0
Your Καλαθι
Ultima Georgica
Ένα δοξαστικό. Αλάριχος, Ανδρομέδα, Ελεάζαρ: Τρία μπονζάι δράματα
Έκπτωση
30%
30%
Περιγραφή
Το βιβλίο απαρτίζεται από δύο μέρη. Το χρώτο απ' αυτά, τα "Ultima Georgica" (ο τίτλος παραπέμπει στα "Γεωργικά" του Βιργιλίου αλλά και στα "Χριστιανικά Γεωργικά" του Francis Jammes), είναι ένα δοξαστικό που βαδίζει στα χνάρια του σολωμικού "Κρητικού" και του "Μήτηρ Θεού" του Σικελιανού. Οι happy few που γνωρίζουν και αγαπούν αυτή την παράδοση θα μπορέσουν -ελπίζω- να τα οικειωθούν.
Τα τρία δραμάτια του δευτέρου μέρους ίσως ξενίσουν τον αναγνώστη. Γι' αυτό σπεύδω να τον προϊδεάσω.
Στα νεώτερα χρόνια έγιναν πολλές προσπάθειες αναβίωσης της αρχαίας τραγωδίας, συνήθως από ποιητές, αλλά το αποτέλεσμα ήταν, το πιο συχνά, λυρικά οράματα με δραματική μορφή (εξαιρέσεις ο "Σαμψών Αγωνιστής" του Μίλτωνος κι η "Ιφιγένεια" του Γκαίτε). Ακριβώς όμως αυτή η ατελής δραματική μορφή εξασθένιζε και το λυρικό στοιχείο, που διαχεόταν σε χιλιάδες στίχους και που μόνο σε ορισμένα δυνατά αποσπάσματα μπορούσε κανείς να το βρει και να το απολαύσει ατόφιο. Η βαθιά γοητεία που ασκεί ο "Ασκληπιός" του Σικελιανού οφείλεται στο ότι το έργο έμεινε ημιτελές, αλλά και στην ιδιοφυή επιδίωξη του νεοέλληνα λυρικού να συγγράψει μία συντμημένη τριλογία.
Αντίθετα, στις σύντομες δραματικές σκηνές που έγραψαν ο Μαλλαρμέ και ο Στέφαν Γκεόργκε το δραματικό και το λυρικό στοιχείο αλληλοενδυναμώνονταν.
Αλλιώς: αν η τραγωδία είναι μια ορισμένη ποιητική έκφραση και ταυτόχρονα και αξεχώριστα μια ορισμένη δραματική κατασκευή, τότε, αφού παραδεχτούμε πως το δραματικό στοιχείο έχει εκχωρηθεί σε άλλες τέχνες (στο πεζό θέατρο, το μυθιστόρημα, τον κινηματογράφο) μόνο σε σύντομες σκηνές μπορεί να διασωθεί αυτή η ιδιαίτερη ποιητική έκφραση. Αυτό το κατάλαβαν οι δύο ξένοι δάσκαλοι που προανέφερα και το διαιστάνθηκε σίγουρα κι ο Σικελιανός, άσχετα αν η τιτανική ιδιοσυγκρασία του επέβαλε σε αυτόν να καταπιαστεί με τον μάταιο άθλο μιας όψιμης αναγέννησης του αρχαίου δράματος.
Αυτές οι σκέψεις με οδήγησαν να γράψω τρία αυμπεπτυγμένα δράματα ή τρία δράματα μπονζάι.
Το πρώτο, ο Αλάριχος, αναπλάθει το γνωστό ανέκδοτο που αναφέρει ο εθνικός ιστορικός Ζώσιμος, πως όταν ο Αλάριχος πολιορκούσε την Αθήνα είδε την Πρόμαχο Αθηνά να γυροφέρνει στα τείχη της (το μεν τείχος εώρα περινοστούσαν την πρόμαχον Αθηνάν - Ζώσιμος 5 6.1). και πως γι' αυτόν το λόγο δεν εκπόρθησε την πόλη. Το δεύτερο, η Ανδρομέδα, είναι ένα σατιρικό ιντερμέδιο, ενώ ο Ελεάζαρ, το τρίτο, βασίζεται στο Γ΄ Βιβλίο των Μακκαβαίων, που, κατ' εμέ, είναι ένας μικρός αδάμας της ελληνοϊουδαϊκής γραμματείας.
