Πώς έζησα την καταστροφή της Σμύρνης

Η παρούσα έκδοση είναι μια σειρά ντοκουμέντων που αποτελούν τα απομνημονεύματα ενός Μικρασιάτη πολεμιστή. Στο βιβλίο αυτό δίνονται με ακρίβεια και λεπτομέρεια τα διαδραματιζόμενα στην Ιωνία, η Μικρασιατική εκστρατεία με ιδιαίτερη και πολυσέλιδη αναφορά στο ολέθριο τέλος και την πυρπόληση της Σμύρνης, καθώς και η διάψευση των προσδοκιών της γενιάς των οραμάτων της Μεγάλης Ιδέας.


Εκείνη την άγρια νύχτα, είχα μείνει άγρυπνος παρατηρητής και βιγλάτορας της μεγάλης και απέραντης πυρκαγιάς. Μιας πυρκαγιάς, που όσο περνούσαν τα λεπτά της ώρας, όλο και μεγάλωνε. Φλόγες, φλόγες χόρευαν και γλείφανε στεργιές και θάλασσες.
Σε δυο ώρες μέσα, είχε καεί το ένα τέταρτο της Σμύρνης. Κι ολοένα, η αδηφάγα κι αχόρταγη πυρκαγιά απλωνότανε στην υπόλοιπη πολιτεία.
Ταυτόχρονα ένας φοβερός ανεμοστρόβιλος την έσπρωχνε προς την προκυμαία κι εκείνη ατίθαση κι ανεξέλεγκτη, σαν πύρινο ποτάμι, κατέτρωγε ό,τι έβρισκε μπροστά της... όλα πίσω της τα μετέβαλε σε στάχτη...
Ακόμα και τα πουλιά ξεγελάστηκαν απ' τη συνεχή λάμψη και το τρομακτικό αντιλάμπισμα της φωτιάς και ξύπνησαν. Δεν έκλεισαν μάτι και κείνα και τιτίβιζαν ανήσυχα στις φυλλωσιές, νόμισαν τα καημένα πως "ξημέρωσε"...
Τη δραματική εκείνη ώρα του Ελληνισμού, εγώ ο ασήμαντος στρατιώτης της πατρίδας μου, στεκόμουν στην παραλία της Σμύρνης και δίχως πια αυταπάτες, έβλεπα όλα αυτά τα φοβερά και απίστευτα...
Τα μάτια μου δάκρυσαν.
- Πάει πια. μουρμούρισα... Μέχρις εδώ ήταν... Το όνειρο έσβησε...
Κι η ψυχή της Ρωμιοσύνης όλης, έμενε άγρυπνη και σαστισμένη. Συμμάζεψε τα φτερά της. Κοίταξε σιωπηλή κατά πού να σταθεί, για ν' αντέξει τη συμφορά που τη βρήκε.