Η αθέατη πλευρά της ιστορίας: Ιουλιανός ο Έλληνας

Ο «Γυιός του Ηλίου», όπως του άρεσε να τον αποκαλούν, έζησε μόλις 32 χρόνια και βασίλευσε 20 μόνο μήνες (Νοέμβριος 361-Ιούνιος 363). Μιμούμενος τον Σωκράτη, πέρασε τις τελευταίες ώρες της ζωής του με φίλους του φιλοσόφους, συζητώντας για την ευγένεια και την αθανασία της ψυχής και ελπίζοντας ότι ως μύστης των αρχαίων μυστηρίων θα βρισκόταν μετά θάνατον στα Ηλύσια Πεδία, έχοντας τη συντροφιά του Πλάτωνα και του Σωκράτη.
Την παραμονή του θανάτου του τον επισκέφθηκε μέσα στην σκηνή του το πνεύμα της Αυτοκρατορίας, αυτό που χρόνια πριν στη Γαλατία τον είχε προτρέψει να δεχθεί την ανάδειξη του από τις λεγεώνες στον Αυτοκρατορικό Θρόνο. Αυτή τη φορά όμως είχε το πρόσωπο σκεπασμένο κι αμέσως ο Αυτοκράτωρ κατάλαβε ποια μοίρα τον περίμενε. Ενα ξανθό παιδί του προμήνυσε στον ύπνο του ότι ο θεός Ήλιος τον εγκατέλειψε και ότι θα πέθαινε στη Φρυγία, όπως και έγινε. Σύμφωνα με τον Αμμιανό Μαρκελίνο πέθανε ήρεμος με τη βεβαιότητα ότι πηγαίνει στα ύψη όπου οι ουρανοί και τα άστρα τον κάλεσαν για να ενωθεί μαζί τους. Ο Αυτοκράτωρ που έπεσε βαριά πληγωμένος πολεμώντας τους εχθρούς ξεψύχησε τα μεσάνυκτα της 27ης Ιουνίου του έτους 363. Ενώ ψυχορραγούσε, λέγεται ότι πήρε αίμα από το τραύμα του, το πέταξε προς τον ουρανό και αναφώνησε: «Νενίκηκας Χριστέ, κορέσθητι Ναζωραίε», σύμφωνα με τον εκκλησιαστικό ιστορικό και επίσκοπο Κύρου Θεοδώρητο. Την ίδια ώρα και ενώ πολλά χιλιόμετρα μακριά ο Μέγας Βασίλειος ως επίσκοπος Καισαρείας λειτουργούσε στον ίδιο ναό του Αγίου Μερκουρίου, όπου άλλοτε εκτελούσε χρέη αναγνώστη προσποιούμενος τον Χριστιανό ο τότε νεαρός πρίγκηπας Ιουλιανός, τον είδε σε όραμα να ξεψυχά βαρειά πληγωμένος στα βάθη της Περσίας.
Όσο και να μη συμφωνεί κανείς με όσα εκείνος πίστευσε και επιδίωξε να παλινορθώσει, ωστόσο κατά γενική ομολογία υπήρξε ένας από τους πιο ευγενικούς και πιο καλλιεργημένους χαρακτήρες της παγκόσμιας Ιστορίας.