Τα τρία δραμάτια του δευτέρου μέρους ίσως ξενίσουν τον αναγνώστη. Γι' αυτό σπεύδω να τον προϊδεάσω.
Στα νεώτερα χρόνια έγιναν πολλές προσπάθειες αναβίωσης της αρχαίας τραγωδίας, συνήθως από ποιητές, αλλά το αποτέλεσμα ήταν, το πιο συχνά, λυρικά οράματα με δραματική μορφή (εξαιρέσεις ο "Σαμψών Αγωνιστής" του Μίλτωνος κι η "Ιφιγένεια" του Γκαίτε). Ακριβώς όμως αυτή η ατελής δραματική μορφή εξασθένιζε και το λυρικό στοιχείο, που διαχεόταν σε χιλιάδες στίχους και που μόνο σε ορισμένα δυνατά αποσπάσματα μπορούσε κανείς να το βρει και να το απολαύσει ατόφιο. Η βαθιά γοητεία που ασκεί ο "Ασκληπιός" του Σικελιανού οφείλεται στο ότι το έργο έμεινε ημιτελές, αλλά και στην ιδιοφυή επιδίωξη του νεοέλληνα λυρικού να συγγράψει μία συντμημένη τριλογία.
Αντίθετα, στις σύντομες δραματικές σκηνές που έγραψαν ο Μαλλαρμέ και ο Στέφαν Γκεόργκε το δραματικό και το λυρικό στοιχείο αλληλοενδυναμώνονταν.
Αλλιώς: αν η τραγωδία είναι μια ορισμένη ποιητική έκφραση και ταυτόχρονα και αξεχώριστα μια ορισμένη δραματική κατασκευή, τότε, αφού παραδεχτούμε πως το δραματικό στοιχείο έχει εκχωρηθεί σε άλλες τέχνες (στο πεζό θέατρο, το μυθιστόρημα, τον κινηματογράφο) μόνο σε σύντομες σκηνές μπορεί να διασωθεί αυτή η ιδιαίτερη ποιητική έκφραση. Αυτό το κατάλαβαν οι δύο ξένοι δάσκαλοι που προανέφερα και το διαιστάνθηκε σίγουρα κι ο Σικελιανός, άσχετα αν η τιτανική ιδιοσυγκρασία του επέβαλε σε αυτόν να καταπιαστεί με τον μάταιο άθλο μιας όψιμης αναγέννησης του αρχαίου δράματος.
Αυτές οι σκέψεις με οδήγησαν να γράψω τρία αυμπεπτυγμένα δράματα ή τρία δράματα μπονζάι.
Το πρώτο, ο Αλάριχος, αναπλάθει το γνωστό ανέκδοτο που αναφέρει ο εθνικός ιστορικός Ζώσιμος, πως όταν ο Αλάριχος πολιορκούσε την Αθήνα είδε την Πρόμαχο Αθηνά να γυροφέρνει στα τείχη της (το μεν τείχος εώρα περινοστούσαν την πρόμαχον Αθηνάν - Ζώσιμος 5 6.1). και πως γι' αυτόν το λόγο δεν εκπόρθησε την πόλη. Το δεύτερο, η Ανδρομέδα, είναι ένα σατιρικό ιντερμέδιο, ενώ ο Ελεάζαρ, το τρίτο, βασίζεται στο Γ΄ Βιβλίο των Μακκαβαίων, που, κατ' εμέ, είναι ένας μικρός αδάμας της ελληνοϊουδαϊκής γραμματείας.
Κριτικές
Δεν βρέθηκαν δημοσιεύσεις
