Κτιριακά έργα: επιλογές

Η έκδοση περιλαμβάνει ένα μόνο μέρος του έργου μου σε κτιριακά αντικείμενα που ήταν η κύρια δραστηριότητα του γραφείoυ μέχρι το 1983 οπόταν, στηρίζοντας επιστημονικά & συνδικαλιστικά τον Πολεοδομικό Σχεδιασμό & την ΕΠΑ, ενεργοποίησα εντατικά το πολεοδομικό μου πτυχίο.

Από την κατηγορία I. Ιδιωτικά-νέες κατασκευές, με μελέτη-επίβλεψη έγιναν όσα κτίρια είχαν αναλάβει κατασκευαστικές εταιρείες & με μελέτη αυτεπιστασία όλες οι υπόλοιπες. Η απλή επίβλεψη προϋπέθετε την παρουσία ενός καλού εργοδηγού, αλλά και την συχνή αν όχι καθημερινή παρουσία της επίβλεψης στο εργοτάξιο. Η αυτεπιστασία, όπως την εφάρμοσα, εξασφαλίζει την επιλογή των συνεργείων ανά κατασκευαστικό αντικείμενο αντί του μοναδικού «εργολάβου με το κλειδί» και τη μείωση της εργολαβικής δαπάνης υπέρ της αυξημένης παρουσίας των επιστημόνων στο εργοτάξιο. Αλλά επί πλέον εξασφαλίζει μικρή απόκλιση, αν όχι ταύτιση αναλυτικού προϋπολογισμού και κόστους. Και καθώς διεξάγεται με όρους επίβλεψης φορέων του Δημοσίου, με επιμετρήσεις ανά έργο κι αντίστοιχες καταβολές, αποκλείει τη μη αποκατάσταση λαθών ή κακοτεχνιών.

Στην κατηγορία ΙΙ Ιδιωτικά-αποκαταστάσεις- αναπλάσεις όλα τα κτίρια πραγματοποιήθηκαν με μελέτη-αυτεπιστασία. Και η ανταμοιβή, όλων υποθέτω των μηχανικών που ασχολούνται με αυτή την κατηγορία είναι η επί πλέον εμπειρία που απαιτείται και κερδίζεται από όλες τις κατηγορίες και μεγέθη των αντίστοιχων κτιρίων. Όποιες κι αν είναι οι σχετικές γνώσεις κι η ανά κτίριο αποτύπωση και μελέτη, στην εφαρμογή οι καθαιρέσεις, οι διανοίξεις, οι αποξηλώσεις αιφνιδιάζουν, οι λύσεις ποικίλουν, συχνά απαιτούν αυτοσχεδιασμό. Όσο για τον ισχυρισμό υπέρ του πιο εύκολου κέρδους «αν κατεδαφιστεί και ξαναχτιστεί κοστίζει λιγότερο», τις περισσότερες φορές είναι ψέμα).

Στην κατηγορία IIΙ Αναθέσεις Δημοσίου & Ν.Π.Δ.Δ. άλλα κτίρια κατασκευάστηκαν με μελέτη - επίβλεψη, σε άλλα είχαμε μόνο την μελέτη & μερικά, παρά την πληρότητα της μελέτης εφαρμογής, δεν υλοποιήθηκαν από οικονομική αδυναμία των φορέων ή από ανόητες παρεμβάσεις στελεχών, αιρετών και μη, που ματαιώνουν κοινωνική υποδομή, ολοκληρωμένες μελέτες, οικονομικά προγράμματα. Μια από τις καλλίτερες μελέτες μας βρεφονηπιακού σταθμού, ύστερα από δύο χρόνων επεξεργασία του γραφείου μας, υπεύθυνη κι επίμονη παρακολούθηση από το Δ. Συμβούλιο του Σταθμού, έκδοση της οικοδομικής άδειας, προκήρυξη της δημοπρασίας, δεν εφαρμόστηκε. Γιατί; Επειδή κάποιος νεοεκλεγμένος δήμαρχος ήθελε με το εγκεκριμένο ποσό να κατασκευάσει...τρεις σταθμούς για να ικανοποιήσει ψηφοφόρους τριών γειτονιών. Ο σταθμός στο τέλος δεν έγινε. Κι εμείς αρκούμαστε κάθε χρονιά στην μεταξύ κομμάτων κριτική για τη μη απορρόφηση των Κοινοτικών Πλαισίων..

Στην κατηγορία ΙV Αρχιτεκτονικοί Διαγωνισμοί πραγματοποιήθηκαν αποκλειστικά από το ατομικό μου γραφείο ή και σε συνεργασία. Φυσικά όλες με συμβούλους άλλων ειδικοτήτων. Αρχίζοντας από την δεκαετία `50 (ο πρώτος διαγωνισμός, πολεοδομικός, όπου πήραμε 2ρο βραβείο είναι του 1960), είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω την βαθμιαία αλλοίωση της αντικειμενικότητας των κριτών. Ώσπου φτάσαμε στα χρόνια των επιλογών που υπερφαλαγγίζουν τις επιτροπές κριτών και αναδεικνύουν ως "υπεράξιους" τους γνωστότερους κι εμπορικότερους διαγωνιζόμενους. Αψευδής μαρτυρία το Μουσείο της Ακρόπολης.

Όλες οι μελέτες, ακόμα & οι πιο μικρές ιδιωτικές, ήταν πληρέστατες σε σχέδια εφαρμογής & λεπτομερειών.
Ωστόσο σε όσες κατασκευάστηκαν με αυτεπιστασία, το αποτέλεσμα ήταν άψογο σε αντιστοιχία μελέτης-κατασκευής, προϋπολογισμού-δαπανών, χρονοδιαγράμματος-υλοποίησης, σε τεχνική αρτιότητα, οργάνωση εργοταξίων, εξοικονόμηση υλικών.
Πρέπει να μας προβληματίσει η αναβάθμιση του θεσμού της αυτεπιστασίας, γιατί συμφέρει ποιοτικά & οικονομικά τους φορείς, ιδιαίτερα τους Δήμους, ενώ συνάμα αναδεικνύει τον ρόλο και αυξάνει την απασχόληση των μελετητών.