Η ανθρωπιστική βοήθεια στην κατοχική Ελλάδα

Η επισιτιστική βοήθεια στην κατεχόμενη Ελλάδα υπήρξε η μεγαλύτερη ανθρωπιστική επιχείρηση κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Οργανώθηκε ύστερα από τον φοβερό χειμώνα της πείνας 1941-1942, που στοίχισε δεκάδες χιλιάδες ζωές και συγκλόνισε την παγκόσμια κοινή γνώμη, υποχρεώνοντας τελικά τους Συμμάχους να άρουν το ναυτικό αποκλεισμό και τις δυνάμεις του Άξονα να επιτρέψουν την τροφοδοσία της χώρας από τους Συμμάχους υπό διεθνή επίβλεψη.
Η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού και με ευθύνη της σουηδικής κυβέρνησης. Η Σουηδία διέθεσε πλοία για τη μεταφορά των τροφίμων και ηγήθηκε μιας μικτής ουδέτερης σουηδο-ελβετικής Επιτροπής Διαχείρισης που ανέλαβε την επίβλεψη της επιχείρησης. Επί τρία σχεδόν χρόνια εισήχθησαν περίπου 650.000 τόννοι τροφίμων, που διανεμήθηκαν σε πάνω από τέσσερα εκατομμύρια ανθρώπους σ’ όλη σχεδόν την Ελλάδα, συμβάλλοντας αποφασιστικά στη διάσωση του πληθυσμού της χώρας από τον λιμό. Η έκταση της ανθρωπιστικής επιχείρησης και η ιδιόμορφη θέση της σουηδο-ελβετικής ουδέτερης αποστολής, σε μια χώρα υπό κατοχή που σπαράσσονταν από τον απελευθερωτικό αγώνα, αλλά και από εμφύλιες διαμάχες, καθιστά τη μελέτη της δράσης τους εξαιρετικά ενδιαφέρουσα για την ιστορία της Ελλάδας.
Το βιβλίο αυτό, που επιμελήθηκε ο γιος ενός από τους σουηδούς αντιπροσώπους, περιγράφει τη σχετικά άγνωστη αυτή αποστολή, με επίκεντρο τη δράση της σουηδικής συνιστώσας της, την περίοδο 1942-1945. Περιέχει κείμενα που αναλύουν την επιχείρηση σε όλες τις πτυχές της, περιλαμβανομένων και ορισμένων «ευαίσθητων» πλευρών. Δημοσιεύονται επίσης έγγραφα από σουηδικά και ελβετικά αρχεία, τα περισσότερα για πρώτη φορά, που περιέχουν εκτιμήσεις και απόψεις των σουηδών αντιπροσώπων για την Ελλάδα της Κατοχής και της πρώτης περιόδου μετά την Απελευθέρωση, καθώς και για την επιχείρηση βοήθειας.