Το ύψωμα 731 - Μάρτιος-Απρίλιος 1941

Επί τη επετείω της 28ης Οκτωβρίου 1940 εξεφωνήθη προ τινων ετών πανηγυρικός εις την Εταιρείαν των Φίλων του Λαού, συνεπεία του οποίου μετέσχον εις συζήτησιν πολεμιστών του “’40” και ήκουσα ολίγα περί του επικού επί του υψώματος 731 αγώνος, κατά την απόκρουσιν της Εαρινής Επιθέσεως των Ιταλών τον Μάρτιον 1941.
Ο εκ των συνομιλητών πρώην Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. Ισαάκ Λαυρεντίδης ανεφέρθη εις το δίλημμα, το οποίον αντιμετώπισε κατά την διάρκειαν της μάχης. Συνίστατο τούτο εις την χρησιμοποίησιν ή μη ως προκαλυμμάτων των σωμάτων των νεκρών, τα οποία έκειντο σωρηδόν επί του εδάφους.
Το γεγονός με εντυπωσίασε και ήρχισα να ασχολούμαι με την επί του 731 μάχην, περί της οποίας ουδέν εδιδάχθην εις τας παραγωγικάς και επιμορφωτικάς σχολάς των Ενόπλων Δυνάμεων, απόφοιτος των οποίων τυγχάνω. Το ενδιαφέρον των διδασκόντων είχεν επικεντρωθεί εις την μάχην της Πίνδου και του Καλαμά.
Ανέτρεξα εις τα σχετικά συγγράμματα της Διευθύνσεως Ιστορίας Στρατού καθώς και εις έτερα πονήματα, ένθα διεπίστωσα ότι επρόκειτο περί συγκλονιστικού γεγονότος του πολέμου 1940-1941 το οποίον, ενώ έδει να αναφέρεται ομού μετά των κλασικών της αρχαιότητος μαχών προς απώθησιν της εξ ανατολών ζοφεράς απειλής ή τουλάχιστον όπως αι μάχαι της Πίνδου και του Καλαμά, διδακτικώς σχεδόν ηγνοείτο.
Εκ της σχετικής μελέτης κατέληξα εις το συμπέρασμα ότι η σπουδή και προβολή της μάχης εκείνης έπρεπε να αυτονομηθή, ώστε δια καταλλήλων μεθόδων παρουσιάσεως να διεγείρη το ενδιαφέρον των μελετητών της στρατιωτικής ιστορίας του τόπου και ιδιαιτέρως των σπουδαστών των παραγωγικών σχολών των Ενόπλων Δυνάμεων…