Το τέλος του ευρώ

Ο διακεκριμένος οικονομικός συντάκτης Johan Van Overtveldt εξετάζει τη μοίρα του ευρώ χρησιμοποιώντας τα πιο πρόσφατα στοιχεία. Δείχνει ότι η ένωση της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών με ενιαίο νόμισμα και νομισματική πολιτική –αλλά χωρίς μια γνήσια πολιτική ένωση– δεν μπορούσε παρά να οδηγήσει σε σημαντικές ανισορροπίες ανάμεσα στα κράτη μέλη και να απειλήσει τη σταθερότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όμως κανείς από τους πολιτικούς ηγέτες δεν προσπάθησε να αντιμετωπίσει αυτούς τους κινδύνους με συγκεκριμένες ενέργειες και μεταρρυθμίσεις.


Το αποτέλεσμα ήταν ότι η πολιτική ελίτ μετέτρεψε μια εξαιρετική ιδέα –τη δημιουργία ενός ενιαίου νομίσματος– σε ένα τεράστιο ρίσκο. Η λογική τους στηριζόταν στην υπόρρητη παραδοχή ότι οι πολιτικοί της Ευρώπης θα είναι πάντα σε θέση να βρίσκουν κάποια αυτοσχέδια λύση σε οποιαδήποτε κρίση θα μπορούσε να προκύψει. Όμως τα πράγματα άλλαξαν δραματικά με την οικονομική κρίση του 2007-2008.


Με δεδομένα τα χαρακτηριστικά της νομισματικής ένωσης, μια σοβαρή κρίση ήταν αναπόφευκτη αφού οι διάφορες συνθήκες και πολιτικές συμφωνίες που οδήγησαν στη δημιουργία του ευρώ εμπεριείχαν μη βιώσιμες ανισορροπίες. Οι πολιτικοί της Ευρώπης δεν ενήργησαν ποτέ για να αντιμετωπίσουν αυτή την πραγματικότητα, πράγμα που τους καθιστά τους κύριους ενόχους για την παρατεταμένη και επώδυνη επιθανάτια αγωνία του ευρώ. Αν και τα ελλείμματα σε χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν πολύ μεγαλύτερα από το συνολικό έλλειμμα της ζώνης του ευρώ, οι επενδυτές αναγνώρισαν ότι το τεράστιο πρόβλημα το οποίο αντιμετώπιζε η Ευρώπη ήταν η συστημική λειτουργία της ίδιας της ευρωζώνης. Ο Van Overtveldt τελειώνει με μια ανάλυση όσων επιφυλάσσει το μέλλον για τη νομισματική ένωση, αλλά και όλη τη βαθιά διασπασμένη ευρωπαϊκή ήπειρο. Είτε η ΟΝΕ θα μεταμορφωθεί θεμελιακά είτε θα διαλυθεί, και η πιθανότερη έκβαση είναι η δεύτερη.