Προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα

Το έργο «Προστασία Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα στον Χώρο Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης» πραγματεύεται το σύνθετο και πολύπτυχο ζήτημα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, το οποίο, υπό το φως των διαρκών τεχνολογικών και θεσμικών εξελίξεων, έχει δικαίως αναχθεί σε εξαιρετικά κρίσιμο ζήτημα του σύγχρονου συναλλακτικού βίου.

Οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις στον χώρο της πληροφορίας και της εξόρυξης δεδομένων έχουν καταστήσει ιδιαίτερα προσιτή τη δημιουργία και διατήρηση βάσεων δεδομένων, ικανών να αποθηκεύουν αναρίθμητες πληροφορίες, υποκείμενες σε κάθε λογής επεξεργασία. Κατά λογική ακολουθία, η ευρεία διάδοση των τεχνικών αποθήκευσης και επεξεργασίας επέτεινε αντίστοιχα και τον κίνδυνο καταχρήσεων. Εξαιτίας, μάλιστα, της ιδιαίτερης φύσης τους, η ανάγκη προστασίας των προσωπικών δεδομένων και της κατοχύρωσης του ατόμου έναντι κάθε μορφής καταχρήσεων ενδέχεται να ανακύψει με αφορμή κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα. Για τον λόγο αυτόν, εξάλλου, κανένας κλάδος δικαίου δεν διεκδικεί κατ’ αποκλειστικότητα το συναφές πεδίο, αλλά αυτό εφάπτεται αναλόγως σε όλους.

Το παρόν σύγγραμμα παρακολουθεί τις πρόσφατες τεχνολογικές και θεσμικές εξελίξεις στο πεδίο της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και προσεγγίζει με μεθοδικότητα και επιστημονική ακρίβεια ποικίλα ζητήματα που σχετίζονται με αυτό, όπως έχει ιστορικά συνδιαμορφωθεί από τον νομοθέτη, τα δικαστήρια και λοιπούς θεσμικούς, οικονομικούς και τεχνολογικούς παράγοντες. Κεντρικοί άξονες και σημεία αναφοράς του έργου αποτελούν: ο Χώρος Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης (ΧΕΑΔ), το ενωσιακό δίκαιο, καθώς και η νομολογία του ΔΕΕ και του ΕΔΔΑ.

Η συγγραφέας, καταγράφοντας διεξοδικά τις νομοθετικές και νομολογιακές εξελίξεις στο πεδίο της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, επιχειρεί με κριτική ματιά να επισημάνει καίρια ζητήματα σχετικά με τις νομοθετικές ρυθμίσεις και τις συναφείς διαδικασίες, και να απαντήσει σε διάφορα ερωτήματα, όπως:

[α] Πώς διαμορφώνεται από τη νομολογία του ΔΕΕ η σχέση ανάμεσα στο δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής και το δικαίωμα προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, [β] Ποια είναι τα όρια της πρόσβασης των αρχών επιβολής του νόμου, όπως η Europol και η Eurojust σε δεδομένα που είναι αποθηκευμένα στα Ευρωπαϊκά Συστήματα Πληροφοριών [λ.χ. SIS ΙΙ, CIS, VIS, Eurodac], [γ] Εάν η ανταλλαγή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μεταξύ Οργανισμών, στο πλαίσιο του ΧΕΑΔ, [λ.χ. Europol, Eurojust, Frontex, OLAF] συνοδεύεται από τις αναγκαίες εγγυήσεις για την προστασία τους [δ] Κατά πόσον οι Συμφωνίες για την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ της Ε.Ε. και των Οργανισμών της με τις Η.Π.Α. σέβονται τους θεμελιώδεις ενωσιακούς κανόνες προστασίας δεδομένων, [ε] Ποια νομικά προβλήματα προκαλεί η εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων στον αστυνομικό τομέα αναφορικά με την επίτευξη ισορροπίας ανάμεσα στις ανάγκες της αστυνομικής συνεργασίας και την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, [στ] Πώς αντιμετωπίζει η νομολογία του ΔΕΕ και του ΕΔΔΑ το βασικό δίλημμα «ασφάλεια έναντι ελευθερίας», [ζ] Πώς διαμορφώνεται η σχέση ανάμεσα στις δύο έννοιες στο πλαίσιο του ΧΕΑΔ κ.α.

Τέλος, εξαντλητική αναφορά επιχειρείται σε σχέση με το νέο θεσμικό πλαίσιο της Ε.Ε. για την Προστασία των Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, δηλ. τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία των Δεδομένων (GDPR) και την Οδηγία για την Προστασία των Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα για τις Αστυνομικές και Ποινικές Υποθέσεις.

Δεδομένης της διαρκούς εξέλιξης και της ευρύτητας εφαρμογής του επίμαχου αντικειμένου σε κάθε φυσικό και νομικό πρόσωπο, καθώς και σε δημόσιους Οργανισμούς, το εν λόγω σύγγραμμα συνιστά έναν εξαιρετικά επίκαιρο και χρήσιμο νομικό σύμβουλο, απευθυνόμενο όχι μόνο στον νομικό, αλλά και στον επιχειρηματικό κόσμο, καθώς και στο ευρύτερο κοινό που ενδιαφέρεται να πληροφορηθεί για τα ζητήματα προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.