Ροζάννα

Ένα γυμνό πτώμα ανασύρεται από τον πάτο μιας λίμνης στη Σουηδία. Είναι μια γυναίκα, κι έχει πέσει θύμα άγριου βιασμού. Η αστυνομία δεν μπορεί να υποθέσει ούτε καν την εθνικότητά της.
Ο επιθεωρητής Μπεκ ξεκινά μια επίπονη έρευνα που διαρκεί έξι μήνες και περιλαμβάνει εκατοντάδες ανθρώπους ακόμη και την αμερικανική αστυνομία.
Από την έρευνα αυτή αρχίζει να αναδύεται σιγά σιγά και το πορτρέτο της νεκρής, αλλά και του ψυχοπαθούς δολοφόνου της.
Όμως ακόμη κι όταν η ταυτότητα του δολοφόνου είναι πια γνωστή, ο επιθεωρητής Μπεκ θα χρειαστεί να τον παγιδεύσει για να ομολογήσει, αφού όλες οι ενδείξεις έχουν πια χαθεί.




ΚΡΙΤΙΚΗ




Στη Σουηδία, χώρα της οποίας η λογοτεχνία αποτελεί εν πολλοίς άγνωστο τόπο για τους έλληνες αναγνώστες, τη δεκαετία του '60 και του '70 έδρασε ένα συγγραφικό ζευγάρι: η ποιήτρια Μ. Σγιεβάλ (Maj Sjowall) και ο σύζυγός της Π. Βαλέε (Per Wahloo), δημοσιογράφος, συνεργάτης πολλών σουηδικών εφημερίδων, συγγραφέας μυθιστορημάτων και σεναρίων για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Ως τον θάνατο του δεύτερου το 1975, έγραψαν μαζί δέκα αστυνομικά μυθιστορήματα με ήρωα τον αστυνομικό επιθεωρητή Μάρτιν Μπεκ, ο οποίος, μολονότι χαμηλόμισθος ­ οικογενειάρχης με σύζυγο και παιδιά ­, είναι αδιάφθορος και πιστός στο καθήκον του (τα μυθιστορήματα του ζεύγους που έχουν εκδοθεί από τις εκδόσεις Γράμματα είναι «Το τέρας», «Ο άνθρωπος που καθόταν στο μπαλκόνι», «Ο άνθρωπος που έγινε καπνός» και η «Ροζάννα»).

Η «Ροζάννα» είναι ένα συναρπαστικό βιβλίο. Ξεκινάει ως ορθόδοξο αστυνομικό μυθιστόρημα, κυριαρχεί δηλαδή σε αυτό το ερώτημα «ποιος έκανε το έγκλημα;», και ολοκληρώνεται ως θρίλερ, όταν ο αναγνώστης παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα την καταδίωξη του δολοφόνου από τον Μάρτιν Μπεκ και τους συναδέλφους του Αλμπεργκ και Κόλμπεργκ. Η ιστορία αρχίζει με την ανακάλυψη του γυμνού σώματος μιας νεκρής γυναίκας, θαμμένης στον βυθό κάποιας λίμνης κοντά στη Στοκχόλμη. Πρόκειται για την αμερικανίδα Ροζάννα Μακ Γκρο, βιβλιοθηκάριο το επάγγελμα, ανεξάρτητη, ακέραιου χαρακτήρα, φλογερή ­ ταξίδευε μόνη με τουριστικό πλοίο για να γνωρίσει τη Σκανδιναβία και τους ωραίους άντρες της. Η ελευθεριάζουσα όμως σκέψη της, η τόλμη της και η έλλειψη φυσικής συστολής εξελήφθησαν ως προκλητικότητα, ενώ η ερωτική βουλιμία της ως νυμφομανία ­ αυτή την οδήγησε στα δίχτυα του ψυχοπαθούς δολοφόνου. Ο Μάρτιν Μπεκ, μεθοδικός και πεισματάρης, αφού εντοπίσει την ταυτότητα του δράστη, με την εξ αποστάσεως βοήθεια του υπαστυνόμου Έλμερ Κάφκα από τη Νεμπράσκα, του στήνει παγίδα και τον αναγκάζει να ομολογήσει.

Όπως συμβαίνει στα υπόλοιπα έργα του ζεύγους Μ. Σγιεβάλ - Π. Βαλέε, έτσι και στη «Ροζάννα», εκτός από τον επιθεωρητή, πρωταγωνιστεί η Στοκχόλμη, η εξαίσια πολιτεία του Βορρά με τα γραφικά σπίτια και τα μεσαιωνικά δρομάκια της Γκάμλα Σταν ­ της Παλιάς Πόλης ­, το Βάζα Παρκ και τα νησάκια του αρχιπελάγους της. Εδώ η Στοκχόλμη ­ Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 1998 ­ παρουσιάζεται χειμωνιάτικη, υγρή, συννεφιασμένη, ομιχλώδης, οι δρόμοι της είναι δυσκολοβάδιστοι, με βρώμικο, πατημένο χιόνι και οι κάτοικοί της, ξεπαγιασμένοι και μελαγχολικοί, περιπλανώνται στα καταστήματα. Ισως δεν είναι τυχαίο που οι ήρωες της συγγραφικής δυάδας διέπονται από ερωτικά πάθη ­ μερικοί εμπλέκονται και σε σεξουαλικά σκάνδαλα και εγκλήματα ­ όπως εκείνοι του Αύγουστου Στρίντμπεργκ και του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν.

ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟY, ΤΟ ΒΗΜΑ, 24-01-1999