Εισαγωγή στη στρατηγική

Η στρατηγική θεωρία και ανάλυση δεν είναι οικουμενικές αλήθειες (ίσως δεν είναι καθόλου αλήθειες!) αλλά εννοιολογικές συγκροτήσεις και μεθοδολογίες που έχουν αξία όταν ξέρουμε τι επιδιώκουμε, όταν δηλαδή ξέρουμε τι να ρωτήσουμε. Αλλιώς, η στρατηγική έχει τόση αξία και σημασία όσο και η αλχημεία. Ένα στρατηγικό περιβάλλον μπορεί να αλλάξει τόσο ραγδαία που το μόνο που μας μένει είναι να είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε τις κανονικότητες και τις συνέχειες που παράγουν ασυνέχειες και μεταβολές.

Γενικά, η στρατηγική είναι τόσο δύσκολη που όταν είναι επιτυχημένη αποτελεί είδηση. Η εκπαίδευση στη στρατηγική θεωρία και ιστορία δεν μπορεί από μόνη της να «σώσει» μια χώρα από την «ομίχλη του πολέμου». Οι πολιτικές επιλογές ξεπερνούν τα όρια της στρατηγικής λογικής. Η πολιτική είναι πάνω από κάθε στρατηγική ανάλυση και προτίμηση, ιδιαίτερα σε μια δημοκρατική πολιτεία όπου ο λαός έχει το ιερό και απαραβίαστο δικαίωμα του "λάθους", όπως αυτό προσδιορίζεται από τους ειδικούς και τους επαγγελματίες. Η πολιτική επιλογή είναι κυρίαρχη πάνω στην ειδική γνώση μη δημοκρατικά νομιμοποιημένων τεχνοκρατών.

Η στρατηγική δεν είναι πανάκεια για την ασφάλεια ενός κράτους. Ενώ η ισχύς μπορεί να αποκτηθεί ή/και να αγορασθεί, η ασφάλεια όχι. Είναι μια συλλογική πνευματική κατάσταση, μια αντίληψη της πραγματικότητας που δεν αλλάζει εύκολα ή γρήγορα και που, όταν αλλάζει, η αλλαγή είναι περισσότερο αποτέλεσμα πολιτικών επιλογών παρά αμυντικών στρατηγικών και προμήθειας εξοπλισμών. Οι τελευταίοι προσφέρουν ισχύ, αλλά από μόνοι τους παράγουν, σχεδόν πάντοτε, περισσότερα διλήμματα ασφάλειας από αυτά που στοχεύουν να αμβλύνουν.

Σκοπός αυτού του βιβλίου είναι να εισαγάγει στο αντικείμενο της στρατηγικής. Δεν γράφτηκε σαν «στρατιωτικό εγχειρίδιο» ούτε ως φιλοσοφική ανάλυση. Φιλοδοξεί να αποτελέσει -στην καλύτερη περίπτωση- έναν οδηγό μιας πρώτης νοερής περιήγησης σε ένα καίριο και ευρύ γνωστικό αντικείμενο που χαρακτηρίζεται, κατ' εξοχήν, από την πολύ στενή σχέση του με την πράξη και την ιστορική εμπειρία.