Η τέχνη της μυθοπλασίας

Στα 1884, ο Henry James παρουσιάζει το δοκίμιό του Η Τέχνη της μυθοπλασίας (The Art of Fiction). Παίρνοντας σαν αφορμή το ομότιτλο κείμενο που είχε παρουσιάσει λίγους μήνες ενωρίτερα ένας ελάσσων βικτωριανός συγγραφέας, ο Walter Besant, ανακεφαλαιώνει τους νεωτερικούς τρόπους που έχει το μυθιστόρημα στη διάθεσή του για να παραγάγει την "ψευδαίσθηση" της πραγματικότητας. Με τον συνήθη εμπειρικό τρόπο που έχουν οι τεχνίτες όταν αναφέρονται σε ζητήματα της δουλειάς τους, υπερασπίζεται την πρωτεϊκή ειδολογική ιδιοσυστασία του μυθιστορήματος που του επιτρέπει να καταπιάνεται με τις "μυριάδες μορφές που παίρνει η πραγματικότητα".

Για πολλά χρόνια, το σύγχρονο μυθιστόρημα ακολουθούσε τον προσανατολισμό που θέλησε να του δώσει ο Henry James. και για ακόμη περισσότερα, οι κρίνοντες ένα μυθιστόρημα αναπαρήγαγαν, είτε εσκεμμένα είτε εν αγνοία τους, τον αξιολογικό κώδικα που θέσπισε τούτο το δοκίμιο. Ο σημερινός αναγνώστης καλείται, έστω μόνον για να αποφύγει την πλήξη, να εννοήσει την Τέχνη της μυθοπλασίας σαν παράδειγμα μετατροπής ενός κειμένου από ατομικό μανιφέστο σε γενική διακήρυξη αρχών και, τέλος, σε μνημείο πολιτιστικό.