητή στην Ελλάδα κυρία Ολμπραϊτ χρησιμοποιούσε... Αναφέρεται επίσης στην περίπτωση του Ανατολικού Τιμόρ, στο κληροδότημα της αποικιοκρατίας, στην περίπτωση του χρέους των χωρών του Τρίτου Κόσμου, στις συνέπειες από τη δράση των πολυεθνικών εταιρειών και στις συνέπειες της οικονομίας της αγοράς... Σε όλες τις περιπτώσεις ο Τσόμσκι δεν χάνει την ευκαιρία να κατηγορήσει τη διγλωσσία και την υποκρισία που, κατά τη γνώμη του, χαρακτηρίζει την καθεστηκυία τάξη και την κυβέρνηση της πατρίδας του. Κατά τον ίδιο μάλιστα, το ουσιαστικό γνώρισμα της ηγεμονίας των ΗΠΑ μπορεί να περιγραφεί καλύτερα μέσα από τα λόγια τού επί Κένεντι υπουργού Εξωτερικών της υπερδύναμης, Ντιν Ατσεσον, ο οποίος, αναφερόμενος στον αποκλεισμό της Κούβας το 1963, δήλωσε πως «όταν πρόκειται για την πρόκληση της ισχύος, της θέσης και του γοήτρου μιας χώρας, δεν πρέπει να τίθεται νομικό ζήτημα».
Ωστόσο, το πιο ενδιαφέρον άρθρο του Τσόμσκι στο παρόν βιβλίο είναι εκείνο που αναφέρεται στο Ιωβηλαίο του 2000, το οποίο αφορούσε την παραγραφή του χρέους των χωρών του Τρίτου Κόσμου. Σε αυτό το κείμενο ο συγγραφέας επιχειρηματολογεί εναντίον της ιδιαίτερα προσφιλούς τακτικής της «ελεύθερης οικονομίας της αγοράς» να ιδιωτικοποιεί τα κέρδη και να κοινωνικοποιεί (ή να κρατικοποιεί) τις ζημιές, τακτική η οποία, εκτός από την αύξηση την ανισότητας που επιφέρει, προκαλεί και ένα έντονο αίσθημα αδικίας σε αυτούς που τελικά επωμίζονται τα βάρη.
Θα λέγαμε ότι πρόκειται για ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο για όσους δεν είχαν ως τώρα καμία επαφή με το έργο του Τσόμσκι. Ωστόσο όσοι ήδη το γνωρίζουν ενδεχομένως να αισθανθούν ότι κινείται πάνω στον βασικό άξονα της σκέψης του, αλλά με καινούργια επιχειρήματα και στοιχεία αυτή τη φορά.
Νίκος Α. Κεράνης
ΤΟ ΒΗΜΑ, 09-12-2001
ΚΡΙΤΙΚΗ
Αν αυτά που καταλογίζει στην πατρίδα του ο Νόαμ Τσόμσκι τολμούσε να τα πει κάποιος άλλος για τη χώρα του, οι πιθανότητες είναι ότι η ζωή του θα γινόταν ιδιαίτερα δύσκολη. Φαντασθείτε, για παράδειγμα, τι θα πάθαινε κάποιος Τούρκος αν έλεγε ότι η χώρα του είναι ένα «κράτος-κακοποιός»... Συνεπώς, δύο τινά είναι πιθανόν να συμβαίνουν: είτε οι ΗΠΑ είναι μια εξαιρετικά φιλελεύθερη χώρα και ο Τσόμσκι μπορεί ελεύθερα να λέει την όποια γνώμη του οπότε θα μπορούσε τελικά να έχει άδικο για όσα της καταλογίζει είτε ο Τσόμσκι ξέφυγε όλα αυτά τα χρόνια από κάποιους μηχανισμούς ελέγχου σαν αυτούς που καταγγέλλει πως υπάρχουν.
Το υπό παρουσίασιν βιβλίο αποτελεί συλλογή ορισμένων άρθρων, ομιλιών και διαλέξεων του Τσόμσκι από το 1998 ως το 2000. Ο συγγραφέας τους κινείται και εδώ στο γνωστό μοτίβο της αμφισβήτησης των προθέσεων και των έργων της παγκόσμιας τάξης, όπως αυτή εκφράζεται κυρίως μέσω της κυβέρνησης της χώρας του. Και σε υποστήριξη των θέσεών του προστρέχουν πολλά καινούργια στοιχεία που παρουσιάζονται στο έργο αυτό. Κατηγορούνται οι ΗΠΑ για επεμβάσεις στα εσωτερικά θέματα άλλων χωρών κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου και της ηθικής , αποκαλύπτονται τα συμφέροντα που φέρονται να κρύβονται πίσω από την οποιαδήποτε ενέργεια και απορρίπτονται τα επιχειρήματα που προβάλλονται από την επίσημη κυβέρνηση. Ο Τσόμσκι δεν διστάζει μάλιστα να αποκαλέσει τη χώρα του «κράτος-κακοποιό». Δεν έχει σημασία αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς με τις θέσεις του. Σημασία έχει πως όλα αυτά τα φρέσκα στοιχεία που φέρνει στην επιφάνεια ο Τσόμσκι συνθέτουν μια δυναμική υπεράσπιση των σκέψεών του και συνεπώς πρέπει να μελετηθούν.
