Απλά τη φράσει

Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον της δημώδους μετάφρασης του Βίου του οσίου Αντωνίου, που παραδίδει ο χρονολογικά τελευταίος καταλογογραφημένος κώδικας των ελληνικών χειρογράφων της Μαρκιανής Βιβλιοθήκης της Βενετίας, έγκειται κυρίως στο γεγονός ότι πρόκειται για ένα μεταβυζαντινό κείμενο που τολμά να αναμετρηθεί με ένα κλασικό συναξαριακό πρότυπο, γραμμένο από την μείζονα ίσως πατερική πένα του 4ου αιώνα, αυτή του Αθανασίου Αλεξανδρείας. Αναπόφευκτα, το ερευνητικό βάρος της παρούσας εκδοτικής εργασίας πέφτει κυρίως στη ρητή ειδοποίηση του ανώνυμου συντάκτη "απλά τη φράσει", δηλαδή στη γλωσσική υπόσταση του εγχειρήματός του.

Ωστόσο, αυτή η φιλολογική βαρύτητα ή και μεροληψία όχι μόνο δεν υπονομεύει αλλά μάλλον αναδεικνύει με τον τρόπο της και την αμιγέστερα θεολογική αξία του κειμένου, το οποίο πέρα από το δεδομένο και διαχρονικό κύρος της συνάντησης δύο "μεγάλων", του βιογράφου Μεγάλου Αθανασίου και του βιογραφούμενου Μεγάλου Αντωνίου, με τη μεσολάβηση του σκοπίμως ανώνυμου μεταφραστή, αποτελεί έναν εύγλωττο μάρτυρα των θεματολογικών επιλογών και των εκφραστικών τροπών της μεταβυζαντινής αγιολογικής γραμματείας.