Είναι γεγονός πως από τα αρχαία χρόνια η Ιστορία γράφεται από τους ισχυρούς και σύμφωνα πάντα με τις επιταγές και τα συμφέροντά τους. Και ο Τσόμσκι δεν παραλείπει να αναφερθεί σε αυτό το γεγονός. Ετσι, ισχυρίζεται ότι σε πολλές περιπτώσεις η αλήθεια είναι μια έννοια τελείως σχετική που κατά βούλησιν διαστρέφεται ή που χρησιμοποιείται μόνον όταν η συγκυρία είναι κατάλληλη. Στην περίπτωση του Ιράκ, για παράδειγμα, υφίστανται δύο εκδοχές. Η μία, αυτή του Τσόμσκι, λέει ότι για όσον καιρό οι ΗΠΑ είχαν συμφέρον από την παρουσία του Σαντάμ Χουσεΐν (βλ. πόλεμος Ιράν - Ιράκ), τα όποια εγκλήματά του (π.χ., χημικά αέρια εναντίον των Κούρδων) σκοπίμως και επιμελώς απεκρύπτοντο και, από τη στιγμή που συνέφερε τις ΗΠΑ να αποδώσουν άλλον ρόλο στον ιρακινό ηγέτη, ακόμη και τα πιο ξεχασμένα από τα εγκλήματά του ξεθάφτηκαν και ήρθαν στην επιφάνεια. Η άλλη εκδοχή, η επίσημη κυβερνητική θέση των ΗΠΑ, λέει πως μόνον από τη στιγμή που το Ιράκ εισέβαλε στο Κουβέιτ, καταπατώντας το διεθνές δίκαιο και την ανεξαρτησία μιας γειτονικής του χώρας, αυτές μπορούσαν να δράσουν καθώς προηγουμένως, όπως ισχυρίζονται, δεν ενομιμοποιούντο να παρέμβουν στα εσωτερικά ζητήματα του Ιράκ.
Ο Τσόμσκι εμφανίζει πολλά παραδείγματα σαν το παραπάνω προσπαθώντας να τεκμηριώσει τη θέση ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ πολύ συχνά διαστρεβλώνει την αλήθεια και υιοθετεί την υποκρισία. Αναφέρεται στην περίπτωση της Σερβίας και στα όσα επιχειρήματα η ιδιαίτερα αγαπητή στην Ελλάδα κυρία Ολμπραϊτ χρησιμοποιούσε... Αναφέρεται επίσης στην περίπτωση του Ανατολικού Τιμόρ, στο κληροδότημα της αποικιοκρατίας, στην περίπτωση του χρέους των χωρών του Τρίτου Κόσμου, στις συνέπειες από τη δράση των πολυεθνικών εταιρειών και στις συνέπειες της οικονομίας της αγοράς... Σε όλες τις περιπτώσεις ο Τσόμσκι δεν χάνει την ευκαιρία να κατηγορήσει τη διγλωσσία και την υποκρισία που, κατά τη γνώμη του, χαρακτηρίζει την καθεστηκυία τάξη και την κυβέρνηση της πατρίδας του. Κατά τον ίδιο μάλιστα, το ουσιαστικό γνώρισμα της ηγεμονίας των ΗΠΑ μπορεί να περιγραφεί καλύτερα μέσα από τα λόγια τού επί Κένεντι υπουργού Εξωτερικών της υπερδύναμης, Ντιν Ατσεσον, ο οποίος, αναφερόμενος στον αποκλεισμό της Κούβας το 1963, δήλωσε πως «όταν πρόκειται για την πρόκληση της ισχύος, της θέσης και του γοήτρου μιας χώρας, δεν πρέπει να τίθεται νομικό ζήτημα».
Ωστόσο, το πιο ενδιαφέρον άρθρο του Τσόμσκι στο παρόν βιβλίο είναι εκείνο που αναφέρεται στο Ιωβηλαίο του 2000, το οποίο αφορούσε την παραγραφή του χρέους των χωρών του Τρίτου Κόσμου. Σε αυτό το κείμενο ο συγγραφέας επιχειρηματολογεί εναντίον της ιδιαίτερα προσφιλούς τακτικής της «ελεύθερης οικονομίας της αγοράς» να ιδιωτικοποιεί τα κέρδη και να κοινωνικοποιεί (ή να κρατικοποιεί) τις ζημιές, τακτική η οποία, εκτός από την αύξηση την ανισότητας που επιφέρει, προκαλεί και ένα έντονο αίσθημα αδικίας σε αυτούς που τελικά επωμίζονται τα βάρη.
Θα λέγαμε ότι πρόκειται για ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο για όσους δεν είχαν ως τώρα καμία επαφή με το έργο του Τσόμσκι. Ωστόσο όσοι ήδη το γνωρίζουν ενδεχομένως να αισθανθούν ότι κινείται πάνω στον βασικό άξονα της σκέψης του, αλλά με καινούργια επιχειρήματα και στοιχεία αυτή τη φορά.
Νίκος Α. Κεράνης
ΤΟ ΒΗΜΑ, 09-12-2001
Κριτικές
Δεν βρέθηκαν δημοσιεύσεις
